İBB ATATÜRK KİTAPLIĞI’NDA MC_YZ_K0069 ARŞİV NUMARASI İLE KAYITLI MÜNŞE’ÂT MECMÛ’ASI HAKKINDA NOTLAR

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 4, 2203 - 2225, 30.12.2022

Atabey Kılıç , Abdülkadir Dağlar , Mustafa Aksoy

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1177605

Öz

Günümüzde mektuplaşmanın, teknolojinin yaygınlaşmasıyla azaldığını söylememiz mümkündür. Ancak devlet kademelerinde yazılı belgeler önemini korumaktadır. Çalışmamızda, söz konusu eserle ilgili bir ön tanıtım yapıldıktan sonra pâdişâha yazılan bir mektupta, nasıl bir usûl gözetildiği okuyucuya aktarılmaya çalışılmış, eserde bulunan târihlerin yardımıyla mektupta verilen bilgiler hakkında târihî çıkarımlarda bulunulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada hem resmî hem husûsî mektupları içeren, inşâ’ ilminin kâ’idelerini öğretmek amacıyla hazırlanmış, İBB Atatürk Kitaplığı’nda MC_YZ_K0069 arşiv numarasıyla kaydedilmiş bir münşe’ât mecmû’ası hakkında bilgiler verilecektir. Mecmû’alar, Dîvân Edebiyatı sahasının saklı hazîneleri arasındadır. Bu eserler üzerine yapılan çalışmalar, bize devir, şahsiyet ve imlâ husûsunda önemli bilgiler vermiş ve hâlâ vermektedir. Gerek edebiyat tarihi gerekse umûmî tarih hakkında kıymetli bilgileri hâiz mecmû’alar aynı zamanda din ilimleri, mûsikî vs. birçok sahayı ilgilendiren eserlerdir. Çalışmada mecmûa, münşeât, mektup gibi terimlerin tanımı gibi bazı teknik bilgiler verildikten sonra, eserin çeşitli yönlerden tanıtımı ve içindekiler bölümü gelmektedir. Akabinde mecmûada yer alan ilk mektubun incelemesi ve sonuç kısımları yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mecmû’a, İnşâ’, Münşî, Münşe’ât, Mektup

NOTES ABOUT THE MECMUA OF MUNŞEAT REGISTERED IN IMM ATATÜRK LIBRARY WITH ARCHIVE NUMBER MC_YZ_K0069

Öz

Today, it is possible to say that correspondence has decreased with the spread of technology. However, written documents at state levels maintain their importance. In our study, after making a preliminary introduction about the work in question, it was tried to convey to the reader what kind of method was observed in a letter written to the sultan, and it was tried to make historical inferences about the information given in the letter with the help of the dates in the work. In this study, information will be given about a munse'at mecmua’s, which includes both official and private letters, was prepared to teach the principles of the science of construction, and was recorded in the İBB Atatürk Library with the archive number MC_YZ_K0069. Mecmua’s are among the hidden treasures of Divan Literature. Studies on these works have given us important information about the era, personality and spelling, and still do. The mecmua’s, which have valuable information about both the history of literature and general history, are also devoted to religious sciences, music, etc. works that concern many fields. In the study, after some technical information such as the definition of terms such as mecmûa, münşeât, letter is given, the introduction of the work from various aspects and the contents section comes. Afterwards, the review and conclusion parts of the first letter in the mecmua are included.

Anahtar Kelimeler

Construction, Constructive, Münse’ât, Letter

Kaynakça

• Atik, N. (2016). Elmalılı’nın ‘’Hak Dini Kur’ân Dili’’ adlı tefsiri’nin mukaddimesi’nin edisyon kritiği. İlahiyat Araştırmaları Dergisi Journal of Divinity Studies, 6, 99-131.
• Bozkurt, N. (2004). Mektup. TDV İslam ansiklopedisi, 29, 13-14.
• Dağlar, A. (2013). Türkçe mektupları ışığında Şeyhülislâm Ebussuûd Efendi’nin beşerî münâsebetleri. Osmanlı Araştırmaları The Journal of Ottoman Studies, 41, 279-320.
• Dağlar, A. (2016). İsimlendirme hengâmesinde bir isim savunması: Dîvân Edebiyâtı. Hikmet- Akademik Edebiyat Dergisi, 164-179.
• Dağlar, A. (2018). Gün gecelidir/ gün akşamlıdır meseline dâir. Hikmet- Akademik Edebiyat Dergisi, 103-113.
• Dağlar, A. (2022). Edebî töre çatısı altında: Töreli Türk Edebiyatı, İslara Uluslararası İslam Araştırmaları Kongresi.
• Gültekin, H. (2015). Türk edebiyatında inşâ: Tarihî gelişim-kuram-sözlük ve Münşeât-ı Koca Râgıb Paşa. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Haksever, H. İ. (1995). Eski Türk edebiyatında münşe’âtlar ve Nergisî’nin münşe’âtı. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kılıç, A. (2012). Mecmûa tasnifine dâir’’, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları, VII: Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı. Hatice Aynur, Müjgân Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru ve Ali Emre Özyıldırım (Eds.) Turkuaz Yayınları. 75-96.
• Kılıç, A. (2018). Mecmû’a tasnifine katkı: Şehir Mecmû’aları veya tezkire benzeri Mecmû’alar ve bu kalemden olmak üzere kayserili Başkâtib-zâde Râgıb Güven Bey Mecmû’aları. Klâsik Türk Edebiyatı Yazıları. Sefa Salih Bildirici (Ed.) İksad Yayınları. 5-41.
• Köprülü, F. (1999). Türk Edebiyatı Tarihi’nde usûl. Edebiyat Araştırmaları, TTK, 3-47.
• Özyıldırım, A. E. (2017). Bir metni neşretmek, Eski Türk Edebiyatı çalışmaları, XII: Metin Neşri: Problemler, tespitler, öneriler. Hatice Aynur, Müjgân Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru ve Ali Emre Özyıldırım (Eds.) Klasik Yayınları, 16-25.
• Şahin, O. (2005). Mecmu’a-i Münşeat, TDK Ktb. A.363/1: İnceleme-metin-tıpkıbasım. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şemseddîn Sâmî. (2006). Kâmûs-ı Türkî. Çağrı Yayınları.
• Uzun, M. (2000). Türk Edebiyatında inşâ. TDV İslam Ansiklopedisi, 22, 338-339.
• Uzun, M. (2003). Mecmua. TDV İslam ansiklopedisi, 28, 265-268.
• Uzun, M. (2006). Münşeat. TDV İslam ansiklopedisi, 32, 18-20.
• Uzunçarşılı, İ. (1942). Cezayirli Gazi Hasan Paşa’ya dair. Türkiyat Mecmuası, 7 (0), 17-40.
• Ünlü, D. (2017). Münşe’ât Mecmû’ası (İBB Atatürk Kitaplığı- T 816 T 816 1) (İnceleme-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım). Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ünlü, D. (2018). 18. Yüzyılda Osmanlı Balkan şehirlerindeki resmî yazışmaları ihtivâ eden bir Münşe’ât Mecmû’ası üzerine notlar. USBIK, Bildiriler Kitabı, 279-298.