Kriz Anlarında Kitle İletişim Araçları: Afet Dönemlerinde Televizyon Yayıncılığı Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2024, , 205 - 225, 30.01.2024

Hakan Koluman , Sena Özşirin , Pınar Aslan

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1349361

Öz

Bir kitle iletişim aracı olarak güncelliğini koruyan televizyon, afet dönemlerinde geniş kitlelere kesintisiz ulaşabilen bir enformasyon kaynağı olarak öne çıkmaktadır. Afet dönemlerinde gerçekleştirilen gerek canlı yayınlar gerekse kriz anlarına yönelik programlar, bu dönemde doğru bilgi almak isteyen kamu tarafından takip edilmektedir. Dijital iletişim teknolojileriyle ortaya çıkan alternatif haber kaynaklarının söz konusu olduğu günümüzde televizyon; editoryal süreçlerden geçmesi, yetkililer ve izleyiciler tarafından muhatap alınması, tecrübeye sahip ve kurumsallaşmış bir niteliğe sahip olması sebebiyle olağanüstü durumlarda daha “geçerli” bir enformasyon kaynağı olarak dikkate alınmaktadır. “Afet dönemlerinde bir kitle iletişim aracı olarak televizyonun rolü nedir ve nasıl olmalıdır?” sorusundan yola çıkan çalışmada sektörel ve akademik tecrübeye sahip uzmanlarla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilecek, internet yayıncılığı ve televizyon karşılaştırması etik, canlı yayın, eşik bekçiliği ve iletişim eğitimi odağında tartışmaya açılacaktır. Çalışmanın sonuçlarının değişen dünyada televizyon yayıncılığının sürdürülebilirliği, televizyonculuk ve internet yayıncılığının entegrasyonu ve afet dönemlerinde televizyonun güvenilir bir bilgi kaynağı olarak dikkate alınması konusunda önemli ipuçları barındırması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Televizyon yayıncılığı, sosyal medya, afet yayıncılığı

Mass Communication in Times of Crisis: A Study on Television and Disaster Broadcasting

Öz

Television, which remains up-to-date as a mass communication tool, stands out as a source of information that can reach large audiences uninterruptedly during disaster periods. Both live broadcasts and crisis programs during disaster periods are followed by the public looking for accurate information. Nowadays, while alternative news sources emerge with digital communication technologies, television is considered a more "valid" source of information in extraordinary situations because it goes through editorial processes, is addressed by authorities and audiences, and has an experienced and institutionalized working principle. To answer the question “What is the role of television as a mass communication tool in times of disaster and what should it be like?”, in-depth interviews are held with experts with sectoral and academic experience, and internet broadcasting and television are compared with the focus on ethics, live broadcasting, gatekeeping and communication education. The results of the study are expected to contain important clues about the sustainability of television broadcasting in a changing world, the integration of television and internet broadcasting, and the consideration of television as a reliable source of information during disasters.

Anahtar Kelimeler

Television broadcasts, social media, disaster broadcasting

Kaynakça

• Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. (2023). Geliş tarihi 23 Ağustos 2023, gönderen https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu
• Afet Haberciliği Rehberi (2023). Geliş tarihi 23 Ağustos 2023, gönderen https://medyaokuryazari.org/wp-content/uploads/2023/02/Afet_Haberciligi_Rehberi.pdf
• Akgül, S. K. (2017). Olağanüstü durumlar, iletişim ve habercilik yaklaşımları. Trt Akademi, 2(3), 6-47.
• Akım, F. (2005). Kriz yönetimi ve halkla ilişkiler. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi| Istanbul University Faculty of Communication Journal, 22.
• Andén-Papadopoulos, K., & Pantti, M. (2013). Re-imagining crisis reporting: Professional ideology of journalists and citizen eyewitness images. Journalism, 14(7), 960-977.
• Buonanno, M. (2008). The age of television: Experiences and theories. Intellect Books.
• Coombs, W. T. (2010). Parameters for crisis communication. The handbook of crisis communication, 17-53.
• Coombs, W. T., & Tachkova, E. R. (2019). Scansis as a unique crisis type: Theoretical and practical implications. Journal of Communication Management, 23(1), 72-88.
• Çanakçı, M., Şaşmazlar, C., & Öztürk, S. (2022). Afet ve kriz yönetiminde sosyal sedyanın kullanımı üzerine bir araştırma: Twitter örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(3), 882-897.
• Çaplı, B., & Taş, O. (2010). Kriz haberciliği. Televizyon haberciliğinde etik, 237-251.
• Çubukçu, F. M. (2010). Türkiye’de bir uzmanlık alanı olarak savaş muhabirliği: Irak savaşı örneği. Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Domdouzis, K., Akhgar, B., Andrews, S., Gibson, H., & Hirsch, L. (2016). A social media and crowdsourcing data mining system for crime prevention during and post-crisis situations. Journal of Systems and Information Technology, 18(4), 364-382.
• Ellis, J. (2000). Seeing things: Television in the age of uncertainty. (No Title).
• Ewart, J. (2020). Drought is a disaster in the city: Local news media’s role in communicating disasters in Australia. Media, journalism and disaster communities, 67-82.
• Norris, F. H. (2008). Community resilience as a metaphor, Theory, Set of Capacities, and Strategy for Disaster Readiness | SpringerLink. Geliş tarihi 18 Ekim 2023, gönderen https://link.springer.com/article/10.1007/s10464-007-9156-6
• Hansson, S., Orru, K., Siibak, A., Bäck, A., Krüger, M., Gabel, F., & Morsut, C. (2020). Communication-related vulnerability to disasters: A heuristic framework. International journal of disaster risk reduction, 51, 101931.
• Hennink, M., & Kaiser, B. N. (2022). Sample sizes for saturation in qualitative research: A systematic review of empirical tests. Social science & medicine, 292, 114523.
• Hollifield, C. A., Kosicki, G. M., & Becker, L. B. (2001). Organizational vs. professional culture in the newsroom: Television news directors’ and newspaper editors’ hiring decisions. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 45(1), 92-117.
• Kadıoğlu, M. (2008). Afet zararlarını azaltmanın temel ilkeleri. Geliş tarihi 18 Ekim 2023, gönderen https://www.researchgate.net/profile/Mikdat-Kadioglu/publication/258108841_AFET_ZARARLARINI_AZALTMANIN_TEMEL_ILKELERI/links/02e7e526fa88ae4623000000/AFET-ZARARLARINI-AZALTMANIN-TEMEL-ILKELERI.pdf
• Kasap, M. A. (2022). Haber değerinin değişimi, dijitalleşme ve tabloidleşme: Rusya-Ukrayna Savaşı ve TV haberleri. İletişim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 2(2), 192-208.
• Koç Akgül, S. (2013). Türkiye’de risk toplumu süreci. İçinde Şövalyelik Mesleği Gazeteciliğin Uzmanlık Alanları (s. 317-344). Konya: Literatürk.
• Koç, H. (2013). Türk basınının doğal afetlere ilişkin bakış açısını belirlemeye yönelik bir inceleme. Journal of World of Turks/Zeitschrift für die Welt der Türken, 5(2).
• Kramp, L., & Weichert, S. (2014). Covering the world in despair: A survey of German crisis reporters. Journal of War & Culture Studies, 7(1), 18-35.
• Kütükoğlu, E. (2021). Afet gazeteciliğine gündem belirme kuramı ve İzmir depremi haberlerinden bakış. Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi, 4(2), 211-233.
• Laughey, D. (2010). Media studies. Oldcastle Books.
• Maden, S. (2023). 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş’ta yaşanan depremler ekseninde Türkiye’de deprem haberciliğine bakış: Prof. Dr. Süleyman İrvan ile söyleşi. Etkileşim, 11, 406-420.
• Mitcham, D., Taylor, M., & Harris, C. (2021). Utilizing social media for information dispersal during local disasters: The communication hub framework for local emergency management. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(20), 10784.
• Oğuz, C., (2019). Medyada haber editörlerinin rolü: Son söz kimin? The Journal of Academic Social Science, 94(94), 162-173.
• Özdemir, G. (2017). İletişim ve Sosyal Medya. https://www.researchgate.net/publication/322571049_Iletisim_ve_Sosyal_Medya#fullTextFileContent
• Schaap, G. (2009). Interpreting television news: Introduction. Interpreting Television News. Berlin-New York: Mouton de Gruyter, 1-10.
• Schaap, G., Renckstorf, K., & Wester, F. (2009). Three decades of television news research: An action theoretical inventory of issues and problems. Interpreting Television News. Berlin-New York: Mouton de Gruyter, 11-60.
• Seeger, M. W. (2006). Best practices in crisis communication: An expert panel process. Journal of applied communication research, 34(3), 232-244.
• Tapscott, D., & Williams, A. D. (2007). Vikinomi. Kapital Medya Hizmetleri AŞ, İstanbul.
• Toffler, A. (1992). Powershift, Bantam Doubleday Dell Publishing Group. New York.
• Toker, H. (2016). Doğal afetler, iletişim ve medya. Bütünleşik Afet Yönetimi, 249-278.
• Toprak, Ö., & Koçak, M. C. (2021). Haber üretim sürecinde seçim haberlerinin inşası. iletişim kuram ve araştırma dergisi, 2021(53), 37-51.
• Turancı, E. (2010). Risk iletişiminde kitle iletişim araçlarının kullanımı ve “risk” içerikli mesajların oluşturulması sürecine yönelik bir değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 14, 87-104.
• TÜBA - Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü (2023). http://terim.tuba.gov.tr/
• Uluk, M. (2018). Hakikat sonrası çağda yeni medya & yalan haber. Eskişehir: Dorlion Yayınları.
• Usta, E. & Yükseler, M. (2021). Afetlerde sosyal medya kullanımı ve etik ikilemler: İzmir Seferihisar depremi örneği. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 249-269.
• Yıldırım, S. (2019). Soma maden kazasının kriz haberciliği bağlamında incelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.