Prime-Time’da Yayınlanan Televizyon Dizilerinin Genel İçeriği

Yıl 2020, , 1409 - 1430, 24.07.2020

Hasan Cem Çelik , Seçil Deren Van Het Hof

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.722150

Öz

Televizyon, insanların hayatına girdiği ilk günden bu yana, onların üzerindeki etkisini artırmış ve gerçeklik kavramsallaştırmalarında birincil kaynakların önüne geçmiştir. Televizyondan yansıyan imajlar ise toplumda kimin, hangi grupların, ya da değer yargılarının önemli olduğunu insanların bilincine ekerek; egemen bağımlı ilişkilerinin değişmez, değişse de yerine daha kötüsünün geleceğinin içselleştirilmesinde aktif olarak rol almıştır.
Bu çalışmanın konusunu, Türkiye’deki televizyon izleyicisinin, haberlerden sonra en çok tercih ettiği program türü olan televizyon dizilerinin içeriği oluşturmaktadır. Bu anlamda çalışmanın amacı, televizyon izleyicisine ne tür bir dünya tasviri sunulduğunu ortaya koymaktır. Bu amaçla en çok reyting alan 7 ulusal televizyon kanalının prime- time kuşağında yayınlanan 24 dizi, George Gerbner’ın 1960’ların sonunda oluşturduğu Kültürel Göstergeler Projesinin ikinci aşaması olan Mesaj Sistem Çözümlemesine tabi tutulmuştur. Çözümleme sonucunda Türkiye’de prime-time’da yayınlanan dizilerde, ABD’deki televizyonların egemen içeriğini temsil edecek şekilde, şiddetin yoğun olarak kullanıldığı, yaşlıların ve toplumda yer alan bazı grupların görmezden gelindikleri ve toplumdaki oranlarıyla kıyaslandığında cinsiyet, yaş gurubu ve sosyo-ekonomik statülerden oluşan çeşitli grupların son derece orantısız olarak temsil edildikleri; bir diğer ifade ile bu dizilerin gerçekliğin çarpıtılmış bir resmini sundukları bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Televizyon, Televizyon Dizileri, Yetiştirme Kuramı, Mesaj Sistem Analizi

Teşekkür

Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Anabilim Dalı tarafından kabul edilen doktora tezimizi, derginizde yayınlama fırsatı sunduğunuz için teşekkür ederiz. Saygılarımızla.

General Content of Television Series Broadcasted In Prime-Time

Öz

Since the day it entered the lives of individuals, television has increased its effect on individuals and gotten ahead of the primary sources in individuals’ conceptualization of reality. The images reflected from television have imposed who, which groups or which value judgments are important in society to the minds of individuals, and these images have played an active role in the internalization of the statement that dominance- dependent relations are unchangeable, even if it is, it can only change into being worse. The subject of this study comprises of television series, which is the most preferred program type following the news by the audience in Turkey. Therefore, the aim of the study is to reveal what kind of a world depiction is offered to television’s audience. To achieve this, 24 television series broadcasted during primetime on 7 national channels with the highest ratings have been subjected to Message System Analysis, the second stage of Cultural Indicators Project created by George Gerbner in the late 1960s. As a result of the analysis, it has been detected that violence is intensely used, old individuals and some groups in society are ignored and various groups comprising of genders, age groups and socio-economical statuses are unevenly represented when compared with their rates in society in television series broadcasted during primetime in Turkey in a way to represent the dominant content in USA’s televisions; in other words, it has been found that the television series represent a distorted image of reality.

Anahtar Kelimeler

Communication, Television, TV Series, Cultivation Theory, Message System Analysis

Kaynakça

• Birleşmiş Milletler. (2017). ailevecalisma.gov.tr. 10 10, 2019 tarihinde https:// ailevecalisma.gov.tr/media/12323/ulusal_rapor_taslak.pdf adresinden alındı
• Carter, N. M. (2008). The Perceived Realism of African American Portrayals on Television. The Howard Journal of Communications, 19, 241-257. 03 16, 2020 tarihinde alındı
• Chan, K., & Cai, X. (2009). Influence of Television Advertising on Adolescents in China: An Urban-Rural Comparison. Department of Communication, 10(2), 133-145.
• Çalışır, G., & Dudu, E. (2015). Türkiye›deki Televizyon Kanallarında Gösterilen Dizilerde Şiddet Olgusunun Sunumu: Kara para Aşk ve Poyraz Karayel. Uhive(8), 175-205.
• Das, M. (2010). Gender Role Portrayals in Indian Television Ads. 3 11, 2020 tarihinde https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s11199-010-9750-1.pdf adresinden alındı
• Eisend, M., & Möller, J. (2007). The Influence of TV Viewing on Consumers’ Body Image and Related Consumption Behavior. 04 14, 2020 tarihinde https://www.researchgate. net/publication/5153003 adresinden alındı
• Ercan, E. E., & Demir, F. N. (2015). Yetiştirme Kuramı: Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesinde Yapılan Araştırma. E-Gifder, 3(1), 127-144. 01 12, 2020 tarihinde alındı
• Gerbner, G. (1958). On Content Analysis and Critical Research in Mass Communication. Audiovisual communication review, 85-108. 6 21, 2019 tarihinde https://link. springer.com/article/10.1007/BF02766931 adresinden alındı
• Gerbner, G. (1970). Cultural Indicators: The Case of Violence in Television Drama. Annals of the American Academy of Political and Social Science, 388, 69-81. 2 12, 2020 tarihinde https://www.jstor.org/stable/1038317?seq=1#metadata_info_tab_ contents adresinden alındı
• Gerbner, G. (1973). Cultural Indicators: The Third Voice. 12 28, 2019 tarihinde https:// web.asc.upenn.edu/gerbner/Asset.aspx?assetID=292 adresinden alındı
• Gerbner, G. (1980). Death in Prime-time: Notes on the Symbolic Functions of Dying İn The Mass Media. The Annals of the American Academy of Political and Social Science. 21 01, 2020 tarihinde https://doi.org/10.1177/000271628044700109 adresinden alındı
• Gerbner, G. (1990). Epilogue: Advancing on the Path of Righteousness (Maybe). N. Signorielli, & M. Morgan içinde, Cultivation Analysis: New Directions in Media Effects Research. Sage Publications.
• Gerbner, G. (1992). Violence and Terror in the Mass Media. 01 21, 2020 tarihinde http://web.asc.upenn.edu/gerbner/archive.aspx?sectionID=39&packageID=17 adresinden alındı
• Gerbner, G. (1996). Fred Rogers and the Significance of Story. 3 03, 2020 tarihinde https:// current.org/1996/05/fred-rogers-and-the-significance-of-story/ adresinden alındı
• Gerbner, G. (1999). The Stories We Tell. A Journal of Social Justice, 11(1), 9-15. 04 04, 2020 tarihinde https://doi.org/10.1080/10402659908426225 adresinden alındı
• Gerbner, G. (2014). Kargaşa ve Terör Günlerinde Televizyon Şiddeti. (M. Morgan, Dü.) İstanbul: Ayrıntı.
• Gerbner, G., & Gross, L. (1976). Living With Television: The Violence Profile. 12 10, 2019 tarihinde http://web.asc.upenn.edu/gerbner/archive. aspx?sectionID=39&packageID=27 adresinden alındı
• Gerbner, G., Gross, L., Morgan Michael, & Signorielli, N. (1982). Charting the Mainstream: Television’s Contributions to Political Orientations. Journal of Communication, 32(2), 100-127. 1 26, 2019 tarihinde https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1982. tb00500.x adresinden alındı
• Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., & Signorielli, N. (1986). Living with Television: The Dynamics of The Cultivation Process. 8 11, 2019 tarihinde https://www.academia. edu/2846332/Living_with_television_The_dynamics_of_the_cultivation_process adresinden alındı,
• İrfanoğlu, H. V. (2017). Televizyon Dizilerinin İzlenme Durumu ve Televizyon Dizilerindeki Şiddet Eğiliminin İzleyici Üzerindeki Etkisi: Acımasız Dünya Sendromu Ekseninde Bir Araştırma. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Yükseklisans Tezi.
• Karakaş, M. (2013). Türkiye’nin Kimlikler Siyaseti ve Sosyolojisi. 8(2), 1-44. 1016 2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/akademikincelemeler/ issue/1544/18955 adresinden alındı
• Kwak, H., Zinkhan, G. M., & Dominick, J. R. (2009). The Moderating Role of Gender and Compulsive Buying Tendencies in the Cultivation Effects of TV Show and TV Advertising: A Cross Cultural Study Between the United States and South Korea. Media Psychology, 4(1), 77-111.
• Morgan, M. (2014). Medyaya Karşı. (G. Ayas, V. Batmaz, & İ. Kovacı, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Morgan, M., & Shanahan, J. (1997). Two Decades of Cultivation Research: An Appraisal and Meta-Analysis. Annals of the International Communication Association Journal, 1-45. 10 10, 2019 tarihinde https://doi.org/10.1080/23808985.1997.11678937 adresinden alındı
• Morgan, M., Shanahan, J., & Signorielli, N. (2009). Growing up With Television: Cultivation Processes. J. Bryant, & D. Zillman içinde, Media Effects Advances in Theory and Research (s. 34-50). Taylor & Francis.
• Opree, S., Buijzen, M., Reijmersdal, E. A., & Valkenburg, P. M. (2013). Children’s Advertising Exposure, Advertised Product Desire, and Materialism: A Longitudinal. 03 11, 2020 tarihinde https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0093650213479129 adresinden alındı
• Pınarbaşı, T. E., Cevher, R., Yardım, G., & Enkhtuya, N. (2018). Şiddet Öğelerinin Televizyonda Kullanılması: Ana Haber Bültenleri Örneği. 16. International Symposium Communicaiton Millenium, (s. 364-378). Eskişehir. 2 12, 2020 tarihinde https:// www.academia.edu/37536656/%C5%9Eiddet_%C3%96%C4%9Felerinin_ T e l e v i z y o n d a _ K u l l a n % C 4 % B 1 l m a s % C 4 % B 1 _ A n a _ Haber_B%C3%BCltenleri_%C3%96rne%C4%9Fi adresinden alındı
• Potter, J. W. (2006). Cultivation Theory and Research: A Conceptual Critique. Human Communication Research, 19(4), 564-601. 1 19, 2020 tarihinde https://doi. org/10.1111/j.1468-2958.1993.tb00313.x adresinden alındı
• Prieler, M., & Centeno, D. (2013). Gender Representation in Philippine Television Advertisements. 03 12, 2020 tarihinde https://link.springer.com/content/ pdf/10.1007/s11199-013-0301-4.pdf adresinden alındı
• Prieler, M., Ivanov, A., & Hagiwara, S. (2016). The Representation of Older People in East Asian Television Advertisements. The International Journal of Aging and Human Development. 03 16, 2020 tarihinde https://journals.sagepub.com/ doi/10.1177/0091415016677972 adresinden alındı
• Rakoczy, K., & Staudinger, U. M. (2004). The Portrayal Of Older People in Prime-Time Television Series: The Match With Gerontological Evidence. Ageing and Society, 24(4), 531-552.
• Saito, S. (2007). Television and the Cultivation of Gender‐Role Attitudes in Japan: Does Television Contribute to the Maintenance of the Status Quo? Journal of Communication, 511-552. 3 12, 2020 tarihinde https://doi.org/10.1111/j.1460- 2466.2007.00355.x adresinden alındı
• Shanahan, J., & Morgan, M. (2003). Television and its Viewers. Cambridge Universty Press. Sheperd, I. M. (2006). Portrayals of Women in Prime Time Reality TV Programs. 3 12, 2020 tarihinde https://lib.dr.iastate.edu/rtd/1396 adresinden alındı
• Shrum. (2017). Cultivation Theory: Effects and Underlying Processes. 1 14, 2020 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/314395025 adresinden alındı
• Shrum, L. J., & Oguınn, T. C. (1993). Processes and Effects in the Construction of Social Reality. Communication Research, 20(3), 436-471. Signorielli, N. (1979). Portroyal of Elderly.
• Signorielli, N., & Morgan, M. (1990). Cultivation Analysis. Sage Publication.
• Signorielli, N., & Morgan, M. (2009). An Integrated Approach to Communication Theory and Research. (D. W. Stack, & M. B. Salwen, Dü) New York: Routledge.
• Sink, A., & Mastro, D. (2016). Depictions of Gender on Primetime Television: A Quantitative Content Analysis. Mass Communication & Society, 19, 1-33. http://dx.doi.org/10.10 80/15205436.2016.1212243 adresinden alındı
• Sönmez, M. (2013). Medya, Kültür, Para ve İstanbul İktidarı. İstanbul: Yordam Kitap.
• Taylan, H. H. (2011). Televizyon Programlarındaki Şiddetin Yetiştirme Etkisi: Konya Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 355-367. 03 13, 2020 tarihinde http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/ susbed/article/view/174/158 adresinden alındı
• TÜİK. (2017). www.haberturk.com. 2 12, 2020 tarihinde haberturk.com/gelir-ve-yasamkosullari- arastirmasi-sonuclari-aciklandi-2523160-ekonomi adresinden alındı
• Weaver, T. (2016). Analysis of Representations of African Americans in Non-Linear Streaming Media Content. 3 13, 2020 tarihinde https://www.elon.edu/docs/eweb/ academics/communications/research/vol7no2/06_Tony_Weaver.pdf adresinden alındı
• Yamamoto, M., & Ran, W. (2014). Should Men Work Outside and Women Stay Home? Revisiting the Cultivation of Gender-Role Attitudes in Japan. Mass Communication and Society, 17(6), 920-942. 3 12, 2020 tarihinde https://doi.org/10.1080/15205 436.2013.860989 adresinden alındı