Öğretmenlerin Eğitimde Ölçme ve Değerlendirmeye Yönelik Özyeterlik Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 1, 18 - 32, 30.06.2016

Gökhan Baş , Ömer Beyhan

https://doi.org/10.21031/epod.34199

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okulu ve liselerde görev yapan öğretmenlerin eğitimde ölçme ve değerlendirmeye yönelik özyeterlik algılarını cinsiyet, mesleki kıdem, eğitim durumu ve görev yapılan öğretim kademesi değişkenlerine göre incelemektir. Çalışma, Niğde il merkezinde bulunan toplam altı ilköğretim okulunda ve dört lisede gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya, amaçsal örnekleme yöntemine göre seçilen öğretmenler (n = 211) katılmış olup, araştırmada “tarama modeli” kullanılmıştır. Araştırmanın amacına dayalı olarak, yüzde, standart sapma, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans (ANOVA) analizi istatistik teknikleri kullanılmıştır. Çalışmada veri toplamak için “Eğitimde Ölçme ve Değerlendirmeye Yönelik Özyeterlik Algı Ölçeği” (Kılınç, 2011) kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre, öğretmenlerin eğitimde ölçme ve değerlendirmeye yönelik özyeterlik algılarının gerek bilgi gerekse de beceri boyutunda düşük düzeyde olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte, öğretmenlerin eğitimde ölçme ve değerlendirmeye yönelik özyeterlik algılarının cinsiyete, mesleki kıdeme, eğitim durumuna ve görev yapılan öğretim kademesi değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.

Kaynakça

• Airasian, P. (1994). Classroom assessment (2nd ed.). New York: McGraw-Hill.
• Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve bilgisayar öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-10.
• Alabay, E. (2006). İlköğretim okulöncesi öğretmen adaylarının fen ile ilgili özyeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-11.
• Atılgan, H., Doğan, N. ve Kan, A. (2007). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (2. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aydın, A. (2001). Eğitim fakültesi mezunu olan ve olmayan öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yeterliliklerinin karşılaştırılmasına yönelik bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Aydın, F. (2005, Eylül). Öğretmenlerin alternatif ölçme değerlendirme konusundaki düşünceleri ve uygulamaları. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
• Balcı, E. ve Tekkaya, C. (2000). Ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik bir ölçeğin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 42-50.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Begtaş, A. D. (2005). Fen öğretiminde değerlendirme etkinlikleri üzerine öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Birgin, O. (2007, Eylül). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme-değerlendirme konusundaki okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Tokat.
• Birgin, O. ve Gürbüz, R. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 163-181.
• Buldur, S. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yönelik okuryazarlık ve öz yeterlik düzeylerinin geliştirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Cassidy, S., & Eachus, P. (2002). Developing the computer user self-efficacy (CUSE) scale: Investigating the relationship between computer self-efficacy, gender and experience with computers. Journal of Educational Computing Research, 26(2), 133-153.
• Cheng, H. M. (2006). Junior secondary science teachers’ understanding and practice of alternative assessment in Hong Kong: Implications for teacher professional development. Canadian Journal of Science, Mathematics and Technology Education, 6(3), 227-243.
• Cohen, J. W. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Culbertson, L. D., & Wenfan, Y. (2003, April). Alternative assessment: Primary grade literacy teachers’ attitudes and practices. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, Chicago, IL.
• Çakan, M. (2004). Öğretmenlerin ölçme-değerlendirme uygulamaları ve yeterlik düzeyleri: İlk ve ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37, 99-114.
• Çakır, İ. ve Çimer, O. S. (2007, Kasım). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme konusundaki yeterlilikleri ve uygulamada karşılaşılan problemler. I. Ulusal İlköğretim Kongresi’nde sunulan bildiri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Dembo, M. H. (2004). Motivation and learning strategies for college success: A self management approach. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Doğan, N., Karakaya, İ. ve Gelbal, S. (2007, Kasım). İlköğretim öğretmenlerinin ölçme araçlarıyla ilgili yeterlik algıları ve bu araçları kullanma durumları. I. Ulusal İlköğretim Kongresi’nde sunulan bildiri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Erdemir, A. Z. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğretmenlerinin ölçme değerlendirme tekniklerini etkin kullanabilme yeterliklerinin araştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Flowers, C., Ahlgrim-Delzell, D., Browder, D., & Spooner, F. (2005). Teachers’ perceptions of alternate assessments. Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 30(2), 81-92.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (7th ed.). New York: McGraw-Hill, Inc.
• Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
• Gijbels, D., & Dochy, F. (2006). Students’ assessment preferences and approaches to learning: Can formative assessment make a difference? Educational Studies, 32(4), 399-409.
• Gömleksiz, M. N. ve Kan, Ü. A. (2007, Kasım). Sınıf öğretmenliği adaylarının yeni ilköğretim programındaki ölçme-değerlendirme yöntemlerini tanıma düzeylerine ilişkin görüşleri. I. Ulusal İlköğretim Kongresi’nde sunulan bildiri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Gündoğdu, K. (2008). Ölçülebilir öğrenme amaçlarının oluşturulması. Karip, E. (Ed.), Ölçme ve değerlendirme (2. baskı, ss. 17-50). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Güven, B. ve Eskitürk, M. (2007, Eylül). Sınıf öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirmede kullandıkları yöntem ve teknikler. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Tokat.
• Güven, S. (2001, Haziran). Sınıf öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmede kullandıkları yöntem ve tekniklerin belirlenmesi. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Bolu.
• Haynie, W. J. (1992). Post-hoc analysis of test items written by technology education teachers. Journal of Technology of Education, 4(1), 27-40.
• Huck, S. W. (2000). Reading statistics and research (3rd ed.). New York: Addison Wesley.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karaca, E. (2004). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme yeterliklerine ilişkin algıları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Karaca, E. (2003). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme yeterliklerine ilişkin likert tipi bir yeterlik algısı ölçeğinin geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 179-198.
• Kılınç, M. (2011). Öğretmen adaylarının eğitimde ölçme ve değerlendirmeye yönelik özyeterlik algı ölçeği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(4), 81-93.
• Korkmaz, H. ve Kaptan, F. (2003). İlköğretim fen öğretmenlerinin portfolyoların uygulanabilirliğine yönelik güçlükler hakkındaki algıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 159-166.
• Kubiszyn, T., & Borich, G. (2003). Educational testing and measurement: Classroom application and practice (7th ed.). New Jersey: John Wiley and Sons, Inc.
• Lopez, F. G., Lent, R. W., Brown, S. D., & Gore, P. A. (1997). Role of social-cognitive expectations in high school students’ mathematics-related interest and performance. Journal of Counseling Psychology, 44(1), 44-52.
• McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2006). Research in education: Evidence-based inquiry (6th ed.). Boston: Pearson Education Ltd.
• MEB (2015). Milli eğitim istatistikleri: Örgün eğitim 2014-2015. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı.
• MEB (2009). Öğretmenlik mesleki genel yeterlikleri. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Numanoğlu, G. ve Bayır, G. (2009). Bilgisayar öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 197-212.
• Okur, M. (2008). 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersinde kullanılan alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Pektaş, S. (2010). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme yeterlik algılarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Tan, Ş. (2008). Öğretimde ölçme ve değerlendirme (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Turgut, M. F. (1988). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları (6. baskı). Ankara: Saydam Matbaacılık.
• Üredi, I. ve Üredi L. (2005). Sınıf öğretmeni adaylarının cinsiyetlerine, bulundukları sınıflara ve başarı düzeylerine göre fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-8.
• Volante, L., & Fazio, X. (2007). Exploring teacher candidates’ assessment literacy: Implications for teacher education reform and professional development. Canadian Journal of Education, 30(3), 749-770.
• Yavuz, G. (2011). Öğretmen adaylarının öğretme öğrenme süreci ve ölçme ve değerlendirme alanındaki yeterliklerine ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Yayla, R. G. (2011, April). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin tecrübeleriyle alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yönelik özyeterlikleri arasındaki ilişki. Paper presented at the 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya, Turkey.
• Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C. ve Soran, H. (2004). Öğretmen öz yeterlik inancı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 58, 50-54.
• Zimmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and educational development. Bandura, A. (Ed.), Self-efficacy in changing societies (pp. 202-231). New York: Cambridge University Press.