A research on cabin officers to determine the effect of the work-family conflict on career satisfaction: The case of THY

Yıl 2019, Sayı: 53, 203 - 225, 30.06.2019

Ayşe Cingöz , Seda Çolak

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.457016

Cited By: 3

Öz

Nowadays, employees take on many roles at the same time. These roles show changes such as spouse, parent, and children. In such a case, the individual is confused about which role to prioritize. As a result, it is inevitable for the individual to have work-family conflict. Purpose of the study; To explain the concepts of work-family conflict and career satisfaction, and to explain how the job-family conflict experienced by the cabin officers affects the career satisfaction. In this context, 154 cabin officers working in Turkish Airlines were surveyed. Correlation analysis was used to determine the relationship between the variables and regression analysis was performed to determine how the variables affect each other. As a result of the analyzes, it was found that work-family conflict and family-work conflict had a negative effect on career satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Work-Family Conflict, Family-Work Conflict, Career Satisfaction

İş-aile çatışmasının kariyer tatmini üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik kabin memurları üzerine bir araştırma: THY örneği

Öz

Günümüzde, işgörenler birçok rolü aynı anda üstlenmektedir. Bu roller eş, ebeveyn, evlat gibi değişiklikler göstermektedir. Böyle bir durumda, birey hangi role öncelik vereceği konusunda karışıklık yaşamaktadır. Sonucunda ise, bireyin iş-aile çatışması yaşaması kaçınılmaz hale gelmektedir. Çalışmanın amacı; iş-aile çatışması ve kariyer tatmini kavramlarını teorik olarak açıklayarak, kabin memurlarının yaşadığı iş-aile çatışmasının kariyer tatminini nasıl etkilediğini ortaya koymaktır. Bu bağlamda, THY’de çalışan 154 kabin memuruna anket uygulaması yapılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkinin düzeyini belirlemek için korelasyon analizi, değişkenlerin birbirini nasıl etkilediğini tespit etmek amacıyla ise regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda iş-aile çatışması ve aile-iş çatışmasının kariyer tatmini üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş-Aile Çatışması, Aile-İş Çatışması, Kariyer Tatmini

Kaynakça

• AKAN, Serpil (2017) Sivil Havacılık Sektöründe Kabin Memurluğu Eğitimi ve Bireylerin Mesleki Tercihlerine Etkisi. Yükseklisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• AKTUNÇ, İlknur (2013) Kabin Memuru Tanımı, Türk Hava Yolları Uçuş Eğitim Başkanlığı Cabin Interphone Dergisi, 1, 9-10.
• ARYEE, Samuel, FIELDS, Dail, LUK, Vivienne (1999) A Cross-Cultural Test of A Model of the Work-Family İnterface. Journal of Management, 25(4): 491-511.
• AVCI, Umut, TURUNÇ, Ömer (2012) Dönüşümcü Liderlik ve Örgüte Güvenin Kariyer Memnuniyetine Etkisi: Lider-Üye Etkileşiminin Aracılık Rolü. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(2).
• AYTEKİN, İhsan (2016) Kariyer Sermayesinin Akademisyenlerin Kariyer Başarısına Etkisi: Ampirik Bir Araştırma. Doktora Tezi, Gebze Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Gebze.
• BOYAR, Scott L., MAERTZ, Carl P., PEARSON, Allison W., KEOUGH Shawn (2003) Work-Family Conflict: A Model of Linkages Between Work and Family Domain Variables and Turnover Intentions, Journal of Managerial Issues, 15(2): 175-190.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Şener, ÇAKMAK, Ebru Kılıç, AKGÜN, Özcan Erkan, KARADENİZ Şirin, DEMİREL Funda (2017) Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
• CİNGÖZ, Ayşe (2013) Politik Yetenekler ve Öz Yönlendirmenin (Kendini Kurgulamanın) Algılanan Kariyer Başarısı Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(26): 152-179.
• ÇAKICI, Ayşehan (2008) Örgütlerde Sessiz Kalınan Konular Sessizliğin Nedenleri ve Algılanan Sonuçları Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1): 117-134.
• ÇARIKÇI, İlker Hüseyin (2001a) İş-Aile Çatışmaları: Etkileşim, Süreç ve Nedenler – Türkiye’deki Banka Çalışanlarında Bir Uygulama, 9. Ulusal Yönetim Ve Organizasyon Kongresi Bildiriler, 24-26 Mayıs 2001: 337-348.
• ÇARIKÇI, İlker Hüseyin (2001b) Banka Çalışanlarının İş ve Aile Rollerinin Çatışması (Bireysel Ve Örgütsel Boyutlar). Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• DEMİR, Ahmet Zeki (2016) Hava Taşımacılık Sektörü, İstanbul Yeni Havalimanı ve İnsan Kaynağı Planlama İhtiyacı, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (25): 79-94.
• DEMİRDELEN, Derya (2013) Yöneticilerin Kariyer Tatminine İlişkin Görüş ve Algılamaları: Antalya’da 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Yükseklisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Sakarya.
• DEMİRDELEN, Derya, ULAMA, Şevki (2013) Demografik Değişkenlerin Kariyer Tatminine Etkileri: Antalya'da 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 1(2): 65-89.
• DUBRIN, Andrew J. (1997) Fundamentals of Organizational Behavior, South-Western College Publishing, Cincinnati, Ohio.
• DUBRIN, Andrew J. (1997). Personal magnetism: discover your own charisma and learn to charm, inspire, and influence others. Amacom Books.
• DUXBURY, Linda E., HIGGINS Crhristopher A. (1991) Gender Differences in Work-Family Conflict. Journal of Applied Psychology, 76(1): 60.
• EFEOĞLU, Efe (2006) İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Adana.
• GREENHAUS, Jeffrey H., BEUTELL, Nicholas J. (1985) Sources of Conflict Between Work and Family Roles, Academy of Management Review 10(1): 76-88.
• GREENHAUS, Jeffrey H, COLLANAN, Gerard, GODSHALK, Veronica M. (2010) “Career Management”, SAGE Publications, 4. Edition, Thousand Oaks.
• GREENHAUS, Jeffrey H, COLLINS, Karen M., SHAW, Jason D. (2003). The relation between work–family balance and quality of life. Journal of vocational behavior, 63(3): 510-531.
• GREENHAUS, Jeffrey H., PARASURAMAN, Saroj, WORMLEY, Wayne M. (1990) Race Effects of Organizational Experience, Job Performance Eveluation, and Career Outcomes, Academy of Management Journal, 33(1): 64-96.
• GREENHAUS, Jeffrey H., COLLINS, Karin M. ve SHAW, Jason D. (2003) The Relation Between Work-Family Balance and Quality of Life, Journal of Vocational Behavior, 63.
• GÜRBÜZ, Türkan İşyapan ve SÖZEN, İlyas (2016) Kabin Ekiplerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Problem Çözme Becerilerine Etkisi Üzerine Bir Çalışma, BUJSS, 9 (1): 39-60.
• HARRIS, Lloyd C., OGBONNA, Emmanuel (2006). Service sabotage: A Study of Antecedents and Consequences. Journal of the Academy of Marketing Science, 34(4): 543-558.
• HUFFMAN, Ann Hergatt (2004) An Examination of the Perceived Direction of Work – Family Conflict, Texas A&M University Doctoral Thesis: 1 – 141.
• JIANG, James, KLEIN, Gary, BALLOUN, Joseph L. (2001) The Joint Impact of Internal and External Career Anchors on Entry-Level IS Career Satisfaction, Information & Management, 39(1): 31-39.
• JUDGE, Timothy A., CABLE, Daniel M., BOUDREAU, John W., BRETZ Robert D. (1995) An Empirical Investigation of the Predictors of Executive Career Success, Personel Psychology,48: 485-519.
• KARAGÖZ, Yalçın (2017) Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği, 978-605-320-811-2.
• KARATEPE, Osman M., BEKTESHI, Lorina (2008) Antecedents and Outcomes of Work–Family Facilitation and Family–Work Facilitation among Frontline Hotel Employees. International Journal of Hospitality Management, 27(4): 517-528.
• KINNUNEN, Ulla, MAUNO, Saija (1998) Antecedents and Outcomes of Work-Family Conflict Among Employed Women and Men in Finland. Human Relations, 51(2): 157-177.
• KOPELMAN, Richard E., GREENHAUS, Jeffrey H., CONNOLLY, Thomas F. (1983) A Model of Work, Family, and İnterrole Conflict: A Construct Validation Study. Organizational Behavior and Human Performance, 32(2): 198 - 215.
• KORKMAZ, Murat, ARAS, Gökşen, YÜCEL, Ali Serdar, KIYGIN, Sare (2013) Sivil Havacılık Sektöründe Kabin Personelinin Algıladıkları Liderlik Stilleri ve İş Tatmini Üzerindeki İlişkileri: Türk Hava Yolları Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7): 697-714.
• MARTINS, Luise I., EDDLESTON, Kimberly A., VEIGA, John (2002) Moderators of the Relationship Between Work-Family Conflict and Career Satisfaction, Academy of Management Journal, 45(2): 399-409.
• NABİ, Ghulam R. (1999) An Investigation into Differantial Profile of Predictors of Objective and Subjective Carrier Success, Carrier Development International, 4(4): 212-225.
• NAKİP, Mahir (2006) Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve SPSS Destekli Uygulamalar (Seçkin Yayınevi, İstanbul).
• NETEMEYER, Richard G., BOLES, James S., MCMURRIAN, Robert, (1996) Development and Validation of Work-Family Conflict and Family-Work Conflict Scales, Journal of Applied Psychology, 81: 400-409.
• PARASURAMAN, Saroj, SIMMERS, Claire (2001) Type of Employment, Work-Family Conflict and Well-Being: A Comparative Study. Journal of Organizational Behavior, 22(5): 551-568.
• PORTER, Lyman, STEER, Richard, MOWDAY, Richard, BOULIAN, Paul (1973) Organizational Commitment, Job Satisfaction and Turnover Among Psychiatric Technicians. Journal of Applied Psy¬chology, 59(5): 603-609.
• SAKAL, Önder, YILDIZ, Sebahattin (2015) Bireycilik ve Toplulukçuluk Değerleri, Kariyer Çapalari ve Kariyer Tatmini İlişkisi. Journal of Yaşar University, 10(40): 6612-6623.
• SOYLU, Ali (2002) Yalın Örgütlerde Kariyer Yönetimi, Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Afyonkarahisar.
• STROH, Linda, BRETT, Jeanne, REILLY, Anne (1996), Family Structure, Glass Ceiling and Traditional Explanations for the Differential Rate of Turnover of Female and Male Managers, Journal of Vocational Behavior, 49: 99:118.
• TAŞDELEN, Umut, AKSOY, Ramazan, ÇAKMAK, Ahmet Ferda (2016) Gemiadamlarının İş-Aile ve Aile-İş Çatışmasına İlişkin Bir Saha Çalışması. Denizcilik Fakültesi Dergisi, 8(2).
• TENBRUNSEL, Ann, BRETT, Jeeanne, MAOZ, Eyal, STROH, Linda, REILLY, Anne, (1995) Dynamic and Static Work-Family Relationships, Organizational Behavior and Human Decision Process, 63: 233:246.
• TEVRÜZ, Sunay, TURGUT, Tülay (2004) Çalışma Amaçlarının Tespiti ve Çalışma Amaçları Testinin Geliştirilmesi [Locating Work-Goals and Developing A Work-Goal Scale], Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33-44.
• TEZEKEN, Özlem (2015) Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri Eğitim Programı ile ilgili Hava Yolu İşletmelerinde Görevli Eğitimcilerin ve İdarecilerin Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Yükseklisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• VOYDANOFF, Patricia, KELLY, Robert Fkelly (1984) Determinants of Work-Related Family Problems among Employed Parents. Journal of Marriage and Family, 46 (4): 881-892.
• WAYNE, Julie Holliday, MUSISCA, Nicolas, FLEESON, William (2004) Considering the Role of Personality in the Work-Family Experience: Relationships of the Big Five To Work-Family Conflict and Facilitation, Journal of Vocational Behavior, 64(1): 108-230.
• YÜKSEL, İhsan (2005) İş-Aile Çatışmasının Kariyer Tatmini, İş Tatmini ve İş Davranışları İle İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (2): 301-314.İnternet Kaynakları
• Havacılık Personeli / Kabin Memuru: http://web.shgm.gov.tr/tr/havacilik-personeli/2138-kabin-memuru Erişim Tarihi: 01.12.2017.
• ICAO / Flight Attendant Manual Standard, 1 Nisan 1996, Revizyon 2, https://www.icao.int/safety/airnavigation/OPS/CabinSafety/Cabin%20Safety%20Library/TCCA%20TP%2012295e%20%20Flight%20Attendant%20Manual%20Standard.pdf
• UÇUCU EKİP UÇUŞ GÖREV ve DİNLENME SÜRELERİ ile UYGULAMA ESASLARI TALİMATI http://web.shgm.gov.tr/doc5/sht6arev06.pdf / SHT-6A.50 Rev. 06 Erişim Tarihi: 07.06.2017