Gelişmekte Olan Piyasalarda Bütçe Açıklarının Hisse Senedi Piyasası Getirileri Üzerindeki Etkisi: Panel VAR Analizi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 336 - 345, 30.06.2024

Mehmet Sinan Çelik

https://doi.org/10.30784/epfad.1446948

Öz

Bu çalışma, bütçe açıklarının hisse senedi getirileri üzerindeki etkisini incelemektedir. Örneklem olarak 2016Q1’den 2021Q4’ kadar olan döneme ait gelişmekte olan piyasa verileri kullanılmıştır. Panel vektör otoregresyon (PVAR) ve Granger nedensellik testleri ile uygulanan analiz sonucunda bütçe açıklarının hisse senedi getirileri üzerinde nedensel bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, finansal gelişmişlik düzeyi düşük ve orta olan ülkeler ile Avrupa ülkeleri için doğrulayıcıdır. Ancak, finansal gelişmişlik düzeyi yüksek, BRICS ve ASEAN ülkelerinde herhangi bir etki yoktur. Ayrıca, etkinin COVID-19 pandemi döneminde ortadan kalktığı gözlemlenmiştir. Çalışma sonuçları, Etkin Piyasa Hipotezi'nin (EMH) güçlü formunu sorgulamaktadır. EMH'ye göre, hisse senedi fiyatları tüm mevcut bilgileri tam olarak yansıtmalıdır. Ancak, finansal gelişmişlik düzeyi düşük ve orta olan ülkeler ile Avrupa ülkelerinde bütçe açıklarının hisse senedi getirilerini etkilemesi, piyasa katılımcılarının bu bilgileri tam olarak yansıtamadığını ve güçlü formda etkin olmayan piyasaların olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bütçe Açıkları, Borsalar, Gelişmekte Olan Ülkeler, COVID-19

The Effect of Budget Deficits on Stock Market Returns in Emerging Markets: A Panel VAR Analysis

Öz

This study examines the impact of fiscal deficits on stock returns. The sample covers emerging markets for the period 2016Q1-2021Q4. The analysis results using panel vector autoregression (PVAR) and Granger causality tests indicate that fiscal deficits cause stock returns. These results are confirmed for countries with low and medium levels of financial development and for European countries. However, in countries with high levels of financial development such as the BRICS and ASEAN countries, no effect is observed. It is also found that this effect disappears during the COVID-19 pandemic. The results of the study question the strong form of the efficient market hypothesis (EMH). According to the EMH, stock prices should fully reflect all available information. However, the impact of fiscal deficits on stock returns in low- and middle-income countries and European countries suggests that market participants may not fully reflect this information, addressing the existence possibility of markets that are not efficient in the strong form.

Anahtar Kelimeler

Budget Deficits, Stock Returns, Emerging Markets, COVID-19

Kaynakça

• Abakah, E.J.A. and Adusah-Poku, F. (2016). Budget deficits and stock market returns: Evidence from Ghana. Journal of Finance and Economics, 4(4), 113-117. doi:10.12691/jfe-4-4-3
• Adrangi, B. and Allender, M. (1998). Budget deficits and stock prices: International evidence. Journal of Economics and Finance, 22(2), 57-66. https://doi.org/10.1007/BF02771476
• Agnello, L. and Sousa, R.M. (2013). Fiscal policy and asset prices. Bulletin of Economic Research, 65(2), 154-177. https://doi.org/10.1111/j.0307-3378.2011.00420.x
• Al Khatab, A. and Al Iraqi, B. (2022). The impact of the budget deficit on the performance of a sample of Arab financial markets. Tanmıyat Al-Rafıdaın, 41(133), 225-243. doi:10.33899/tanra.2021.131049.1116
• Chatziantoniou, I., Duffy, D. and Filis, G. (2013). Stock market response to monetary and fiscal policy shocks: Multi-country evidence. Economic Modelling, 30, 754-769. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2012.10.005
• Darrat, A.F. (1988). On fiscal policy and the stock market. Journal of Money, Credit, and Banking, 20(3), 353-363. https://doi.org/10.2307/1992261
• Darrat, A.F. and Brocato, J. (1994). Stock market efficiency and the federal budget deficit: Another anomaly? Financial Review, 29(1), 49-75. https://doi.org/10.1111/j.1540-6288.1994.tb00813.x
• Ewing, B.T. (1998). The impact of federal budget deficits on movements in the stock market: Evidence from Australia and France. Applied Economics Letters, 5(10), 649-651. https://doi.org/10.1080/135048598354348
• Fama, E. (1970). Efficient capital market: A review of theory and empirical work. The Journal of Finance, 25(2), 383-417. https://doi.org/10.7208/9780226426983-007
• Grobys, K. (2013). An empirical analysis of changes of the impact of federal budget deficits on stock market returns: Evidence from the US economy. Applied Economics Letters, 20(9), 921-924. https://doi.org/10.1080/13504851.2013.765534
• Güler, H. and Haykır, Ö. (2023). Türkiye’de bütçe açıklarının BIST-100 endeksi üzerindeki etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32(3), 65-77. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1252940
• International Financial Statistics. (2024). Statistics [Dataset]. Retrieved from https://data.imf.org/?sk=4c514d48-b6ba-49ed-8ab9-52b0c1a0179b&sId=-1
• Jansen, D.W., Li, Q., Wang, Z. and Yang, J. (2008). Fiscal policy and asset markets: A semiparametric analysis. Journal of Econometrics, 147(1), 141-150. https://doi.org/10.1016/j.jeconom.2008.09.007
• Kaya, V., Çömlekçi, İ. and Kara, O. (2013). Hisse senedi getirilerini etkileyen makroekonomik değişkenler 2002–2012 Türkiye örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 167-176. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/
• Koyuncu, T. (2018). BİST-100 endeksinin makroekonomik değişkenler ile ilişkisi: Ampirik bir çalışma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(3), 615-624. https://doi.org/10.29106/fesa.423051
• Laopodis, N.T. (2006). Dynamic interactions among the stock market, federal funds rate, inflation, and economic activity. Financial Review, 41(4), 513-545. https://doi.org/10.1111/j.1540-6288.2006.00155.x
• Laopodis, N.T. (2012). Dynamic linkages among budget deficits, interest rates and the stock market. Fiscal Studies, 33(4), 547-570. https://doi.org/10.1111/j.1475-5890.2012.00172.x
• Lee, C.L., Ng, C.P., Koh, C.M. and Ahmad, R. (2022). The asymmetric impact of fiscal policy on an emerging stock market. Asian Economics Letters, Advance online publication. https://doi.org/10.46557/001c.37049
• Nwakobi, P.C., Ananwude, A.C. and Umezurike, C.M. (2020). Fiscal policy and stock market development in an emerging West African economy: The Case of Nigeria. Finance & Economics Review, 2(3), 52-68. https://doi.org/10.38157/finance-economics-review.v2i3.182
• Sevinç, E. (2014). Makro ekonomik değişkenlerin BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43(2), 271-292. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ibr
• Stoian, A. and Iorgulescu, F. (2020). Fiscal policy and stock market efficiency: An ARDL bounds testing approach. Economic Modelling, 90, 406-416. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2019.12.023
• Tekeli, R. (2014). Bütçe açıklarının hisse senedi fiyat hareketlerine etkisi: Türkiye örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 10(1-2), 215-230. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/selcuksbmyd
• Van Aarle, B., Garretsen, H. and Gobbin, N. (2003). Monetary and fiscal policy transmission in the Euro-area: Evidence from a structural VAR analysis. Journal of Economics and Business, 55(5-6), 609-638. https://doi.org/10.1016/S0148-6195(03)00056-0