THE DARK ADVENTURE OF TOXIC LEADERSHIP IN ACADEMIC LIFE

Yıl 2024, Sayı: 68, 1 - 9, 31.08.2024

Berat Çiçek , Sibel Bilkay

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1322748

Öz

Right along with many positive aspects of leadership, the effects of leaders with a dark face on organizations should also be investigated. In this context, this study aimed to investigate the effect of toxic leadership on psychological well-being and the mediating role of employee silence and workplace gossip in the relationship between these two variables. Accordingly, a quantitative research was conducted with 544 academicians working at universities in Istanbul province. The obtained data were analyzed by adopting the Structural Equation Model (SEM) approach. According to the research findings, it has been determined that toxic leadership affects psychological well-being negatively. In addition, it was concluded that employee silence and workplace gossip have a mediating role in the relationship between toxic leadership and psychological well-being.

Anahtar Kelimeler

Toxic Leadership, Employee Silence, Workplace Gossip, Psychological Well-Being

TOKSİK LİDERLİĞİN AKADEMİK HAYATTAKİ KARANLIK SERÜVENİ

Öz

Liderliğin birçok olumlu yönünün yanı sıra karanlık bir yüze sahip liderlerin organizasyonlara etkilerinin de araştırılması gerekmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada toksik liderliğin psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisi ve bu iki değişken arasındaki ilişkide çalışan sessizliği ile işyeri dedikodusunun aracı rolünün araştırılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda İstanbul’daki üniversitelerde çalışan 544 akademisyen ile nicel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) yaklaşımı benimsenerek analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre toksik liderliğin psikolojik iyi oluşu olumsuz etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca çalışan sessizliği ile işyeri dedikodusunun, toksik liderlik ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkisinde aracı role sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toksik Liderlik, Çalışan Sessizliği, İşyeri Dedikodusu, Psikolojik İyi Oluş

Kaynakça

• Aboramadan, M., Turkmenoglu, M. A., Dahleez, K. A. ve Cicek, B. (2020). Narcissistic leadership and behavioral cynicism in the hotel industry: the role of employee silence and negative workplace gossiping. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 33(2), 428-447.
• Afacan Fındıklı, M., Okan, G. ve Sığrı, Ü. (2019). Karanlık Liderlik Ölçeği: Çalışanların Algısı Üzerine Bir Ölçeklendirme Çalışması. Nitel Sosyal Bilimler, 1(1), 89-115.
• Akgeyik, T. (2015). İşyeri dedikodusunun çok boyutluluğu (Çalışanların dedikodu algıları üzerine bir araştırma). In Journal of Social Policy Conferences, 68, 89-103.
• Alkan, R. M. (1998). Mesleki ve teknik eğitimin esasları. Ankara: Alkım Yayınları.
• Anderson, D., Johnson, R. ve Saha, L. (2002). Changes in academic work. Implications for Universities of the changing age distribution and work roles of academic staff. Commonwealth of Australia: Canberra, ACT.
• Anderson, J. C. ve Gerbing, D. W. (1988). Structural Equation Modeling in Practice: A Review and Recommended Two-step Approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411.
• Arı, A. (2007). Üniversite öğretim elemanlarının sorunları. Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 9(17), 65-74.
• Baloyi, GT., (2020). ‘Toxicity of leadership and its impact on employees: Exploring the dynamics of leadership in an academic setting’, HTS Teologiese Studies/ Theological Studies 76(2), a5949.
• Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173.
• Bryman, A. (2016). Social Research Methods. Oxford: Oxford University Press.
• Bonaccorsi, A. ve Daraio, C. (2003). Age effects in scientific productivity. Scientometrics, 58(1), 49-90.
• Bursalıoğlu, Z. (2005). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A.
• Cheng, B., Peng, Y., Zhou, X., Shaalan, A., Tourky, M. ve Dong, Y. (2022). Negative workplace gossip and targets’ subjective well-being: a moderated mediation model. The International Journal of Human Resource Management, 1-25.
• Coakley, N. (2021). The relationship between toxic leadership behavior and employee silence: a quantitative study. (Doctoral Dissertation), Columbia Southern University Orange Beach, Alabama.
• Cüceloğlu, D. (2012). A review of current concerning human communication. Psikoloji Çalışmaları, 8, 99-111.
• Çakıcı, A. (2007). Örgütlerde sessizlik: Sessizliğin teorik temelleri ve dinamikleri. Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, 16(1), 145-162.
• Çelikkol, A. (2001). Çağdaş iş yaşamında ruh sağlığı. İstanbul: Alfa.
• Çiçek, B. ve Almalı, V. (2020). The effect of toxic leadership on conflict in the workplace. Equinox Journal of Economics Business and Political Studies, 7(2), 214-235.
• Çiçek, B. ve Almalı, V. (2020). COVID-19 Pandemisi Sürecinde Kaygı Öz-yeterlilik ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişki: Özel Sektör ve Kamu Çalışanları Karşılaştırması. Electronic Turkish Studies, 15(4), 241-260.
• Çiçek, B. ve Söylemez, M. (2020). Sosyal Karşılaştırma Bakış Açısından Dedikodu, Rekabet ve Etik İklim İlişkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(3), 639-656.
• Dankoski, M. E., Bickel, J. ve Gusic, M. E. (2014). Discussing the undiscussable with the powerful: why and how faculty must learn to counteract organizational silence. Academic Medicine, 89(12), 1610-1613.
• Demir, B. (2019). Yayınlanmış Doktora Tezi. Toksik liderlik algısının örgütsel sessizlik, duygusal bağlılık ile görev performansı arasındaki ilişki. İstanbul: Beykent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İşletme A.B.D., İşletme Yönetimi Bilim Dalı.
• Demirtaş, Z., ve Küçük, Ö. (2019). Okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sessizliği arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,47, 41-58.
• Demirci, İ. ve Şar, A. H. (2017). Kendini bilme ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 6(5), 2710-2729.
• Diener, E. (1994). Assessing subjective well-being: Progress and opportunities. Social Indicators Research, 31(2), 103-157.
• Diener, E., Wirtz, D., Biswas-Diener, R., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D. W. ve Oishi, S. (2009). New measures of well-being. Assessing well-being: The collected works of Ed Diener, 247-266.
• Donelly, M. (2008). Vocational Education. Massachusetts: Ebsco Research Starters Ebsco Publishing Inc.
• Dost, M. T., ve Cenkseven, F. (2007). Devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan öğretim elemanlarının mesleki sorunları . Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 16(2), 203-218.
• Egin, İ. (2000). Mesleki ve teknik eğitimde program geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları.
• Ellwardt, L., Steglich, C. ve Wittek, R. (2012). The co-evolution of gossip and friendship in workplace social networks. Social Networks, 34(4), 623-633.
• Eroğlu, E. (2005). Yöneticilerin dedikodu ve söylentiye yönelik davranış biçimlerinin belirlenmesi: Arfor Taşıma Hizmetleri AŞ’de Bir Uygulama. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 203-218.
• Eşme, İ. (2007). Konferans Açılış Bildirgesi Sunumu. Uluslararası Mesleki Ve Teknik Eğitim Konferansı. Ankara: YÖK.
• Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G. ve Buchner, A. (2007). G* Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior research methods, 39(2), 175-191.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating Structural Equation Models With Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Foster, E. K. (2004). Research on gossip: Taxonomy, methods, and future directions. Review of General Psychology, 8(2), 78-99.
• Hadadian, Z. ve Sayadpour, Z. (2018). Relationship between toxic leadership and job related affective well-being: The mediating role of job stress. European Online Journal of Natural and Social Sciences: Proceedings, 7(1), 137-145.
• Hamurcu, H. (2011). Ergenlerin yetkinlik inançları ve psikolojik iyi oluşlarını yordamada psikolojik ihtiyaçlar. Yayınlanmış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hu, L. T. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Iacobucci, D., Saldanha, N. ve Deng, X. (2007). A Meditation on Mediation: Evidence that Structural Equations Models Perform Better Than Regressions. Journal of Consumer Psychology, 17(2), 139-153.
• Keyes, C. L., Shmotkin, D. ve Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: the empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007-1022.
• Kitapçı, A. (2002). Yükseköğretim Mevzuatı. İstanbul: Okan.
• Koç, O., Şahin, H., Öngel, G., Günsel, A. ve Schermer, J. A. (2022). Examining Nurses’ Vengeful Behaviors: The Effects of Toxic Leadership and Psychological Well-Being. Behavioral Sciences, 12(11), 452.
• Koçel, T. (2003). İşletme Yönetciliği: Yönetim ve Organizasyon, Organizasyonlarda Davranış, Klasik-Modern-Çağdaş ve Güncel Yaklaşımlar. İstanbul: Beta Basım Yayıncılık.
• Korkut, H. ve Yalçınkaya, M. (1999). Araştırma görevlilerinin sorunları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(17), 19-36.
• Krumov, K., Vazov, G., Hristova, P., Negruti, A., Krumova, A. ve Smilkova, D. (2015). Toxic leadership: Theoretical analysis and empirical research to map current organizational practices . Positive Organizational Psychology: Advances in Creating Improved Workplaces and Employee Well-Being (s. 99-167). içinde Kassel: Kassel University Press.
• Kulualp, H. G. ve Çakmak, A. F. (2016). Örgütsel sessizlik türlerini etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile belirlenmesi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1), 123-146.
• Kuo, C. C., Chang, K., Quinton, S., Lu, C. Y. ve Lee, I. (2015). Gossip in the workplace and the implications for HR management: A study of gossip and its relationship to employee cynicism. The International Journal of Human Resource Management, 26(18), 2288-2307.
• Lipman-Blumen, J. (2005). Toxic leadership: When grand illusions masquerade as noble visions. Leader to Leader, 2005(36), 29-36.
• Lipman-Blumen, J. (2011). Toxic leadership: A rejoinder. Representation, 47(3), 331-342.
• Liu, D., Wu, J. ve Ma, J. C. (2009). International Conference on Computers & Industrial Engineering. Organizational silence: A survey on employees working in a telecommunication company (s. 1647-1651). Reo De Jeneiro: IEEE.
• Marsh, H. W. ve Hattie, J. (2002). The relation between research productivity and teaching effectiveness: Complementary, antagonistic, or independent constructs? The journal of higher education, 73(5), 603-641.
• Mengi, F. ve Schreglmann, S.. (2013). Akademisyenlik bağlamında bilimsel üretkenliği etkileyen çevresel faktörler. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-17.
• Milliken, F. J., Morrison, E. W. ve Hewlin, P. F. (2003). An exploratory study of employee silence: Issues that employees don’t communicate upward and why. Journal of Management Studies, 40(6), 1453-1476.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor . (G. Bulut, Çev.) İstanbul: MESS.
• Morrison, E. W. ve Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic world. Academy of Management Review, 25(4), 706-725.
• Mosley, D. C., Megginson, L. C. ve Pietri, P. H. (1996). Supervisory management: The art of empowering and developing people. USA: South Western Educational Publishing.
• Naeem, F. ve Khurram, S. (2020). Influence of toxic leadership on turnover intention: The mediating role of psychological wellbeing and employee engagement. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 14(3), 682-713.
• Noon, M. ve Delbridge, R. (1993). News from behind my hand: Gossip in organizations. Organization Studies, 14(1), 23-36.
• Nystuen, P., Hagen, K. B. ve Herrin, J. (2001). Mental health problems as a cause of long-term sick leave in the Norwegian workforce. Scandinavian Journal of Public Health, 29(3), 175-182.
• Olsen, L. R., Mortensen, E. L. ve Bech, P. (2004). Prevalence of major depression and stress indicators in the Danish general population. Acta Psychiatrica Scandinavica, 109(2), 96-103.
• Oshagbemi, T. ve Hickson, C. (2003). Some aspects of overall job satisfaction: A binomial logit model. Journal of Managerial Psychology, 357-367.
• Öztürk, İ. (2019). Örgütsel sessizlik ve boyutları üzerine nitel bir araştırma. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 5(2), 365-379.
• Payne, H. J. (2005). Reconceptualizing social skills in organizations: Exploring the relationship between communication competence, job performance, and supervisory roles. Journal of Leadership & Organizational Studies, 11(2), 63-44.
• Pelletier, K. L. (2010). Leader toxicity: An empirical investigation of toxic behavior and rhetoric. Leadership, 6(4), 373-389.
• Polatcı, S. (2011). Yayınlanmış Doktora Tezi. Psikolojik Sermayenin Performans Üzerindeki Etkisinde İş Aile Yayılımı ve Psikolojik İyi Oluşun Rolü. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Protsiuk, O. (2019). The relationships between psychological contract expectations and counterproductive work behaviors: Employer perception. Central European Management Journal, 27(3), 85-106.
• Rath, T., Harter, J. K. ve Harter, J. (2010). Wellbeing: The five essential elements. Simon and Schuster.
• Reed, G. E. (2004). Toxic leadership. Military review,, 84(4), 67-71.
• Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual review of psychology, 52(1), 141-166.
• Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 57(6), 1069-1081.
• Ryff, C. D. ve Keyes, C. L. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
• Saqib, A. ve Arif, M. (2017). Employee silence as mediator in the relationship between toxic leadership behavior and organizational learning. Abasyn Journal of Social Sciences, 10(2), 294-310.
• Schermerhorn Jr, J. R., Osborn, R. N., Uhl-Bien, M. ve Hunt, J. G. (2011). Organizational behavior. New Jersey: John Wiley&Sons.
• Spacks, P. M. (2012). Gossip. Knopf.
• Şener, E. (2015). Örgütsel intikam. İstanbul: Beta Yayım.
• Şengüllendi, M. F., Şehitoğlu, Y. ve Kurt, E. (2020). Toksik liderlik ve üretkenlik karşıtı iş davranışları ilişkisinde kariyerizmin aracı etkisi. KAÜİİBFD, 11(22), 743-765.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. ve Ullman, J. B. (2007). Using multivariate statistics (Vol. 5, pp. 481-498). Boston, MA: pearson.
• Tangirala, S. ve Ramanujam, R. (2008). Exploring nonlinearity in employee voice: The effects of personal control and organizational identification. Academy of Management Journal, 51(6), 1189-1203.
• Taştan, S. B. (2017). Toxic workplace environment: In search for the toxic behaviours in organizations with a research in healthcare sector. Postmodern Openings, 8(1), 83-109. TDK. (2022, 4 30). https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Turhan, Ö. (2022). Toksik Liderliğin Örgütsel Sessizliğe Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(2), 1213-1224.
• Usta, M. E., Kaya, A. ve Özyurt, D. (2018). Örgütsel Dedikodu Yönetimi. Harran Maarif Dergisi, 3(2), 1-13.
• Wang, X. ve Cheng, Z. (2020). Cross-sectional studies: Strengths, weaknesses, and recommendations. Chest, 158(1), S65-S71.
• Weston, R. ve Gore Jr, P. A. (2006). A Brief Guide to structural Equation Modeling. The Counseling Psychologist, 34(5), 719-751.
• Wilson-Starks, K. Y. (2003). Toxic leadership. Transleadership, Inc, 1, 2016.
• Wu, L. Z., Birtch, T. A., Chiang, F. F. ve Zhang, H. (2018). Perceptions of negative workplace gossip: A self-consistency theory framework. Journal of Management, 44(5), 1873-1898.
• Yalçınsoy, A., & Işık M. (2018). Toksik Liderlik İle Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisine Yönelik Bir Araştırma, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(3), 1016-1025
• Yılmaz, D. (2013). İşgören sessizliği ile stres ve psikolojik iyi olma arasındaki ilişki: Alanya’daki konaklama işletmeleri üzerinde bir uygulama. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı.