Medya Siyaset Etkileşimi Bağlamında Türkiye’de Siyasetin Medya Alanındaki Düzenlemeleri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2020, , 1173 - 1197, 24.07.2020

Mustafa Akdağ

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.724441

Cited By: 5

Öz

Medya ve siyaset, kamusal hizmet yapan, toplum tarafından görevlendirilen alternatifsiz bir sistem olarak görülmektedir. İki kurumun da çalışmalarını, toplum adına yürüttüğünü söylemek mümkündür. Bu açıdan kaçınılmaz bir diyalektik ilişki içinde bulunan kurumlar, toplumsal sistemdeki ilişki ve etkileşimler, birbirine bakış açıları ve toplumsal çıktıları açılarından incelendiğinde sorumluluklarının bilincinde hareket etmelidir. Kitleleri bilgilendirmeyi ve buna bağlı olarak yönlendirme merkezlerini içine alan medya ile bu fonksiyonları kendi doğasından ve biraz da sistemden alan siyaset arasında her zaman bir işbirliği ve bunun yanı sıra bir çatışma söz konusudur. Her iki güç de yönlendirme ve bilgilendirmenin kendi tekelinde olmasını tercih etmekte ve zaman zaman bunu paylaşımla elde etmektedir. Dolayısıyla medya ve siyaset, her zaman ve her durumda sürekli etkileşim ve iletişim içinde olmak zorundadır. Sürekli etkileşimin getirdiği durumların değerlendirilmesi, insanların medyayı nasıl okuması veya nasıl görmesi gerektiği açısından önem taşımaktadır. Medyanın gerçekten haber verme ve kamuoyunu bilgilendirme fonksiyonu siyasetle ilişkisi bağlamında değerlendirilmelidir. Siyasetin istediği ya da öne sürdüğü çalışmaları, faaliyetleri ulaştırmak için medyaya baskı yapmak amacıyla birtakım düzenlemeleri kullanması ve bu düzenlemeleri medyanın tepesinde bir kılıç gibi tutması medyanın tarafsızlığını ve objektif haber sunma gücünü zayıflatacaktır. Sonucunda siyaset tarafından her zaman baskılanan ve çeşitli düzenlemelerle denetim altında tutulan, yeri geldiğinde propaganda aracı olarak kullanılan bir mecra ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Medya, Siyaset, Medya ve Siyaset İlişkisi

A Review of Regulations of Politics in Media Field in Turkey in The Context of Media - Politics Interaction

Öz

Media and politics are seen as a non-alternative system that provides public service and is assigned by the society. It is possible to say that both institutions carry out their work on behalf of the society. Institutions that have an inevitable dialectical relationship in this respect should act with the awareness of their responsibilities when examined in terms of relationships and interactions, perspectives and social outcomes within the social system. These functions inform the masses with their own nature and accordingly routing the media and some in the center from the system is subject to conflict as well as cooperation in the field of politics. Both powers prefer to have their own monopoly on guidance and information, and from time to time achieve this through sharing. Therefore, media and politics have to be in constant interaction and communication at all times and in all situations. Assessing situations brought about by constant interaction is important in terms of how people should read or view the media. The actual function of the media to inform and enlighten the public should be evaluated in the context of its relation to politics. The use of certain regulations in order to pressure the media to deliver the work or activities that politics wants or proposes, and to hold these regulations as a sword at the top of the media, will undermine the impartiality of the media and its power to deliver objective news.

Anahtar Kelimeler

Communication, Media, Politics, Media and Politics Relationship

Kaynakça

• Acar, T. (2009). Kamu Yönetiminde Yeni Bir Denetim Yolu: Kamu Denetçiliği Kurumu [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı.
• Adaklı, G. (2013). Gazetecilik Etiğini Belirleyen Yapısal Sorunlar: Mülkiyet ve Kontrol Sorunu. http://ilef.ankara.edu.tr/etik/wp-content/uploads/gulseren-adakli-gazeteciliketigini- belirleyen-yapisal-unsurlar-mulkiyet-ve-kontrol-sorunu. pdf, Erişim Tarihi: 10.06.2013.
• Arabacı, C. (2004). Basın ve Siyaset Üzerine…. İçinde M. Işık (Ed.), Medyada Yeni Yaklaşımlar (ss. 105-128). Konya: Eğitim Yayınları.
• Avşar, B. Z. (2012). Ombusdman/Kamu Denetçisi. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Aydın, A. H., Taş, İ. E., ve Ersöz, M. (2012). Önemi ve Uygulanabilirliği Açısından Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumu. Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi II: Küresel Değişim ve Demokratikleşme, Malatya.
• Aytaliyeva, T. (2010). Medya Dünyasında Tekelleşme: Türkiye Örneği. Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Ana Bilim Dalı.
• Balcı, Ş., Tarhan, A., & Bal, E. (2013). Medya ve Siyasal Katılım. Konya: Literatürk Yayınları. Basın Kanunu. (2004) http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5187.html, Erişim Tarihi: 15.03.2013.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu. (2008). https://www.btk.gov.tr, Erişim Tarihi:15.04.2018).
• Bostancı, N. (1998). Siyaset, Medya ve Ötesi. Ankara: Vadi Yayınları.
• Charon, J. M. (1993). İletişim Araçlarında Devlet Müdahalesi. Içinde J.-M. Charon (Ed.), & O. Tatlıpınar (Çev.), Medya Dünyası (s. 243-245). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çelik, C. (2004). Kitle İletişim Araçları ve Popüler Kültür İlişkisine Sosyolojik Bir Yaklaşım. İçinde M. Işık (Ed.), Medyada Yeni Yaklaşımlar (s. 67-82). Konya: Eğitim Yayınları.
• Çoban, B. (2013). Yeni Emperyalizm Çağında Yeni Medya: Küreselleşme Sürecinde Medya Eleştirisi.,http://www.academia.edu/609132/YENI_EMPERYALIZM_CAGINDA_ YENI_MEDYA, Erişim Tarihi:15.05.2013.
• Damlapınar, Z. (2007). Medya ve Siyaset İlişkilerinde Temel Yaklaşımlar, İlköğretim Medya Okuryazarlığı Dersi Öğretmen El Kitabı. Ankara: RTÜK Araştırma Geliştirme Daire Başkanlığı.
• Damlapınar, Z. (2008). Medya ve Siyasete Güvenilirlik: Medya Siyaseti’nin Toplumsal Algılanmasına Bağlı Faktörler. İçinde Z. Damlapınar (Ed.), Medya ve Siyaset (s. 187- 207). Konya: Eğitim Yayınları.
• Elektronik Haberleşme Kanunu (2008) (https://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.5.5809.pdf, Erişim Tarihi: 15.01. 2019.
• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (1951) http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/ html/957. html, Erişim Tarihi:14.03.2013.
• Güllüpunar, H. (2011). Siyasal Sosyalizasyon Sürecinde Medya Faktörü ve Siyasallaşan Medyanın Ergenekon Davasında Oluşturduğu Algı Farklılıkları: Gümüşhane Kamuoyu Önderleri Araştırması. II. Medya ve Etik Sempozyumu, 195-203.
• Güz, N. (2005). Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Hazar, Ç. M. (2008). Medya ve Siyasal Sistemin Kaos Yorumu. İçinde Zülfikar Damlapınar (Ed.), Medya ve Siyaset (s. 245-259). Konya: Eğitim Yayınları.
• http://www.haber7.com/gundem/haber/1029436-frekans-ihalesi-yargidan-dondu, Erişim Tarihi 15.03.2013.
• http://www.turktime.com/haber/RTUK-un-Frekans-Ihalesi-Mahkemelik-Oldu/ 221989/, Erişim Tarihi 15.03.2013.
• http://yenisafak.com.tr/gundem-haber/frekans-ihalesine-durdurma-22.05.2013-523722, Erişim Tarihi 15.03.2013.
• İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun (2007) https://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.5.5651.pdf, Erişim Tarihi: 15.04.2017.
• İrvan, S. (2018). Araştırmacı Gazetecilik: Kavramsal Bir Değerlendirme. Etkileşim, 1(2), 70-94.
• Kamu Denetçiliği Kurumu (2013) (https://www.ombudsman.gov.tr/ hakkimizda/index. html, Erişim Tarihi:13.03. 2018).
• Karakoç, E. (2002). Basının Kamuoyunu Oluşturma Fonksiyonu (Örnek Olay: Susurluk). Selçuk İletişim, 2(2), 150-167.
• Kapani, M. (1997). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kaya, R. (1985). Kitle İletişim Sistemleri. Ankara: Teori Yayınları
• Kişisel Verileri Koruma Kanunu (2016) https://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.5.6698.pdf, Erişim Tarihi 15.03.2020.
• Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu (1927) http://www.mevzuat.adalet. gov.tr/ html/438.html, Erişim Tarihi:13.03.2013.
• Laughey, D. (2010). Medya Çalışmaları Teoriler ve Yaklaşımlar (A. Toprak, Çev.). İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• McQuail, D. (1994). Kitle İletişim Kuramı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Meyer, T. (Lew Hinchman’la Birlikte) (2002). Medya Demokrasisi (A. Fethi, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Milburn, M. A. (1998). Sosyal Psikolojik Açıdan Kamuoyu ve Siyaset (A. Dönmez & V. Duyan, Çev.). Ankara: İmge Yayınları.
• Muratoğlu, B. (2011). Bir Demokrasi Masalı: Özgür Birey, Bağımsız Medya. PİVOLKA, 20(6), 9-11.
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (1994), http://www.rtuk.org.tr/sayfalar/ IcerikGoster.aspx?icerik_id=80775e05-caec-4a48-bac5-39fd6375da3b, Erişim Tarihi:15.03.2013.
• Radyo, Televizyon Ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik (2019) https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2019/08/20190801-5.htm, Erişim Tarihi: 14.03.2020.
• Sansür Yönetmeliği (1966) https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/12345.pdf, Erişim Tarihi: 14.03.2016.
• Severin, J. W., ve Tankard, W. J. (1994). İletişim Kuramları: Kökenleri, Yöntemleri ve Kitle İletişim Araçlarında Kullanımları (A. A. Bir ve N. S. Sever, Çev.). Eskişehir: Kibele Sanat Merkezi.
• Siebert, F. T., Peterson, T., & Schramm, W. (1963). Four Theories of the Press. Urbana: University of Illinois Press.
• Taşdelen, H. M. (1997). Siyaset Sosyolojisi. İstanbul: Kocav Yayıncılık.
• Taşkıran, N. Ö. (2007). Medya Okuryazarlığına Giriş. İstanbul: Beta Yayım Dağıtım. TDK. (2013). Güncel Sözlük. http://www.tdk.gov.tr, Erişim Tarihi: (s. 10.06.2013)
• Terkan, B. (2005). Gündem Belirleme Medya ve Siyasal Gündem Üzerine Bir Çalışma. Konya: Tablet Yayınları.
• Yaylagül, L. (2008). Kitle İletişim Kuramları Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yaylagül, L., ve Dağtaş, E. (2004). Medya Patronluğundan Başbakanlığa Yükselme İstekleri: Cem Uzan ve Genç Parti Örnek Olayı. 2nd International Symposium Communication in The Millennium : A Dialogue Between Turkish and American Schoolars Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi, 17-19 Mart.
• Yengin, H. (1996). Medyanın Dili. İstanbul: Der Yayınları.
• Yüksel, E. (2000). Basın ve Siyaset Gündeminde Özelleştirme. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Yüksel, E. (2001). Medyanın Gündem Belirleme Gücü. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.