TÜRKİYE’NİN EKONOMİK BÜYÜME SÜRECİNDE DIŞ BORÇ ÇIKMAZI

Yıl 2002, Sayı: 18, 45 - 62, 30.06.2002

Mehmet Kara

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’nin 1980 sonrasındaki dış borç kaynaklı ekonomik büyüme stratejisinin etkinliği incelenmiştir. Hiç kuşkusuz, dış borçlanma yoluyla elde edilen kaynakların hedeflenen ekonomik büyümeyi sağlayabilmesi, bunların, sermaye/hasıla katsayısı düşük, döviz getirisi yüksek, üretken alanlarda kullanılması ile mümkün olacaktır. Nitekim, gelişme yolundaki ülkelere yönelik yapılan ampirik ve teorik çalışmalar da aynı sonucu göstermektedir. Ancak ne var ki, Türkiye’nin borçlanma yoluyla aldığı dış kaynakları, getirisi dolaylı ve düşük olan altyapı yatırımlarında, tüketim malları ithalatında ve kamu kesimi açıklarında kullandığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

ekonomik büyüme, dış borç

Kaynakça

• AKYÜZ, Y„ T. ARICALI and D. RODRIK. (1990), “Financial System and Policies in Turkey in the 1980” The Politicial Economy of Turkey, Debt, Adjustment and Sustainability, Macmillan, Hong Kong, s. 180.
• ALT AN, M. (2000), “Soy, Soyun, Soyunuz”, Sabah, 25.11.2000.
• Ankara Ticaret Odası. (2001), Sayıştay 2000 Yılı Mali Raporu, Ocak 2001, 179s.
• BOONE, P. (1994), “The Impact of Foreign Aid on Savings and Growth”, Working Paper, London School of Economics and Çenter for Economic Performance, s. 14.
• BOWLES, P. (1987), “Foreign Aid and Domestic Savings in Less Developed Countries: Some Tests for Cousality”, World Development, 15(6), s. 789.
• CAN, E. (1996), “Dış Borçlanmanın Ekonomik Büyüme ve Kalkınma Üzerindeki Etkisi ve Türkiye’nin 1983-1995/96 Dönemindeki Dış Borçlarının Değerlendirilmesi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(1), s. 139.
• DEVRİM, H. (2000), “TBMM ve Magna Carta”, Radikal, 18.11.2000.
• DPT. (1997), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (1950-1998), Ankara.
• DPT. (2000), Borçlanma ve Borç Yönetimi İhtisas Komisyon Raporu, 5 Haziran 2000, Ankara, 230s.
• DÜZEL, N. ve E. KARAKAŞ. (2000), “Dış Güçlerle İttifaka Hazırım”, (Söyleşi), Radikal, 27.11.2000.
• EFE, Ş. (1997), “Kamu Dış Borçlarının Acı Geçmişi ve Umutsuz Geleceği”, Finansal Forum Gazetesi, 25 Kasım, s. 5.
• EROGLU, O. (1994), “Foreign Aid and Economic Development in Turkey”, Ph. D. Thesis, University of Bradford, Department of Industrial Techonology, ss. 40-73.
• ERTEN, T. (2001), “Türkiye’nin Borç Defteri”, Dünya Gazetesi, 02 Nisan 2001.
• ERTUNA, Ö. (2000), “Türkiye’de Devlet Borçları”, MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak 2001, (5), s. 41-43.
• . (1999), “Yüksek Maliyetli Borçlanmadan Kimler Zengin Oluyor”, Radikal, 11.10.1999.
• . (1999), “Sıcak Para Soygun Mu?”, Radikal, 11.01.1999.
• ESER, K. (2001), “Program ve Hazine Özel Hesabı”, Finansal Forum Gazetesi , 16.04.2001.
• EVGİN, T. (2000), Dünden Bugüne Dış Borçlarımız, Hazine Müsteşarlığı Araştırma ve İnceleme Dizisi No: 26, Haziran 2000, 106s.
• GEDİKLİ, B. (1997), “Türkiye’de Dış Borçlar Sorunu ve İktisadi Büyüme”, Maliye Dergisi, (124), s. 28.
• GILLIS, M., D.H. PERKINS, M. ROEMER and D.R. SNODGRASS. (1996), Economics of Development, 4. Baskı, New York-London, s. 399.
• GRİFFİN, K. and J. ENOS. (1970), “Foreign Assistance: Objectives and Consequences”, Economic Development and Cultural Change 18
• ss. 313-327. ’
• Hazine Müsteşarlığı, Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, (2000), Hazine istatistikleri (1980-1999), Kasım 2000, Ankara, 20İs.
• INGHAM, B. (1995), Economic and Development, McGravv Hill Book Company, London, s. 361.
• KESİCİ, İ. (1997), “Dördüncü Ekonomik Hamleyi Dış Kaynaklarla Finanse Etmeliyiz”, Ekonom (Ekonomik Muhabirler Derneği Yayın Organı) Evlül-Aralık 1997, (6-7), s.29. *
• MOSLEY, P„ J. HUDSON and S. HORELL. (1987), “Aid, The Public Sector and The Market in Less Developed Countries”, The Economic Journal, 97(9), s. 616.
• ÖZHAN, G. (1977), Sermaye-Hasıla Katsayısının Büyüme Modellerindeki Yeri ve Türk Planlarındaki Uygulama, DPT, İPD, Ankara, Mart 1977, 76s.
• ULUGBAY, H. (1995), Devletin Borç Yönetimi, Bütçe Uzmanları Demeği Yayınları (Panel), Yayın no: 2, Ankara.
• United Nations Development Programme (UNDP). (1996), Human Development Report, New York: Oxford University Press, s. 1.