İŞYERİ MERAK ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI VE İŞE BAĞLILIK İLE YENİLİKÇİ İŞ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN SINANMASI

Yıl 2024, Cilt: 38 Sayı: 1, 41 - 71, 29.03.2024

Engin Yurdasever

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1379077

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, çalışanların işyerindeki merak düzeyini ölçek amacıyla Kashdan vd. (2020) tarafından geliştirilen İşyeri Merak Ölçeği (İMÖ)’ni Türkçeye uyarlamaktır. Bir diğer amaç ise uyarlaması yapılan ölçek kullanılarak çalışanların merak düzeyini ölçmek ve merakın işe bağlılık ve yenilikçi iş davranışı üzerindeki etkisini test etmektir. Ölçeğin uyarlama çalışmaları kapsamında bir tekstil işletmesi çalışanlarından elde edilen 369 veri kullanılarak öncelikle ölçeğin dil eşdeğerliliği sağlanmış, ardından yapılan açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile güvenilirlik analizleri sonucunda ölçeğin 15 madde ve 3 boyutlu yapısı doğrulanmıştır. Ölçeğin uyum iyiliği değerleri kabul edilebilir sınırların üzerinde çıkmıştır. Faktör yükleri 0,529-0,867 arasında değişmektedir. Ölçeğin alt boyutları arasındaki korelasyon değerleri 0,436-0,558 arasında pozitif ve anlamlı şekilde ölçülmüştür. Güvenilirlik analizi sonucu ölçeğin α değeri ise 0,887 ölçülerek ölçeğin yüksek düzeyde güvenilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın ikinci amacı kapsamında işyerinde merakın işe bağlılık ve yenilikçi iş davranışı üzerindeki etkisi test edilmiştir. Yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda işyeri merakının işe bağlılığı pozitif ve anlamlı bir şekilde etkilediği ve %35 oranında yordadığı tespit edilmiştir. Yine analiz sonucunda işyeri merakının yenilikçi iş davranışını pozitif ve anlamlı bir şekilde etkilediği ve %47 oranında yordadığı tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan korelasyon analizi, ölçeklerin tüm alt boyutları arasında pozitif ve anlamlı ilişkiler olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, İşyeri Merak Ölçeği (İMÖ) Türkçe uyarlamasının yerli literatürde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermektedir. Ayrıca araştırmada, çalışanların işyerindeki merak düzeyinin işe bağlılıkları ve yenilikçi iş davranışları üzerinde de etkili bir değişken olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Merak, İşyerinde merak, Ölçek uyarlama, İşe bağlılık, Yenilikçi iş davranışı

ADAPTATION OF WORKPLACE CURIOSITY SCALE INTO TURKISH AND ITS EFFECT ON WORK ENGAGEMENT AND INNOVATIVE WORK BEHAVIOR

Öz

The purpose of this study is to adapt the Workplace Curiosity Scale (WCS) developed by Kashdan et al. (2020) to Turkish in order to measure the curiosity level of employees at the workplace. Another purpose is to measure the curiosity level of employees using the adapted scale and to test the effect of curiosity on work engagement and innovative work behavior. Within the scope of the adaptation studies of the scale, 369 data obtained from the employees of a textile enterprise were used and firstly, the language equivalence of the scale was ensured. Then, as a result of exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis and reliability analyses, 15 items and 3-dimensional structure of the scale were confirmed. The goodness of fit values of the scale were above acceptable limits. Factor loadings ranged between 0,529-0,867. The correlation values between the sub-dimensions of the scale were measured positively and significantly between 0,436-0,558. As a result of the reliability analysis, the α value of the scale was 0,887 and it was concluded that the scale was highly reliable. Within the scope of the second purpose of the study, the effect of curiosity on work engagement and innovative work behavior was tested. As a result of the multiple regression analysis, it was determined that workplace curiosity positively and significantly affected work engagement and predicted it by 35%. As a result of the same analysis, it was determined that workplace curiosity has a positive and significant effect on innovative work behavior and predicts it by 47%. In addition, the correlation analysis shows that there are positive and significant relationships between all sub-dimensions of the scales. These results show that the Turkish adaptation of the Workplace Curiosity Scale (WCS) is a valid and reliable scale that can be used in the Turkish literature. In addition, the study concluded that employees' level of curiosity at the workplace is an effective variable on their work engagement and innovative work behaviors.

Anahtar Kelimeler

Curiosity, Curiosity at workplace, Scale adaptation, Work engagement, Innovative work behavior

Kaynakça

• Alpar, R. (2014). Uygulamalı istatistik ve geçerlilik-güvenilirlik. Detay Yayıncılık.
• Ariella, S. (2021). The most important curiosity skills (with examples), https://www.zippia.com/advice/curiosity- skills/, Erişim Tarihi: 22.02.2022.
• Berlyne, D. E. (1966). Curiosity and exploration. Science, 153(3731), 25–33. https://doi.org/10.1126/science.153.3731.25
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem A Yayıncılık.
• Can, A. (2014). Spss ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem A Yayıncılık.
• Çelik, P., Storme, M., Davila, A. & Myszkowski, N. (2016). Work-related curiosity positively predicts worker innovation. Journal of Management Development, 35(9), 1184-1194. https://doi.org/10.1108/JMD-01-2016-0013
• De Jong, J. & Den Hartog, D. (2010). Measuring innovative work behaviour. Creativity and Innovation Management, 19(1), 23-36. https://doi.org/10.1111/j.1467-8691.2010.00547.x
• Denny, J. (2017). Encouraging curiosity in the workplace drives employee engagement, https://www.growthengineering.co.uk/curiosity-drives-employee-engagement/, Erişim Tarihi: 22.02.2022.
• Elmikaty, H. S. (2005). Science education: On the agenda of the library of alexandria. Museum International, 57(1-2), 92-99. https://doi.org/10.1111/j.1468-0033.2005.00517.x
• Eryılmaz, A. & Doğan, T. (2012). İş yaşamında öznel iyi oluş: Utrecht işe bağlılık ölçeğinin psikometrik niteliklerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 15, 49-55.
• Gazzaniga, M. S. (2005). The ethical brain. Dana Press.
• Gino, F. (2018). The business case for curiosity, https://hbr.org/2018/09/the-business-case-for-curiosity, Erişim Tarihi: 18.02.2022.
• Goodwin, B. (2014). Curiosity is fleeting, but teachable. Journal of Educational Research, 82(1), 22-26.
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Hardy, J. H. III, Ness, A. M. & Mecca, J. (2017). Outside the box: Epistemic curiosity as a predictor of creative problem solving and creative performance. Personality and Individual Differences, 104, 230-237. https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.08.004
• Işık, C. & Aydın, E. (2016). Bilgi paylaşımının yenilikçi iş davranışına etkisi: Ayder yaylası konaklama işletmeleri üzerine bir uygulama. Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 5(2), 75-103.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kashdan, T.B., Goodman, F.R., Disabato, D.J., McKnight, P.E., Kelso, K. & Naughton, C. (2020). Curiosity has comprehensive benefits in the workplace: developing and validating a multidimensional workplace curiosity scale in United States and German employees. Personality and Individual Differences, 155, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.paid.2019.109717
• Litman, J. A., Crowson, H. M. & Kolinski, K. (2010). Validity of the interest- and deprivation- type epistemic curiosity distinction in nonstudents. Personality and Individual Differences, 49(5), 531-536. https://doi.org/10.1016/j.paid.2010.05.021
• Loewenstein, G. (1994). The psychology of curiosity: a review and reinterpretation. Psychological Bulletin, 116(1), 75-98. https://doi.org/10.1037/0033-2909.116.1.75
• Meydan, C. & Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi amos uygulamaları. Detay Yayıncılık.
• Mussel, P., Spengler, M., Litman, J.A. & Schuler, H. (2012). Development and validation of the German work- related curiosity scale. European Journal of Psychological Assessment, 28(2), 109-117. https://doi.org/10.1027/1015-5759/a000098
• Neubert, J. C., Mainert, J., Kretzschmar, A. & Greiff, S. (2015). The assessment of 21st century skills in industrial and organizational psychology: Complex and collaborative problem solving. Industrial and Organizational Psychology, 8(2), 238-268. https://doi.org/10.1017/iop.2015.14
• Nunnally, J.C. & Bernstein, I.H. (1994). The assessment of reliability. Psychometric Theory, 3, 248-292.
• Piaget, J. (1952). The origins of intelligence in children. International Universities Press.
• Reio Jr., T.G., Petrosko, J.M., Wiswell, A.K. & Thongsukmag, J. (2006). The measurement and conceptualization of curiosity. The Journal of Genetic Psychology, 167(2), 117-135. https://doi.org/10.3200/GNTP.167.2.117-135
• Reio Jr., T.G. & Callahan, J.L. (2004). Affect, curiosity, and socialization-related learning: a path analysis of antecedents to job performance. Journal of Business and Psychology, 19, 3-22.
• SAS Institute (2021). Curiosity at work report 2021, https://www.sas.com/content/dam/SAS/documents/corporate-collateral/brochures/en-curiosity-at-work- 112457.pdf, Erişim Adresi: 10.03.2022.
• Schaufeli, W.B., Salanova, M., Gonzalez-Roma, V. & Bakker, A.B. (2002). The measurement of engagement and burnout and: A confirmative analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71-92.
• Spielberger, C. D. & Starr, L. M. (1994). Curiosity and exploratory behavior. O’Neil, H.F. & Drillings, M. (Ed.). Motivation: Theory and research içinde. Routledge.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-73.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Seçkin Yayıncılık.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Pearson Education.
• von Stumm, S. & Ackerman, P. L. (2013). Investment and intellect: A review and metaanalysis. Psychological Bulletin, 139(4), 841-869. https://doi.org/10.1037/a0030746.