PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRMENİN BAĞLAMSAL PERFORMANS ÜZERİNE ETKİSİNDE ÇALIŞAN MUTLULUĞUNUN ARACILIK ROLÜ

Yıl 2021, Sayı: 59, 391 - 420, 31.08.2021

Şükriye Kılıç Aksoy , Hüseyin Çiçek

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.847785

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, çalışanların algıladığı psikolojik güçlendirmenin onların mutlulukları
ve bağlamsal performansları üzerindeki etkisini ve çalışan mutluluğunun psikolojik güçlendirme ve
bağlamsal performans arasındaki ilişkide aracılık rolünün olup olmadığını belirlemektir. Araştırmada,
Spreitzer’in (1995) geliştirdiği ve Doğan (2019)’ın çalışmasında kullandığı Psikolojik Güçlendirme
Ölçeği, Zheng ve arkadaşları (2015) tarafından geliştirilen ve Ayyıldız (2018)’ın çalışmasında
kullandığı mutluluk ölçeği ve Borman ve Motowidlo (1993) tarafından kullanılıp geliştirilen ve
Yılmaz (2017)’ın çalışmasında kullanılan iş performansı ölçeğinin bağlamsal performans boyutu
bağlamsal performans ölçeği olarak kullanılmıştır. Araştırma, Burdur Gençlik ve Spor İl
Müdürlüğü’nde çalışan 211 kişi üzerinde anket yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Ulaşılan sonuçlara
göre, psikolojik güçlendirmenin çalışan mutluluğu ve bağlamsal performansı üzerinde anlamlı ve
pozitif bir etkisi olduğu; çalışanın mutluluğunun çalışanın bağlamsal perfırmansı üzerinde anlamlı ve
pozitif bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Çalışan mutluluğunun, psikolojik güçlendirme ve
bağlamsal performans üzerine etkisinde kısmi aracılık etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca,
yapılan analiz sonuçlarına göre, psikolojik güçlendirmenin anlamlılık, yetkinlik, otonomi ve etki
boyutlarının çalışan mutluluğu ve çalışanın bağlamsal performansı üzerinde anlamlı ve pozitif etkileri
tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Güçlendirme, Çalışan Mutluluğu, Bağlamsal Performans

Teşekkür

EMEĞİ GEÇEN HERKESE TEŞEKKÜR EDERİM.

THE MEDIATING ROLE OF EMPLOYEE HAPPINESS IN THE EFFECT OF PSYCHOLOGICAL EMPOWERMENT ON CONTEXTUAL PERFORMANCE

Öz

The purpose of this study is to determine the effect of psychological empowerment
perceived by employees on their happiness and contextual performance and whether employee
happiness has a mediating role in the relationship between psychological empowerment and
contextual performance. In the study, the Psychological Empowerment Scale developed by Spreitzer
(1995) and used in the study of Doğan (2019), the happiness scale developed by Zheng et al. The
contextual performance dimension of the work performance scale developed and used in Yılmaz
(2017)'s study was used as the contextual performance scale. The research was conducted using the
survey method on 211 people working in the Burdur Youth and Sports Provincial Directorate.
According to the obtained results, psychological empowerment has a meaningful and positive effect
on employee happiness and contextual performance; It has been determined that the employee's
happiness has a meaningful and positive effect on the employee's contextual performance. It has been
determined that there is a partial mediation effect on the effect of employee happiness on
psychological empowerment and contextual performance.Furthermore, according to analysis results,
significant and positive effects of psychological empowerment's significance, competence, autonomy,
and impact dimensions on employee happiness and contextual performance were determined.

Anahtar Kelimeler

Psychological Empowerment, Employee Happiness, Contextual Performance

Kaynakça

• Acaray, A. Pozitif Psikolojik Sermaye, Duygusal Emek ve Görev-Bağlamsal Performans Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bankacılık ve Sigortacılık Sektöründe Bir Çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(1), 73-99.
• Akca, M., ve Yurtçu, B. G. Çalışma Ortamı Özelliklerinin Hekimlerin Görev ve Bağlamsal Performansına Etkisi.
• Akın, A., ve Saruhan, S. (2016). Küçük Ölçekli İşletmelerde Psikolojik Güçlendirme İle Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma.
• Akpınar, H.İ., (2017). İş Tatmininin Bağlamsal Performansa Etkisi: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Bir Uygulama, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arı, G. S. (2014). Örgütlerde Fiziksel Semboller Ve Psikolojik Güçlendirme İlişkisi Üzerine Kavramsal Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 1-25.
• Arı, G. S. ve Ergeneli, A. (2003). Psikolojik Güçlendirme Algisi ve Bazi Demografik Değişkenlerin Örgütsel Bağliliğa Etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 129-149.
• Aslan, M., ve Yıldırım, A. (2017). Hastanede Çalışan Hemşirelerde Bağlamsal Performans Ölçeği’nin Geçerlilik ve Güvenirliği. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD), 14(2), 104-111.
• Ayyıldız, F.N., (2018). Çalışan Sesinin, Örgüte Bağlılığına ve Çalışan Mutluluğuna Etkisi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Bağcı, Z. (2014). Çalışanların İş Doyumunun Görev ve Bağlamsal Performansları Üzerindeki Etkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(24), 58-72.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2013). SPSS İle Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi, Ankara: Pegem Akademi.
• Çalışkan, A. ve Hazır, K. (2012). Psikolojik Güçlendirmenin İş Tatminine Etkisinde Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü. Cag University Journal of Social Sciences, 9(2).
• Çam, E., (2019), Kişi-Örgüt Uyumunun Görev ve Bağlamsal Performans İle İlişkisi: İş Tutumlarının Aracılık Rolü, Gebze Teknik Bilimler Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Gebze.
• Çavuş, M. F. (2008). Personel Güçlendirme: İmalat Sanayii İşletmelerinde Bir Araştırma. Journal of Yaşar University, 3(10), 1287-1300.
• Çuhadar, M. T. (2005). Türk Kamu Yönetiminde Personel Güçlendirme: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (25).
• Doğan, B., (2019). Psikolojik Güçlendirme ve Psikolojik Güçlendirmeyi Etkileyen Faktörler: Türkiye'deki Bir Kamu Kurumunda Araştırma, Gebze Teknik Bilimler Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Gebze.
• Erdem, H., Gökmen, Y. ve Türen, U. (2016). Psikolojik güçlendirme boyutlarının iş performansı üzerine etkisinde örgütsel bağlılığın aracılık rolü: Görgül bir araştırma.
• Erselcan, R. C. ve Özer, P. S. (2018). İş Doyumunun Performansa Etkisinde Mutluluğun Aracılık Rolü Üzerine Bir Araştırma. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 13(2), 148-165.
• Eryılmaz, İ. ve Gülova, A. A. (2019). Örgüt Kültürü ve Bağlamsal Performans Arasındaki İlişkide Temel Motivasyon Kaynaklarının Biçimleyici Rolü. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 495-514.
• Güllü, S. (2018). Spor İşletmelerinde Çalışan Mutluluğu. International Journal of Social Sciences and Education Research, 4(3), 547-559.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe- Yöntem-Analiz, (5. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hemedoğlu, E., Koçak, M., Özkan, A., ve Berberoğlugil, B. M. (2012). Psikolojik güçlendirmenin finansal olmayan performans üzerindeki etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 87-105.
• Kahraman, M., (2018), Ulusal Kültür Boyutlarının ve Kişisel Değerlerin Çalışan Mutluluğuna Etkisi: Türk ve Slovak Akademisyenler Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Burdur.
• Kalaycı, Ş. (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karakaş A. ve Serçek S. (2014), ‘Psikolojik Güçlendirme Algısının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Otel Çalışanları Üzerine Bir Araştırma’, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11 (2),s.90-107.
• Kesen, M. (2015). Psikolojik Güçlendirme Çalışanların Sosyal Kaytarma Davranışlarını Azaltır mı?. Journal of Yasar University, 10(38).
• Keser, A. (2018). İşte Mutluluk Araştırması. Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 14(1), 43-57.
• Kırlak, Ö. (2018). Tekstil Sektöründe Yer Alan İşletmelerde İşten Ayrılma, Oryantasyon Eğitimi, Çalışan Mutluluğu ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Bir Araştırma, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Odabaş, İ. (2014). Yapısal Güçlendirme İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkide Psikolojik Güçlendirmenin Ara Değişken Rolü: Öğretmenler Üzerinde Bir Çalışma, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Öcel, H. (2013). Örgüt Kimliğinin Gücü, Algılanan Örgütsel Prestij Ve Kişi-Örgüt Uyumu İle Bağlamsal Performans Arasındaki İlişkiler: Örgütsel Bağlılığın Aracı Rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 28(71), 37-53.
• Öztaş, İ. (2018). Farklı Kurumlarda Çalışan Memurların Serbest Zaman Doyum ve Mutluluk Düzeylerinin Belirlenmesi (Kırıkkale İli Örneği), Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ağrı.
• Şahin, E.T., (2018). Presenteizm (İşte Varolamama) ile İş Performansı (Görev Performansı Ve Bağlamsal Performans) Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu.
• Tekiner, M. A. (2014). Psikolojik Güçlendirme ve Duygusal Bağlılık: Emniyet Teşkilatı Örneklemi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 172-203.
• Tolay, E., Sürgevil, O. ve Topoyan, M. (2012). Akademik Çalışma Ortamında Yapısal ve Psikolojik Güçlendirmenin Duygusal Bağlılık Ve İş Doyumu Üzerindeki Etkileri. Ege Akademik Bakış, 12(4), 449-465.
• Toplu, D., ve Akça, M. (2013). Öğrenen Organizasyonun Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma.
• Ünlü, O. ve Yürür, S. (2011). Duygusal Emek, Duygusal Tükenme ve Görev/Bağlamsal Performans İlişkisi: Yalova’da Hizmet Sektörü Çalişanlari İle Bir Araştirma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (37), 183-207.
• Yarmacı, N., (2012), Psikolojik Güçlendirmenin Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bölümler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
• Yıldız, B. (2018). Algılanan Örgütsel Desteğin Bağlamsal Performans Üzerindeki Etkisinde Bireysel Şükranın Aracı Rolü. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 69-86.
• Yılmaz (Solmaz), S.N., (2017). Sağlık Çalışanlarında Toplam Kalite Yönetimi ve İş Performansı Algısı: Bir Kamu Hastanesi Örneği, Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz Tekirgöl, D., (2011). Çalışanlarda Mesleki Benlik Saygısının İş Tatmini ve Yaşam Mutluluğu İle İlişkisi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Yücel, İ. ve Demirel, Y. (2012). Psikolojik Güçlendirmenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi Üzerine Bir Araştırma.
• Yüksekbilgili, Z., ve Akduman, G. (2016). Bireysel Mutluluk ve İşkoliklik İlişkisi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 95-112.