EXPERIENCES AFTER THE DIVORCE: THE CASE OF ÜSKÜDAR

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 4, 2054 - 2064, 30.12.2022

Seher Yücetürk

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1177271

Öz

Divorce, mating for general reasons, mediation between them, the couple alone, sometimes by mutual agreement, is the final state of their union. Divorce is monopolized as a priority. A man can divorce without showing the time at all - he can read religion and lawsuits that will prevent it from turning into arbitrariness in betting. Divorce is the right of marriage by the man, and being with the woman can end this union. For serious reasons from other women, they accept their departure, and if they want a son, from leaving to leaving. Used to revert from work. In one-sided empty divorces, the financial support of the marriage is on your shoulder and by preparing the mahr, alimony and its guise. In addition, while the act of men to divorce women, death as a natural divorce and the cases caused by this situation for the man and for the heirs of the woman are the subject of the study. It is understood from the cases reflected in the records that the women of Üsküdar demanded their financial rights during the divorce when they went to the court with the decision of the men to divorce them. In the study, of Üsküdar Court TDV ÜŞS NO: 96 (1005-1006-1007-1008), 97(1001-1008), 98(985-1009), 99(1007-1009), 100(1007-1009), 101(1005-1010), 102(1009-1010), 103(1009-1010), 104(1010), 105(979-1011) ten books were scanned and the records of the divorce types reflected in the Üsküdar court were evaluated.

Anahtar Kelimeler

Registry, Court, Registration, Divorce, Woman

BOŞANMA SONRASI YAŞANANLAR: ÜSKÜDAR ÖRNEĞİ

Öz

Boşanma, çiftler arasında gerek genel sebeplerden gerek özel sebeplerden dolayı evliliğin yürümediği durumlarda, çiftlerin tek başına, kimi zamanda karşılıklı anlaşarak birlikteliklerini sonlandırmayı isteme halidir. Boşanma kararı öncelikli olarak erkeğin tekelindedir. Erkek istediği zaman karısını hiç sebep göstermeden –elbette durumun keyfiyete dönüşmesini engelleyecek dini ve hukuki yaptırımlar mevcuttur- boşayabilir. Boşanma hakkı erkek tarafından nikâh esnasında kadına verildiği takdirde kadın da dilediği zaman bu birlikteliği sonlandırabilir. Bundan başka kadınlar evliliklerini ciddi sebeplerden dolayı sürdürülebilir olmaktan çıkmış kabul ederler ve sonlandırmak isterlerse karşılıklı anlaşma yolu ile boşanma işine de girişebilirler. Makalede sadece talâk hakkını kullanan erkeğin kadını boşama eylemi ele alınmıştır. Tek taraflı gerçekleştirilen boşamalarda boşanmanın maddi yükü erkeğin omzundadır ve kadına mehir, nafaka ve kisvesini ödemekle yükümlüdür. Ayrıca erkeklerin kadınları boşama eylemi ele alınırken doğal boşanma olarak ölüm ve bu durumun erkek ve kadının varisleri için doğurduğu davalarda çalışmaya konu edinilmiştir. Üsküdarlı kadınların erkeklerin kendilerini boşama kararı ile mahkemeye gittiklerinde boşama sırasında maddi haklarını talep ettikleri sicillere yansıyan davalardan anlaşılmaktadır. Çalışma Üsküdar mahkemesine ait 15. Yy sonları ve 16. Yy başlarını kapsayan tarihleri içermektedir. Türkiye Diyanet Vakfı Üsküdar Şer’iyye Sicilleri NO:96 (H.1005-1006-1007-1008, M. 1596-1598-1598-1600), 97 (H.1001-1008, M. 1592-1600), 98 (H. 985-1009, M. 1577-1601), 99 (H. 1007-1009, M. 1598-1601), 100 (H. 1007-1009, M. 1598-1601), 101 (H. 1005-1010, M. 1596-1602), 102 (H. 1009-1010, M. 1601-1602), 103 (H. 1009-1010, M. 1601-1602), 104 (H. 1010, M. 1602), 105 (H. 979-1011, M. 1571-1603) on defter taranmış ve boşanma çeşitlerine ait Üsküdar mahkemesine yansıyan kayıtlar değerlendirilmeye alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sicil, Mahkeme, Kayıt, Boşanma, Kadın

Kaynakça

• Aydın, M. A. (2019). Türk hukuk tarihi, Beta Yayınları.
• Aydın, M. A. (2003). Mehir. TDV İslam Ansiklopedisi, XXVIII, 389-391.
• Acar, H. İ. (2000). İddet. TDV İslam Ansiklopedisi, XXI, 466-471.
• Acar, H. İ. (2011). Mehrin İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, S.17, 367-388.
• Akgündüz, A. (1992). Başlık. TDV İslam Ansiklopedisi, V, 131-133.
• Akgündüz, A. (1986). Mukayeseli İslam ve Osmanlı Hukuku Külliyatı, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Akyılmaz, G. (2002). Osmanlı Aile Hukukunda Kadın. Türkler, X, 365-374.
• Akyüz, J. (2005). Evlenme Sözleşmesinin Önemli Bir Ögesi Olan “Mehir” Hakkında Bazı Düşünceler. Ankara Üniversitesi DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, 38, 213-230.
• Cin, H. & Akyılmaz. G. (2017). Türk hukuk tarihi. Sayram Yayınları.
• Cin, H. (1974). İslam ve Osmanlı hukukunda evlenme. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Develioğlu, F. (1996). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Aydın Kitabevi.
• Ekinci, E. Buğra. (2017). Osmanlı hukuku adalet ve mülk. Arı Sanat Yayınları.
• Erbay, C. (2006). Nafaka. TDV İslam Ansiklopedisi, XXXII, 282-285.
• Gümrükçüoğlu, S. O. (2013). İslam aile hukukunda kadının mehir hakkına toplumun bakış açısı üzerine bir değerlendirme. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XVII(4), 223-256.
• Imber, C. (2004). Şeriattan kanuna Ebussuud ve Osmanlı’da İslami Hukuk. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Korkmaz, Ö. (2018). Osmanlı aile hukuku (18.yüzyıl Adana örneği). Akademisyen Kitabevi.
• Kılınç, A. N. & Kılınç A. (2019). Mehrin Türk Pozitif Hukuku Açısından Yeniden Değerlendirilmesi Gerekliliği. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, X, 1, 103-118.
• Kütükoğlu, M. (2020). Osmanlı’nın Sosyo-Kültürel ve İktisâdî Yapısı, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• https://www.kuranvemeali.com/talak-suresi/omer-celik-meal
• Tezcan, B. (2019). 17. yüzyılda Konya'da kadınların geçim kaygısı: nafaka. OTAM 46, 335-352.
• Tucker, J. E. (2015). İslam hukukunda kadın, aile ve toplumsal cinsiyet. Açılım Kitap.
• Türkiye Diyanet Vakfı Üsküdar Şer’iyye Sicilleri Gömlek No: 96.
• Türkiye Diyanet Vakfı Üsküdar Şer’iyye Sicilleri Gömlek No: 99.
• Türkiye Diyanet Vakfı Üsküdar Şer’iyye Sicilleri Gömlek No:100.
• Türkiye Diyanet Vakfı Üsküdar Şer’iyye Sicilleri Gömlek No: 101.
• Türkiye Diyanet Vakfı Üsküdar Şer’iyye Sicilleri Gömlek No: 102.
• Türkiye Diyanet Vakfı Üsküdar Şey’iyye Sicilleri Gömlek No: 103.
• Türkiye Diyanet Vakfı Üsküdar Şer’iyye Sicilleri Gömlek No: 104.
• Yücetürk, S. (2021). Şer’iyye sicillerine göre XVIII. yüzyılın ilk çeyreğinde Osmanlı’da kadın (Üsküdar-Kayseri örneklerinde) (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yücetürk, Z. (2020). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Toplum ve Eğitim içinde, Karacacan, O., Karaer N. (Ed.). Sultan Abdülaziz Dönemi’nden 19. Yüzyılın Sonuna Kadar Livane Kazası ve Halkı ile İlgili Talep ve Davalar. Sonçağ Yayıncılık, (ss. 29-53)
• Yücetürk, Z. (2014). 98/3 Numaralı Şer’iye Siciline Göre Gaziantep’in Sosyal, Hukukî Durumu Ve Bu Dönem Gaziantep’teki Yer Adları, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/4 Spring 2014, p. 1217-1239.
• Yücetürk, Z. (2009). 98/3 Numaralı Gaziantep Şer’iyye Sicili (H.1155/M.1742–1743) Transkripsiyon ve Değerlendirme, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zilfi, C. M. (2010). MEOK içinde, Zilfi, C. M. (Ed.). Geçinemiyoruz: 18. yüzyılda kadınlar ve hul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, (ss. 251-283).