Kayseri Kıraç Koşullarında Yetiştirilen Bazı Macar Fiği Çeşitlerinin Ot Verimleri ve Kalitelerinin Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 2, 113 - 123, 15.08.2017

Sema Hashalıcı Satı Uzun , Hamdi Özaktan Mahmut Kaplan

Öz

Bu araştırma Kayseri kıraç koşullarında beş Macar fiği (Vicia pannonica Crantz., Tarm Beyazı-98, Anadolu Pembesi-2002, Budak, Ege Beyazı-79, Oğuz-2002) çeşidinin ot verimini ve kalitesini belirlemek amacıyla yürütülmüş-tür. Araştırma Erciyes Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi deneme alanında tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak iki yıl süreyle (2012–2013 ve 2013–2014 vejetasyon dönemlerinde) kurulmuştur. Araştırmada ana sap uzunluğu, %50 çiçeklenme zamanı, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, ham protein oranı, ham protein verimi, ham kül oranı, ADF ve NDF içerikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre Macar fiği çeşitlerinde ana sap uzunluğu 48.8–76.3 cm, %50 çiçeklenme süresi 191.0–206.3 gün, yeşil ot verimi 1160.7-2600 kg/da, kuru ot verimi 393.5-782.3 kg/da, ham protein oranı %16.0-18.6, ham protein verimi 70.8-130.1 kg/da, ham kül oranı % 8.95-11.83, ADF oranı %30.01-37.14, NDF oranı %39.05-46.79, arasında değişim göstermiştir. Bütün sonuçlar toplu olarak değer-lendirildiğinde Kayseri ve benzer ekolojiler için Oğuz–2002, Anadolu Pembesi–2002 ve Ege Beyazı–79 çeşitleri ot üre-timi amacıyla tavsiye edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Kalite kriterleri, kuru ot verimi, Vicia pannonica Crant

Determination of Forage Yield and Quality of Some Hungarian Vetch Cultivars at Kayseri Arid Conditions

Öz

The aim of this study was to investigate forage yield and quality of five Hungarian Vetch cultivars (Vicia pannonica Crantz., Tarm Beyazı-98, Anadolu pembesi-2002, Budak, Ege beyazı-79, Oğuz-2002) under arid conditions of Kayseri. Experiments were conducted in randomized block design with three replication for two years (2012-2013 and 2013-2014 vegetation period) over the experimental fields of Erciyes University Agricultural Research and Imple-mentation Center. Main stem length, 50% flowering time, herbage yield, hay yield, crude protein ratio, crude protein yield, crude ash ratio, ADF and NDF were investigated in this study. Current findings revealed that main stem length varied between 48.8-76.3 cm, 50% flowering time between 191.0-206.3 day, herbage yield between 1160.7-2600 kg/da, hay yield between 393.5-782.3kg/da, crude protein ratio between 16.0-18.6%, crude protein yield between 70.8-130.1 kg/da, crude ash ratio between 8.95-11.83%, ADF between 30.01-37.14% and NDF varied between 39.05-46.79%. It was concluded that the cultivars Oğuz-2002, Anadolu pembesi-2002 and Ege beyazı-79 could be recom-mended for hay production in arid agricultural areas of Kayseri and similar ecologies.

Anahtar Kelimeler

Forage quality, hay yield, Vicia pannonica Crantz

Kaynakça

• 1. Açıkgöz E. Yem Bitkileri. Yayın No: 182. Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları, 2001; p. 584. 2. Anonim. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Teş-kilatlandırma ve Destekleme Genel Müdür-lüğü Dergisi. Dergi No: 30. Ankara: 1986. 3. AOAC and Helrich K. Official methods of analysis of the association of official anayti-cal chemist. 15 th edition. Arlington, VA, USA: The Association, 1990; p. 70-72. 4. Bakoğlu A, Kökten K, Karadavut U. Bazı Macar fiği hat ve çeşitlerinin Bingöl kuru şartlarına adaptasyonu üzerine bir araştır-ma. III. Bingöl Sempozyumu. Eylül, 17-19, 2010; Bingöl-Türkiye. 5. Balabanlı C. Macar fiği. Avcıoğlu R. Hati-poğlu R. Karadağ Y. eds. In: Yem Bitkileri Baklagil Yem Bitkileri Cilt II. İzmir: TC. Ta-rım Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 2009; pp. 417-8. 6. Balabanlı C, Türk M . The effects of diffe-rent harvesting periods in some forage crops mixture on herbage yield and quality. J Biol Sci 2006; 6(2):265-8. 7. Ball DM, Hovelend CS, Lacefield GD. Fora-ge Quality in Southern Forages. Potash and Phosphate Institute. Norcross, Geor-gia: 1996; pp.124-32. 8. Budak F, Budak F. Yem bitkilerinde kalite ve yem bitkileri kalitesini etkileyen faktörler. Derleme, 2014; 7(1): 1-6. 9. Çaçan E, Yılmaz HŞ. Bingöl koşullarında değişik Macar fiği + buğday karışım oranla-rının ot verimi ve kalitesi üzerine etkileri. Turkjans, 2015; 2(3): 290-6. 10. Çelen A, Çimrin E, Sahar KM. The herbage yield and nutrient contens of some vetch (Vicia sp) species. J Agron 2005; 4(1):10-3. 11. Karadağ Y, Büyükburç U. Tokat koşulların-da yetiştirilen bazı fiğ çeşitlerin ot ve tohum verimi üzerinde bir araştırma. JAFAG 2001; 18(1) :81-7. 12. Kuşvuran A, Kaplan M, Nazlı R. Effects of mixture ratio and row spacing in Hungarian vetch and annual ryegrass intercropping system on yield and quality under semiarid dimate conditions. Turk J Field Crops 2014; 19 (1): 118-28. 13. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon MerkezMüdürlüğü, Milli çeşit listesi, 07.10.2016. http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/TTSM/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=85, Erişim tarihi: 18.10.2016. 14. Mutlu Z. Bazı kışlık fiğ türlerinde biçim za-manının ot verimine etkisi, Yüksek lisans tezi, Ankara Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, An-kara 2012; p. 60. 15. Orak A, Nizam İ, Kanburoğlu İ, Gürbulak M, Muralar E. Bazı Macar fiği (Vicia pannonica Carntz) hatların Trakya bölgesi koşullarında adaptasyonu üzerine araştırma. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Eylül, 5-9, 2005; Antalya-Türkiye. 16. Özyiğit Y, Bilgen M. Bazı baklagil yem bitki-lerinde farklı biçim dönemlerinin bazı kalite faktörleri üzerine etkisi. Mediterr Agric Sci 2006; 19(1): 29-34. 17. Sayar M, Karahan S, Han H, Tekdel Y, Basbağ S. Kızıltepe ekolojik koşullarda ba-zı Macar fiği genotipleri ot verimi etkileyen özellikleri ile özellikler arası ilişkilerin belir-lenmesi. TABAD 2012; 5(2):126-30. 18. Sayar M. Bazı tek yıllık baklagil yem bitkisi türlerinin Çınar İlçesi ekolojik koşullarında ot verim performansları ve ekim nöbetine girebilme olanakları belirlenmesi. DUFED 2014; 3(1):19-28. 19. Sayar MS. Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı macar fiği çeşit ve hatlarının önemli tarımsal özellikleri yönünden genotip x çev-re interaksiyonları ve stabilitelerinin belir-lenmesi üzerine araştırmalar, Doktora tezi, Çukurova Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana 2011; p. 273. 20. Serin Y, Tan M. Nadas alanlarında yem bitkileri tarımı. Serin Y. eds. In: Çayır-Mera Amenajmanı ve Islahı. Ankara: Tarım Ba-kanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 1999; p. 69-81. 21. Serin Y, Tan M. Baklagil Yem Bitkileri. Ata-türk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Ya-yınları No:190. Erzurum: Atatürk Üniversite-si Ziraat Fakültesi Ofset Tesisi, 2013; p. 222. 22. Serin Y, Tan M. Macar fiği tarımı. Serin Y. eds. Yem Bitkileri ve Meraya Dayalı Hay-vancılık Eğitimi, Kayseri: Erciyes Üniversi-tesi Yayın No:160. S.S Yerköy Köyü Tarım-sal Kalkınma Kooperatifi Yayın No: 2. 2008; pp. 107-17. 23. Süzer S, Demirhan F. Trakya koşullarında uygun yüksek ot verimine sahip bazı tek yıllık kışlık yem bitkileri ile yem bitkisi+tahıl karışımları tespiti. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi. Eylül, 5-9, 2005; Antalya-Türkiye. 24. Tahtacıoğlu L, Avcı M, Mermer A, Şeker H, Aygün C. Bazı kışlık fiğ çeşitlerinin Erzurum ekolojik koşullarına adaptasyonu. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi. Haziran, 17-19, 1996; Erzurum-Türkiye. 25. Taş N. Sulu şartlarda yazlık ve gizlik ekilen fiğ+Buğday karışımlarda en uygun karışım oranı ve biçim zamanı belirlenmesi II. ot kalitesi. Anadolu 2010; 20(2): 59-69. 26. Tekce E, Gül M. Ruminant beslemede NDF ve ADF’nin önemi. Atatürk Üniversitesi Vet Bil Derg 2014; 9 (1): 63-73. 27. Tekin-Gündüz E. Diyarbakır koşullarında karışım oranının Macar fiği + buğday karı-şımda ot verimi ve kalitesine etkisi, Yüksek lisans tezi, Çukurova Ü. Fen Bilimleri Ensti-tüsü, Adana 2010; p. 37. 28. Ünal S, Mutlu Z, Fırıncıoğlu HK. Performan-ces of winter hungarian vetch accessions (Vicia pannonica Crantz.) on the highlands of Turkey. Turk J Field Crops 2011; 16 (1): 1-8 29. Van Soest PJ, Wine RH. The use of deter-gents in the analysis of fibrous feeds. IV. determination of plant cell wall constituents. JAOAC 1967; 50(1): 50-5. 30. Van Soest PJ. The use of detergents in the analysis of fibre feeds. II. a rapid method for the determination of fiber and lignin. JAOAC 1963; 46 (5): 829-35. 31. Yılmaz Ş, Özel A, Atak M, Erayman M. Ef-fects of seeding rates on competition indi-ces of barley and vetch intercropping sys-tems in the Eastern Mediterranean. Turk J Agric For 2015; 39 (1): 135-43. 32. Yolcu H, Güneş A, Güllap MK, Çakmakçı R. Effects of plant growth-promoting rhizobacteria on some morphologic charac-teristics yield and quality contents of Hun-garian vetch. Turk J Field Crops 2012; 17(2): 208-14. 33. Yolcu H, Polat M, Aksakal V. Morpholo-gic.yield and quality parameters of same annual forages as sole crops and intercrop-ping mixtures in dry conditions for livestock. JFAE 2009; 7 (3-4):594-9.