A Theoretical Analysis of the Bureaucracy Theories in the Context of Administration Psychology

Yıl 2023, Sayı: 65, 89 - 94, 31.08.2023

Zübeyr Şakar

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1225351

Öz

Bureaucracy is a concept with definitional breadth today. The relevant definitional breadth of bureaucracy is closely linked to the process of growth and expansion of state activities. As
government activities expand, different aspects and problems of the bureaucracy emerge in this context. Although the concept of bureaucracy used to define state administration and organization
in the past, this meaning has become pejorative over time. For the first time in a scientific form, bureaucracy found a theoretical framework with Weber and formed an integral part of the theories of
public administration. Bureaucracy theorists after Weber have tried to puts forward new arguments by bringing various criticisms to Weber’s legal-rational bureaucracy theory. Many thinkers, especially Michels, Djilas, Gouldner, Rizzi, and Mises, looked at Weberian bureaucracy from a critical perspective and interpreted it with the spirit and psychology of their time. In this context, the study aims to understand the psychological projections of the changes in the theoretical structure of bureaucracy with historical development. This study also tries to examine bureaucracy theories in the context of management psychology and to understand what the concept means in practice. Thus, the study has a qualitative characteristic.

Anahtar Kelimeler

Bureaucracy, Administration, Administration Psychology, Bureaucratization, Debureaucratization

BÜROKRASİ TEORİLERİ’NİN YÖNETİM PSİKOLOJİSİ BAĞLAMINDA TEORİK BİR TAHLİLİ

Öz

Bürokrasi, günümüzde tanımsal genişliğe sahip bir kavramdır. Bürokrasinin ilgili tanımsal genişliği, devlet faaliyetlerinin büyümesi ve genişlemesi süreciyle yakından bağlantılıdır. Devlet faaliyetleri geliştikçe ve büyüdükçe bürokrasinin farklı yönleri ve biçimleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Bürokrasi kavramı ilk önce devlet yönetimini ve teşkilatını tanımlamak için kullanılırken, zamanla bu anlam olumsuz bir kavramsallaştırmaya dönüşmüştür. Bilimsel anlamda bürokrasi kavramı, ilk kez Weber ile teorik bir çerçeve bulmuş ve kamu yönetimi teorilerinin ayrılmaz bir parçasını oluşturmuştur. Weber’den sonraki bürokrasi teorisyenleri ve düşünürleri ise Weber’in yasal-ussal bürokrasisine çeşitli eleştiriler getirerek, yeni teoriler ortaya koymaya çalışmışlardır. Michels, Djilas, Gouldner, Rizzi
ve Mises başta olmak üzere pek çok düşünür Weberyan bürokrasiye eleştirel bir açıdan bakmışlar ve onu dönemlerinin ruhu ve psikolojisiyle yorumlamışlardır. Bu bağlamda çalışma, tarihsel gelişimle birlikte bürokrasinin teorik yapısında meydana gelen değişimlerin psikolojik izdüşümlerini anlamayı amaçlamaktadır. Ayrıca bu çalışma, bürokrasi teorilerinin yönetim psikolojisi bağlamında incelenmesini ve kavramın pratikte neye karşılık geldiğini anlamaya çalışmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın nitel özelliğe sahip olduğu ifade edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Bürokrasi, Yönetim, Yönetim Psikolojisi, Bürokratikleşme, Bürokratikleşmenin Azaltılması

Kaynakça

• Akçakaya, M. (2016). Bürokrasi Kuramları ve Türk Kamu Yönteminde Bürokratik Sorunlar. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 669-694.
• Aksan, G. ve Çelik Ö. (2011). Gerilim ve Uzlaşma: Demokrasi Ekseninde Bürokrasi ve Siyaset İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 25(1), 1-10.
• Al, H. (2002). Bilgi Toplumu ve Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimi. Bilimadamı Yayınları.
• Ateş, H. ve Çöpoğlu M. (2015). Kamu Yönetimi ve Çalışma Hayatında Esneklik. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 10(1), 97-113.
• Bakkalbaşı, İ. O. (2017). Yönetim Biliminin Doğuşu Ve İlk Temsilcileri Hakkında Bir Tartışma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 39(2), 429-450.
• Durgun, Ş. (2002). Türk Kamu Yönetiminde Bürokratik Siyaset. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 83-102.
• Dursun, D. (2012). Bürokrasi Teorisi ve Yönetim. Journal of Social Policy Conferences, 0(37-38) , 133-149.
• Duyar, D. (2018). Fayol Ve Gulick’ten Günümüze Yönetim Fonksiyonlarının Dönüşümü Üzerine Bir Değerlendirme. Journal of Political Administrative and Local Studies, 1( 2), 75-92.
• Eren, E. (1993). Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Yayınları.
• Eren, V. (2006). Kamu Yönetiminde Denetim Anlayışındaki Gelişmeler. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hakemli Dergisi, 7(25), 255-267.
• Eryılmaz, B. (2010). Bürokrasi ve Siyaset: Bürokratik Devletten Etkin Yönetime. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Gülmez, M. (1975). Weber ve İdeal Tip Bürokrasi Anlayışı. Amme İdaresi Dergisi, 8(1) 47-75.
• Leblebici, D. (2008). Yönetim Bilimi Açısından Klasik Dönemi Hatırlamaya İlişkin Bir Çalışma. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 99-118.
• Mises L. (2018). Bürokrasi, Çev: Feridun Ergin-Atilla Yayla, Ankara: Liberte Yayınları.
• Özer, M. A. (2014). Weber’in Bürokrasisi Karşısında Yönetimde Yeniden Yapılandırma Arayışları. Global Journal of Economics and Business Studies, 2(4) , 43-57.
• Öztaş, N. (2014). Yönetim. Otorite Yayınları.
• Öztekin, A. (2010). Yönetim Bilimi. Siyasal Kitabevi.
• San, C. (1971). Max Weber’de Hukukun ve Meşru Otoritenin Sosyolojik Analizi. Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları.
• Weber, M. (2021). Sosyoloji Yazıları, Çev: Taha Parla, Metis Yayınları.