KATILIM VE MEVDUAT BANKALARI FİNANSAL SAĞLAMLIKLARININ BANKOMETER YÖNTEMİ İLE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Yıl 2024, , 117 - 125, 31.08.2024

Tuğçe Şahin , Fulya Mısırdalı Yangil

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1455366

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de faaliyet gösteren katılım ve mevduat bankalarının finansal sağlamlıklarını literatürde henüz yeni kullanılmaya başlanan Bankometer S-Skor yöntemi yardımıyla incelemektir. Çalışmada ayrıca, katılım ve mevduat bankalarının finansal sağlamlık düzeyleri de karşılaştırılmıştır. Çalışmada, 2016–2022 yılları arasında Türkiye'de faaliyet gösteren beş adet katılım bankası ve üç adet kamu sermayeli, sekiz adet özel sermayeli, on beş adet yabancı sermayeli mevduat bankası olmak üzere toplamda otuz bir adet bankanın finansal sağlamlıkları analiz edilmiştir. Çalışmaya ilişkin bulgular incelendiğinde, tüm bankaların S-Skorları 70’in üzerinde olduğu gözlemlenmiştir. Bu durum tüm bankaların finansal anlamda güçlü, borç ödeme güçlerinin yüksek ve finansal krizlere karşı dayanıklı olduğunu göstermektedir. Ayrıca araştırma sonuçlarına göre mevduat bankalarının lider konumda yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Mevduat bankaları içerisinde de yabancı sermayeli bankaların lider konumda olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bankometer S-Skor, Finansal Sağlamlık, Karşılaştırma, Katılım Bankaları, Mevduat Bankaları

COMPARATIVE ANALYSIS OF THE FINANCIAL SOUNDNESS OF PARTICIPATION AND DEPOSIT BANKS WITH THE BANKOMETER METHOD

Öz

The aim of this study is to examine the financial soundness of participation and deposit banks operating in Türkiye with the help of the Bankometer S-Score method, which has just started to be used in the literature. In addition, the financial soundness levels of participation and deposit banks were compared in the study. In the study, the financial soundness of thirty-one banks in total, including five participation banks operating in Türkiye between 2016 and 2022, three deposit banks with public capital, eight with private capital, and fifteen with foreign capital, was analyzed Dec. When the findings related to the study were examined, it was observed that all banks had S-Scores above 70. Results reveal that all banks are financially strong, their payability is high and they are resistant to financial crises. In addition, according to the research results, it has been concluded that deposit banks are in a leading position.It has also been determined that banks with foreign capital are in a leading position among deposit banks.

Anahtar Kelimeler

Bankometer S-Score, Financial Soundness, Comparison, Participation Banks, Deposit Banks

Kaynakça

• Aksoy, E. E. A. ve Göker, İ. E. K. (2018). Bankacılık sektöründe finansal risklerin Z-Skor ve Bankometer metodları ile tespiti, BİST'te işlem gören ticari bankalar üzerine bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(2), 418-438.
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2001, 15 Mayıs). Bankacılık sektörü yeniden yapılandırma programı. Erişim Adresi: https://www.bddk.org.tr/ Duyuru/EkGetir/8?ekId=8.
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2023, 14 Ağustos). Bağımsız denetim raporları. Erişim Adresi: https://www.bddk.org.tr/BDRUyg.
• Budiman, T., Herwany, A., & Kristanti, F. T. (2017). Bankometre modeli kullanılarak Endonezya'daki İslami bankaların finansal stresinin değerlendirilmesi. Finans ve Bankacılık Dergisi, 2(3), 14-20.
• Çalış, N., Kevser, M. ve Sakarya, Ş. (2022). Katılım bankalarının finansal sağlamlığının Bankometer ve Z-Skor yöntemleriyle analizi. Adam Academy Journal of Social Sciences, 12(2), 301-321.
• Çilek, A. ve Şeyranlıoğlu, O. (2023). Analysis of foreign capital deposit banks in Turkey by the bankometer method before and after COVID-19. International Research in Social, Human and Administrative Sciences XII, 15-29.
• Fayed, M. E. (2013). Mısır'da geleneksel ve İslami bankacılığın karşılaştırmalı performans çalışması. Uygulamalı Finans ve Bankacılık Dergisi, 3(2), 1-14.
• Eren, Ö. ve Uçar, M. (2021, 3 Haziran). COVID-19 sürecinde Türk bankacılık sektörünün fi̇nansal sağlamlığının analizi: Bankometer yöntemi. Erişim Adresi: https://acikerisim.nevsehir.edu.tr/handle/20.500.11787/5510.
• Katrancı, Y. (2019). Türkiye’deki katılım bankalarıyla mevduat bankalarının CAMELS yöntemi kullanılarak performanslarının karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kaya, B. (2023). Bankometer metodu ile banka iflas riskinin ölçülmesi: Borsa İstanbul XBANK endeksinde yer alan bankalar üzerine bir inceleme. Sosyal, İnsan ve İdari Bilimlerde Güncel Yaklaşımlar, 1, 1391-1409.
• Javaria, K. (2016). Comparative analysis of Islamic and conventional banks: A case study from Malaysia. Journal of Islamic Financial Studies, 2(2), 85-93.
• Laila, N. ve Widihadnanto, F. (2017). Financial distress prediction using bankometer model on islamic and conventional banks: Evidence from Indonesia. International Journal of Business and Management, 5(9), 169-181.
• Mousa, T. A. (2017). Performance evaluation of the jordanian commercial banks based on Bankometer parameters. International Journal of Economics and Finance, 9(12), 249-252.
• Ouma, M. O. ve Kirori, G. N. (2019). Evaluating the financial soundness of small and medium-sized commercial banks in Kenya: An application of the bankometer model. International Journal of Economics and Finance, 11(6), 93-100.
• Özbek, Ö. E., Hazar, A. ve Babuşcu, Ş. (2021). COVID-19 öncesi ve sonrası Türk bankacılık sektörünün Bankometer yöntemi ile analizi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(20), 7-26.
• Permata, M. ve Purwanto, E. (2018). Analysis of CAMEL, Z-Score, and Bankometer in assessment soundness of banking listed on the Indonesia Stock Exchange (IDX) from 2012-2015. Journal of Applied Economic Sciences, 13(5), 1311-1324.
• Rahman, M. Z. (2017). Financial soundness evaluation of selected commercial banks in Bangladesh: An application of Bankometer model. Research Journal of Finance and Accounting, 8(2), 63-70.
• Rana, S. ve Kamruzzaman, A. S. M. (2021). Bangladeş'teki geleneksel ve İslami ticari bankaların finansal sağlamlığının karşılaştırılması: Bir Bank-o-meter modeli yaklaşımı. International Journal of Management and Accounting, 3(6), 130-136.
• Saeed, K. (2019). Financial Distress Prediction in Islamic Banking Sector from ‘Bankometer Model’. SSRN Electronic Journal, Erişim Adresi: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3472649.
• Sakarya, Ş. ve Karakaş, F. (2021). Türkiye’de bankacılık sektörünün finansal performansının CAMELS ve Bankometer yöntemleriyle incelenmesi. Uluslararası işletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 6(5), 485-504.
• Shar, A. H., Shah, M. A. ve Jamali, H. (2010). Performance evaluation of banking sector in Pakistan: An application of Bankometer. International Journal of Business and Management, 5(9), 81- 86.
• Türkiye Bankalar Birliği. (2023, 8 Temmuz). Kitaplar. Erişim Adresi: https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/arastirma-ve-yayinlar/kitaplar/kitaplar/ 55?year=&konu=Bankalar%C4%B1m%C4%B1z.
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği. (2023, 20 Temmuz). Faaliyet raporları. Erişim Adresi: https://tkbb.org.tr/sayfa/detay/hakkimizda/faaliyet-raporlari-682093.
• Yameen, İ. Y. ve Ali, M. S. (2016). Evaluating the financial soundness of the Jordanian commercial banks by applying Bankometer’s model. Research Journal of Finance and Accounting, 7(2), 124-130.
• Yavuz, A. E. (2023). Finansal sağlamlık: Türk bankacılık sektörünün Bankometer ile i̇ncelenmesi. Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, 6(Özel Sayı), 317-331.
• Yetiz, F. ve Kılıç, Y. (2021). Bankaların finansal performansının VIKOR yöntemi ile değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 13(24), 151-164.