Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi

Yıl 2020, Cilt: 36 Sayı: 3, 456 - 471, 31.12.2020

Öz

Tedarikçi seçim süreci, işletme ihtiyaçlarını karşılayabilme yeterliliği en yüksek olan tedarikçiyi seçme olgusuna dayandığından tedarik zincirinde verilmesi gereken en önemli kararlar arasında yer almaktadır. Seçim sürecinde sadece nicel ya da nitel kriterleri dikkate almanın ötesinde işletme faaliyetlerini etkileyen tüm alternatif kararlar değerlendirilir. Bu çalışmada tedarik zinciri yönetiminin önemli bir halkası olan tedarikçi seçim süreci, Kayseri’de faaliyet gösteren bir işletmenin araç satın alma sürecine yönelik uygulanmıştır. Yöntem olarak bulanık EDAS (Ortalama Çözüm Uzaklığına Göre Değerlendirme) yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın karar kriterleri literatürde sunulan ve yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın karar kriterleri literatürde sunulan ve ağırlıkta değerlendirme sürecinde ele alınan kriterlerden oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda değerlendirilen kriterler arasında ürün kalitesi en önemli kriteri oluştururken en uygun tedarikçi ise birinci tedarikçi olarak tespit edilmiştir

Kaynakça

  • [1] Dağdeviren, M., Eren, T. 2001. Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanımı. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 16(2), 41-52.
  • [2] Yıldırım, B. F. 2018. Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerine Giriş ss 1-30. Önder, E., Yıldırım B. F., ed. 2018. Sağlık Yönetiminde Karar Verme – I, Dora Basım Yayını, Bursa, 425s.
  • [3] Boer, L. D., Wegen, L., Telgen, J. 1998. Outranking Mothods in Support of Supplier Selection. European Journal of Purchasing and Supply Management, 4(2-3), 109-118.
  • [4] Chen, C., Lin, C., Huang, S. 2006. A Fuzzy Approach for Supplier Evaluation and Selection in Supply Chain Management. International Journal Production Economics, 102(2), 289-301.
  • [5] Özel, B., Özyörük, B. 2007. Bulanık Aksiyomatik Tasarımı İle Tedarikçi Firma Seçimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 22(3), 415-423.
  • [6] Vonderembse, M. A., Tracey, M. 1999. The Impact of Supplier Selection Criteria and Supplier Involvement on Manufacturing Performance. The Journal of Supply Chain Management, 35(2), 33-39.
  • [7] Wang, J., Cheng, C.H., Kun-Cheng, H. 2009. Fuzzy Hierarchical TOPSIS for Supplier Selection. Applied Soft Computing, 9(1), 377-386.
  • [8] Ghodsypour, S. H., O’Brien, C. 1998. A Decision Support System for Supplier Selection Using an Integrated Analytic Hierarchy Process and Linear Programming. International Journal Production Economics, 56-57(1998), 199-212.
  • [9] Boer L. D., Labro, E., Morlacchi, P. 2001. A Review of Methods Supporting Supplier Selection, European Journal of Purchasing and Supply Management, 7(2), 75-89.
  • [10] Ho, W., Xu, X., Dey, P. K. 2010. Multi-Criteria Decision Making Approaches for Supplier Evaluation and Selection: A Literature Review. European Journal of Operational Research, 202(1), 16-24.
  • [11] Banaeian, N., Mobli, H., Fahimnia, B., Nielsen, I. E. 2018. Green Supplier Selection Using Fuzzy Group Decision Making Methods: A Case Study for The Agri-food Industry. Computers and Operations Research, 89(2018), 337-347.
  • [12] Amindoust, A., Ahmed, S., Saghafinia, A., Bahreininejad, A. 2012. Sustainable Supplier Selection: A Ranking Model Based on Fuzzy Inference System. Applied Soft Computing, 12(6), 1668-1677.
  • [13] Amid, A., Ghodsypour, S. H., O’Brien, C. 2009. A Weighted Additive Fuzzy Multiobjective Model for the Supplier Selection Problem Under Price Breaks in a Supply Chain. International Journal Production Economics, 121(2), 323-332.
  • [14] Verma, R., Pullman, M. E. 1998. An Analysis of the Supplier Selection Process. The International Journal of Management Science, 26(6), 739-750.
  • [15] Tengilimoğlu, D., Yiğit, V. 2013. Sağlık İşletmelerinde Tedarik Zinciri ve Malzeme Yönetimi. Lojistik ve Tedarik Zinciri Yönetimi, Nobel Akademik Yayıncılık, 2. Basım, 422s.
  • [16] Tan, K. C. 2001. A Framework of Supply Chain Management Literature. European Journal of Purchasing and Supply Management, 7(2001), 39-48.
  • [17] Carter, C. R., Rogers, D. S. 2008. A Framework of Sustainable Supply Chain Management: Moving Toward New Theory. International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, 38(5), 360-387.
  • [18] Hervani, A. A., Helms, M. M., Sarkis, J. 2005. Performance Measurement for Green Supply Chain Management. Bencmarking: An International Journal, 12(4), 330-353.
  • [19] Harland, C. M. 1996. Supply Chain Management: Relationships, Chainsand Networks. British Journal of Management, 7(Special Issue), 63-80.
  • [20] Melo, M. T., Nickel, S., Gama, F. S. 2009. Facility Location and Supply Chain Management – A Review. European Journal of Operational Research, 196(2), 401-412.
  • [21] Thomas, J. D., Griffin, P. M. 1996. Coordinated Supply Chain Management. European Journal of Operational Research, 94(1996), 1-15.
  • [22] Spekman, R. E., KamauffJr, J. W., Myhr, N. 1998. An Empiricial Investigationin to Supply Chain Management A Perspective on Partnerships. International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, 28(8), 630-650.
  • [23] Surie, C., Wagner, M. 2005. Supply Chain Analysis ss 37-64. Stadtler, H., Kılger, C. ed. 2005. Supply Chain Management and Advanced Planning, Springer Publishing, Germany, 509s.
  • [24] Lambert, D. M., Cooper, M. C. 2000. Issues in Supply Chain Management. Industrial Marketing Management, 29(1), 65-83.
  • [25] Mentzer, J. T., Witt, W. D., Keebler, J. S., Min, S., Nix, N. W., Smith, C. D., Zacharia, Z. G. 2001. Defining Supply Chain Management. Journal of Business Logistics, 22(2), 1-25.
  • [26] Liu, F. F., Hai, H. L. 2005. The Voting Analytic Hierarchy Process Method for Selecting Supplier. International Journal Production Economics, 97(3), 308-317.
  • [27] Ecer, F., Küçük, O. 2008. Tedarikçi Seçiminde Analitik Hiyerarşi Yöntemi ve Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 355-369.
  • [28] Kahraman, C., Cebeci, U., Ulukan, Z. 2003. Multi-criteria Supplier Selectino Using Fuzzy AHP. Logistics Information Management, 16(6), 382-394.
  • [29] Swift, C. O. 1995. Preferences for Single Sourcing and Supplier Selection Criteria. Journal of Business Research, 32(2), 105-111.
  • [30] Lasch, R., Janker, C. G. 2005. Supplier Selection and Controlling Using Multivariate Analysis. International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, 35(6), 409-425.
  • [31] Weber, C. A., Ellram, L. M. 1993. Supplier Selection Using Multi-objective Programming: A Decision Support System Approach. International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, 23(2), 3-14.
  • [32] Görener, A. 2009. Kesici Takım Tedarikçisi Seçiminde Analitik Ağ Sürecinin Kullanımı. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 4(1), 99-110.
  • [33] Demirtaş, Ö., Akdoğan, A. A. 2014. Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi: Savunma Sanayii’ne Yönelik Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 43(2014), 203-222.
  • [34] Xia, W., Wu, Z. 2007. Supplier Selection with Multiple Criteria in Volume Discount Environments. The International Journal of Management Science, 35(5), 494-504.
  • [35] Dickson, W. G. 1966. An Analysis of Vendor Selection: Systems and Decisions. Journal of Purchasing, 1(2), 5-17.
  • [36] Håkansson, H. Wootz, B. 1975. Supplier in an International Environment: An Experimantal Study. Journal of Marketing Research, 12(1), 46-51.
  • [37] Humphreys, P. K., Wong, Y. K., Chan, F. T. S. 2003. Integrating Environmental Criteria into the Supplier Selection Process. Journal of Materials Processing Technology, 138(1-3), 349-356.
  • [38] Öz, E., Baykoç, Ö. F. 2004. Tedarikçi Seçimi Problemine Karar Teorisi Destekli Uzman Sistem Yaklaşımı. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(3), 275-286.
  • [39] Pi, W., Low, C. 2006. Supplier Evaluation and Selection Via Taguchi Loss Functions and an AHP. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 27(5-6), 625-630.
  • [40] Sarkis, J., Talluri, S. 2002. A Model for Strategic Supplier Selection. The Journal of Supply Chain Management, 38(4), 18-28.
  • [41] Min, H. 1994. International Supplier Selection: A Multi-attribute Utility Approach. International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, 24(5), 24-33.
  • [42] Levary, R. R. 2008. Using The Analytic Hierarchy Processto Rank Foreing Suppliers Based on Supply Risks. Computer and Industrial Engineering, 55(2). 535-542.
  • [43] Chan, F. T. S., Chan, H. K. 2010. An AHP Model for Selection of Suppliers in the Fast Changing Fashion Market. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 51(9-12), 1195-1207.
  • [44] Ishizaka, A., Pearman, C., Nemery, P. 2012. AHP Sort: An AHP-based Method for Sorting Problems. International Journal of Production Research, 50(17), 4767-4784.
  • [45] Chamodrakas, I., Batis, D., Martakos, D. 2010. Supplier Selection in Electronic Marketplaces Using Satisficing and Fuzzy AHP. Expert Systems with Applications, 37(1), 490-498.
  • [46] Zeydan, M., Çolpan, C., Çobanoğlu, C. 2011. A Combined Methodology for Supplier Selection and Performance Evaluation. Expert Systems with Applications, 38(3), 2741-2751.
  • [47] Awasthi, A., Chauhan, S. S., Goyal, S. K. 2010. A Fuzzy Multicriteria Approach for Evaluating Environmental Performance of Suppliers. Interantional Journal of Production Economics, 126(2), 370-378.
  • [48] Behzadian, M., Otaghsara, S. K., Yazdani, M., Ignatius, J. 2012. A State-of The-art Survey of TOPSIS Applications. Expert Systems with Applications, 39(17), 13051-13069.
  • [49] Dalalah, D., Hayajneh, M., Batieha, F. 2011. A Fuzzy Multi-criteria Decision Making Model for Supplier Selection. Expert Systems with Applications, 38(7), 8384-8391.
  • [50] Boran, F. E., Genç, S., Kurt, M., Akay, D. 2009. A Multi-criteria Intuitionistic Fuzzy Group Decision Making for Supplier Selection with TOPSIS Method. Expert Systems with Applications 36(8), 11363-11368.
  • [51] Liu, P., Zhang, X. 2011. Research on the Supplier Selection of a Supply Chain Baesd on Entropy Weight and Improved ELECTRE-III Method. International Journal of Production Research, 49(3), 637-646.
  • [52] Montazer, G. A., Saremi, H. Q., Ramezani, M. 2009. Desing a New Mixed Expert Decision Aiding System Using Fuzzy ELECTRE III Method for Vendor Selection. Expert Systems with Applications, 36(8), 10837-10847.
  • [53] Şevkli, M. 2010. An Application of the Fuzzy ELECTRE Method for Supplier Selection. International Journal of Production Research, 48(12), 3393-3405.
  • [54] Chen, L. Y., Wang, T. 2009. Optimizing Partners’ Choice in IS/IT Outsourcing Projects: The Strategic Decision of Fuzzy VIKOR. Interantional Journal of Production Economics, 120(1), 233-242.
  • [55] Sanayei, A., Mousavi, S. F., Yazdankhah, A. 2010. Group Decision Making Process for Supplier Selection with VIKOR Under Fuzzy Environment. Expert Systems with Applications, 37(1), 24-30.
  • [56] Shemshadi, A., Shirazi, H., Toreihi, M., Tarokh, M. J. 2011. A Fuzzy VIKOR Method for Supplier Selection Based on Entropy Measure for Objective Weighting. Expert Systems with Applications, 38(10), 12160-12167.
  • [57] Akyüz, G. 2012. Bulanık VIKOR Yöntemi İle Tedarikçi Seçimi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 197-215.
  • [58] Chai, J., Liu, J. N. K., Ngai, E. W. T. 2013. Application of Decision-making Techniques in Supplier Selection: A Systematic Review of Literature. Expert Systems with Applications, 40(2013), 3872-3885.
  • [59] Polat, G. 2016. Subcontractor Selection Using The Integration of The AHP and PROMETHEE Methods. Journal of Civil Engineering and Management, 22(8), 1042-1054.
  • [60] Govindan, K., Kadziński, M., Sivakumar, R. 2017. Application of a Novel PROMETHEE-based Method for Construction of a Group Compromise Ranking to Prioritization of Green Suppliers in Food Supply Chain. The International Journal of Management Science, 71(2017), 129-145.
  • [61] Peng, A., Xiao, X. 2013. Material Selection Using PROMETHEE Combined with Analytic Network Process Under Hybrid Environment. Materails and Design, 47(2013), 643-652.
  • [62] Chen, C. 2000. Extensions of The TOPSIS for Group Decision-making Under Fuzzy Environment. Fuzzy Sets and Systems 114(2000), 1-9.
  • [63] Kannan, D., Khodaverdi, R., Olfat, L., Jafarian, A., Diabat, A. 2013. Integrated Fuzzy Multi Criteria Decision Making Method and Multi-objective Programming Approach for Supplier Selection and Order Allocation in a Green Supply Chain. Journal of Cleaner Production, 47(2013), 355-367.
  • [64] Amid, A., Ghodsypour, S. H., O’Brien, C. 2006. Fuzzy Multiobjective Linear Model for Supplier Selection in a Supply Chain. International Journal Production Economics, 104(2), 394-407.
  • [65] Ertuğtul, İ., Karakaşoğlu, N. 2009. Performance Evaluation of Turkish Cement Firms with Fuzzy Analytic Hierarchy Process and TOPSIS Methods. Expert Systems with Applications, 36(1), 702-715.
  • [66] Triantaphyllou, E. Lin, C.T. 1996. Development and Evaluation of Five Fuzzy Multiattribute Decision-Making Methods. International Journal of Approximate Reasoning, 14(4), 281-310.
  • [67] Guh, Y.Y., Hon, C.C., Wang, K.M., Lee, E.S. 1996. Fuzzy Weighted Average: A Max-Min Paired Elimination Method. Computer and Mathematics with Applications, 32(8), 115-123.
  • [68] Chen, Y.H., Wang, T.C., Wu, C.Y. 2011. Strategic Decisions Using the Fuzzy PROMETHEE for IS Outsourcing. Expert Systems with Applications, 38(10), 13216-13222.
  • [69] Özçakar, N., Demir, H. H. 2011. Bulanık TOPSIS Yöntemiyle Tedarikçi Seçimi. Istanbul Management Journal, 22(69), 25-44.
  • [70] Schitea, D., Deveci, M., Iordache, M., Bilgili, K., Akyurt İZ, Iordache I.2019.Hydrogen Mobility Roll-up Site Selection Using Intuitionistic Fuzzy Sets Based WASPAS, COPRAS and EDAS. International Journal of Hydrogen Energy 44 (16), 8585-8600.
  • [71] Elmas, P. D. Ç. 2007. Yapay Zeka Uygulamaları. Ankara: Seçkin.
  • [72] Ghorabaee, K.M., Zavadskas, E.K, Amiri, M., Turskis, Z. 2016. Extended EDAS Method for Fuzzy Multi-criteria Decision-making: An Application to Supplier Selection. International Journal of computers communications and Control. 11(3), 358-371
  • [73] Ghorabaee, K.M., Zavadskas, E.K., Olfat L., Turskis, Z. 2015. Multi-criteria Inventory Classification Using a New Method of Evaluation Based on Distance from Average Solution (EDAS). Informatica, 26(3), 435-451.
  • [74] Ghorabaee, K.M., Amiri, M., Zavadskas, E.K. ve Turskis, Z. 2017. Multi-Criteria Group Decision-Making Using an Extended EDAS Method with Interval Type-2 Fuzzy Sets. Economics and Management. 20, 48-68.
  • [75] Stevic, Z., Vasiljevic, M., Zavadskas, E.K., Sremac, S. ve Turskis, Z. 2018. Selection of Carpenter Manufacturer Using Fuzzy EDAS Method. Inzinerine Ekonomika-Engineering Economcis. 29(3), 281-290.
  • [76] Zhang, S., Wei, G., Gao, H., Wei, C., & Wei, Y. 2019. EDAS method for multiple criteria group decision making with picture fuzzy information and its application to green suppliers selections. Technological and Economic Development of Economy. 25(6), 1123-1138.
  • [77] Bayrakdaroğlu, F.K., Kundakçı, N. 2019. Bulanık EDAS yöntemi ile Ar-Ge projesi seçimi. UİİİD-IJEAS, 2019 (24), 151-170.
  • [78] Stević, Ž., Vasiljević, M., Puška, A., Tanackov, I., Junevičius, R., & Vesković, S. 2019. Evaluation of Suppliers Under Uncertainty: a Multiphase Approach Based on Fuzzy AHP and Fuzzy EDAS. Transport, 34(1), 52-66.
  • [79] Kahraman, C., Ghorabaee, K.M., Zavadskas, E.K., Onar, S.C., Yazdani, M., Oztays, B., 2017. Intuitionistic Fuzzy EDAS Method: An Application to Solid Waste Disposal Site Selection. Journal of Environmental Engineering and Landscape Management. 25(1), 1-12.
  • [80] Stanujkic, D., Zavadskas, E. K., Ghorabaee,M. K. ve Turskis, Z. 2017. An Extension of The EDAS Method Based on the Use of Interval Grey Numbers. Studies in Informatics and Control, 26 (1), 5-12.
  • [81] Chen, CT. 2000. Extensions of the TOPSIS for Group Decision Making Under Fuzzy Environment. Fuzzy sets and systems. 114, 1-9.
Toplam 81 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Mühendislik
Bölüm Makale
Yazarlar

Özgür Demirtaş

Fulya Zaralı

Sermed Doğan

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 36 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Demirtaş, Ö., Zaralı, F., & Doğan, S. (2020). Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 36(3), 456-471.
AMA Demirtaş Ö, Zaralı F, Doğan S. Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi. Aralık 2020;36(3):456-471.
Chicago Demirtaş, Özgür, Fulya Zaralı, ve Sermed Doğan. “Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi”. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi 36, sy. 3 (Aralık 2020): 456-71.
EndNote Demirtaş Ö, Zaralı F, Doğan S (01 Aralık 2020) Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi 36 3 456–471.
IEEE Ö. Demirtaş, F. Zaralı, ve S. Doğan, “Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi”, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, c. 36, sy. 3, ss. 456–471, 2020.
ISNAD Demirtaş, Özgür vd. “Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi”. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi 36/3 (Aralık 2020), 456-471.
JAMA Demirtaş Ö, Zaralı F, Doğan S. Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi. 2020;36:456–471.
MLA Demirtaş, Özgür vd. “Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi”. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, c. 36, sy. 3, 2020, ss. 456-71.
Vancouver Demirtaş Ö, Zaralı F, Doğan S. Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi. 2020;36(3):456-71.

✯ Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
✯ Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.
✯ Dergi web sayfasında, makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
✯ Dergi web sayfasında, hakem, yazar ve editör için ayrı başlıklar altında etik kurallarla ilgili bilgi verilmelidir.
✯ Dergide ve/veya web sayfasında, ulusal ve uluslararası standartlara atıf yaparak, dergide ve/veya web sayfasında etik ilkeler ayrı başlık altında belirtilmelidir. Örneğin; dergilere gönderilen bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır.
✯ Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.