MESKEN NİTELİKTEKİ GAYRİMENKULLERİN FİYATINI OLUŞTURAN PARAEMETLERİN BELİRLENMESİ: ANKARA İLİ ÇANKAYA İLÇESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, , 205 - 224, 30.08.2022

Raif Uğur Uyar , Yeşim Aliefendioğlu , Harun Tanrıvermiş

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1081522

Öz

Çalışmada, Ankara ili Çankaya ilçesinde mesken nitelikli bağımsız bölümlerin fiyat oluşumunda etkin olan parametreler mekânsal ekonometrik yöntemlerde En Küçük Kareler (EKK) yöntemi kullanılarak Spatial Error Model (SEM), Spatial Auto Regressive Model (SAR) ile Spatial Durbin Model (SDM) tarafından döndürülen sonuçlara göre değerlendirilmiştir. Belediyelerin en önemli gelir girdisi olarak emlak vergisinin doğru belirlenmesi bağımsız bölümün fiyatının olabildiğince doğru tahmin edilebilmesine fiyatın doğru tahmin edilebilmesi ise fiyatı oluşturan parametrelerin doğru belirlenebilmesine bağlıdır. Mekânsal ekonometrinin sonuç çıktılarından olan rho katsayısı ile belirlenen yapı stoklarının birbirlerinin fiyatına olan etkisi aracılığıyla incelenen birimdeki sosyal etkileşim de belirli bölgelerin oluşturulması esnasında göz önüne alınması gereklidir. Durbin modelinin döndürdüğü çevre etkileşimi ise hangi sosyal tabakaların hangi fiyat oluşumuna ne kadar etkin olduğunun belirlenmesinde bir araç olarak kullanılabilir. Mekânsal ekonometrik sonuçların doğru değerlendirilmesi fiyat oluşumundan sosyal tabakaların etkileşimine kadar birçok konuda karar verilebilmesine yardımcı olabilecektir. Çalışmada emlak beyan değeri üzerinde etkin parametrelerin özellikle beyan değerinin denklemden dışlanmasıyla ortaya çıktığını dolayısıyla beyan değerinin doğru olarak belirlenmesinin ne derece önemli olduğu ortaya konulmuştur. Bu bağlamda belediyelerin profesyonel kurumlardan destek alması zorunluluğu da çalışmanın gayri ihtiyari sonuçlarından birisi olarak ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gayrimenkul değerleme, bağımsız bölüm değerleme, mekansal ekonometri

DETERMINATION OF THE PARAMETERS THAT CONSTITUTE THE PRICE OF RESIDENTIAL PROPERTIES: THE CASE OF ÇANKAYA DISTRICT, ANKARA PROVINCE

Öz

In the study, the parameters that are effective in the price formation of residential independent sections in the Çankaya district of Ankara province were evaluated using spatial econometric methods, according to the results returned by the Least Squares (EKK), Spatial Error (SEM), Spatial Auto Regressive (SAR) and Spatial Durbin models (SDM). The correct determination of the property tax as the most important income input of the municipalities depends on the estimation of the price of the independent section as accurately as possible, and the correct estimation of the price depends on the correct determination of the parameters that make up the price. Social interaction in the examined unit through the effect of building stocks determined by the rho coefficient, which is one of the outputs of spatial econometrics, on each other's prices, should also be taken into account during the creation of certain regions. The environment interaction returned by the Durbin model can be used as a tool to determine which social layers are effective on which price formation. Accurate evaluation of spatial econometric results will help to make decisions on many issues from price formation to the interaction of social strata. In the study, it has been revealed that the effective parameters on the declared value of the real estate arise especially by excluding the declared value from the equation, so how important it is to determine the declared value correctly. In this context, the obligation of municipalities to receive support from professional institutions has emerged as one of the involuntary results of the study.

Anahtar Kelimeler

: Real estate valuation, independent section valuation, spatial econometrics

Kaynakça

• Adair A., McGreal, S., Smyth, A., Cooper, J. and Ryley, T. (2000). House prices and accessibility: The testing of relationships within the Belfast urban area. Housing Studies 15: 699-716.
• Ahlfeldt, G.M. (2007). If alonso was right: Accessibility as determinant for attractiveness of urban location. Hamburg contemporary economic discussions.
• Anantsuksomsri S. ve Tontisirin, N. (2015). The impacts of mass transit improvements on residential land development values: Evidence from the Bangkok Metropolitan Region. Urban Policy and Research 33: 195-216.
• AnseIin, L. (1988). Spatial Econometrics: Methods and Models. 1988 by Springer Science+Business Media Dordrecht Originally published by Kluwer Academic Publishers.
• Anselin, L. (1990). What is special about spatial data? Alternative perspectives on spatial data analysis. In: Griffith DA (ed) Spatial statistics, past, present and future. Institute of Mathematical Geography, (IMAGE), Ann Arbor, MI.
• Anselin, L. (2010). Thirty years of spatial econometrics. Papers in Regional Science, Volume 89 Number 1 March 2010.
• Bayrak, İ.C. ve Telatar, O.M. (2021). İnşaat sektörü ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye üzerine ampirik bir analiz. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi 12 (3) 1283-1297.
• Bourassa, S., Cantoni, E. and Hoesli, M. (2010). Predicting house prices with spatial dependence: a comparison of alternative methods. Journal of Real Estate Research, Vol. 32 No. 2, pp 139-159.
• Chrostek, K. and Kopczewska, K. (2019). Ekonomia 35/2013 pp 1-19.
• Des Rosiers F., The´riault M. and Villeneuve P.Y. (2000). Sorting out access and neighbourhood factors in hedonic price modelling. Journal of Property Investment & Finance 18: 291-315.
• Herath, S. and Maier G. (2013). Local particularities or distance gradient What matters most in the case of the Viennese apartment market? Journal of European Real Estate Research Vol. 6 No. 2, 2013 pp. 163-185.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) (2022). https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin /user_upload/VI/GBG1.htm.
• Giang, D. ve Pheng, L. (2011). Role of Construction in Economic Development: Review of Key Concepts in the Past 40 Years. Habitat International, 35, 118-125.
• Giuliano, G., Gordon P, Pan, Q. and Park, J. (2010). Accessibility and residential land values: Some tests with new measures. Urban Studies 47: 3103-3130.
• Jeze, G. (1931). Maliye İlmi ve Fransız Mali Mevzuatı Hakkında Başlangıç Dersleri. Yeni Baskı, Marcel Giard, Kitapçı-Tabi, Paris (Çev: Ertuğruloğlu, M. (1956) Ankara).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2022). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=73&locale=tr.
• Kaya, V. Yalçınkaya, Ö. ve Hüseyin, İ. (2013). Ekonomik Büyümede İnşaat sektörünün rolü Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve idari Bilimler Dergisi, Cilt: 27, sayı 4.
• Kesik, A., Öner E. ve Mutluer M.K. (2007). Teoride ve Uygulamada Kamu Maliyesi. Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• LeSage, J. and Pace, R.K. (2009). Motivating and interpreting Spatial Econometric Models. Introduction to Spatial Econometrics. Boca Raton: CRC Press.
• McMillen D.P. (2010). Issues in Spatıal Data Analysis. Journal of Regional Science, Vol. 50, no. 1, 2010, pp. 119-141.
• Morales, J. Johannes, F. and Jaap Z. (2019). Modelling residential land values using geographic and geometric accessibility in Guatemala. City Urban Analytics and City Science 2019, Vol. 46(4) 751-776.
• Lopes, J., Ruddock, L. and Ribeiro, F.L. (2002). Investment in construction and economic growth in developing countries. Building Research and Information Volume:30 (3).
• Matthews, J. and Turnbull, G. (2007). Neighborhood street layout and property value: The interaction of accessibility and land use mix. The Journal of Real Estate Finance and Economics 35: 111-141.
• Munroe, D.K. (2007). Exploring the determinants of spatial pattern in residential land markets: Amenities and disamenities in Charlotte. NC, USA. Environment and Planning B: Planning and Design 34: 336-354.
• Tobler, W.R. (1970). A Computer Movie Simulating Urban Growth in the Detroit Region. Economic Geography, 46 (Supplement: Proceedings): 234-240.
• Tuzcu, S.E. (2016). Mekansal Ekonometri ve Sosyal Bilimlerde Kullanım Alanları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 71, No. 2, s. 401-436.
• Wei, S.J. and Xiaobo Z.Y.L. (2012). National Bureau of Economıc Research 1050 Massachusetts Avenue Cambridge. MA 02138 April 2012 Working Paper 18000 http://www.nber.org/papers/w18000.
• Wells, J. (2001). Construction and capital formation in less developed economies: unravelling the informal sector in an African city. Construction Management and Economies volume:19(3).
• Whittle, P. (1954). On stationary processes in the plane. Biometrika 41: 434–449.
• Zeren, F. (2011). Mekânsal Ekonometri ve Mekansal Panel Ekonometri Yaklaşımları: AB Üye Ülkeleri İçin Gelir Yakınsama Hipotezi Üzerine Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.