İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Medya Okuryazarlık Algıları ve Medya Okuryazarlığı Eğitimine Yaklaşımları

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 227 - 242, 21.01.2019

Aysun Köktener

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.454544

Cited By: 2

Öz

Hızla gelişen ve dönüşen iletişim teknolojileriyle birlikte kitle iletişim araçlarının
kullanımı, zaman ve mekan sınırı olmaksızın hayatın vazgeçilmez unsurlarından
biri haline geldi. Kitle iletişim araçları ve yeni medyanın gelişimiyle birlikte
toplumsal etkileşimin çoğalması, iletişimin ticarileşerek ulusal ve uluslararası
sermayenin kontrolüne girmesi, kamu denetiminin yetersiz oluşu medya iletilerine
eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşılmasını zorunlu hale getirmektedir. Bu bağlamda,
bireyleri bilinçlendiren, bilgiyi yorumlayabilen ve sorgulayabilen bir bakış açısına
kavuşturabilmek açısından, medya okuryazarlığı eğitimi büyük önem taşımaktadır.
Bu çalışmanın amacı İletişim Fakültesi öğrencilerinin medya okuryazarlığı ve
Medya Okuryazarlığı dersini nasıl algıladığı ile ilköğretim eğitiminde alınan Medya
Okuryazarlığı dersinin, medyaya yönelik bilinçlenme yaratıp yaratmadığının
saptanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda İstanbul Aydın Üniversitesi İletişim Fakültesi
öğrencilerinden Medya Okuryazarlığı dersi eğitimi almış 2., 3. ve 4. sınıfta öğrenim
gören 265 kişilik bir gurupla anket çalışması yapılmıştır. Ayrıca yarı yapılandırılmış
görüşme tekniği kullanılarak, ilköğretimde verilen Medya Okuryazarlığı dersinin
etkinliği saptanmaya çalışılmıştır. Yapılan çalışmada elde edilen veriler, SPSS 24.0
(Statistical Package for Social Science) paket programında işlenerek analiz edilmiş
ve tablolar halinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda Medya Okuryazarlığı dersinin
katılımcıların medyaya yaklaşımlarında ve medyayı kullanım alışkanlıklarında
farklılık yarattığı saptanmış, öğrencilerin medya içeriklerine karşı çok yönlü ve
eleştirel bir bakış açısı kazandığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Medya, Medya Okuryazarlığı, Medya Okuryazarlığı Eğitimi

Communication Faculty Students’ Media Literacy Perceptions and Approaches to Media Literacy Education

Öz

Consistent with the rapidly developing communication technology, use of the mass
media has become a significant force in our life, defying time and space restrictions.
With this development in the mass media and new media comes the increase in
social influence, which, along with commercialization of communication controlled
by national and international capital, and lack of public supervision necessitates a
critical approach to media communication. In this context, the media literacy has
become very important to raise individuals’ awareness, and ability to interpret and
question the knowledge. The purpose of this study is to determine how the students
in the Faculty of Communication perceive the media literacy and its education. In
addition to this, the study aims at understanding how media literacy education
in elementary school curriculum raises awareness about the functioning of the
media. With this purpose in mind, this study surveyed 265, 2nd 3rd and 4th year
The Faculty of Communication of Istanbul Aydin University’s students who took
the Media Literacy class. In addition, by using the technique of semi-structured
interview this study also aims at exploring the impact of the media literacy class in
the elementary education. The data resulting from this study was analyzed in the
SPSS 24,0 program and the results of participants’ views of the subject are presented
in tables. The result of the research has determined that the participants of the Media
Literacy Class registered a noticeable difference in their approach to media and in
their overall habits towards the use of it. In addition, it is concluded that students
gained critical and well-rounded appreciation for the content of media. 

Anahtar Kelimeler

Media, Media literacy, Media literacy Education

Kaynakça

• Algan, E. (2016). Medya Okuryazarlığı Alanında Teorik Ve Pratik Yaklaşımlar. N. Türkoğlu ve M. C. Şimşek (Ed.). Medya Okuryazarlığı. İstanbul: Pales Yayınları.
• Altun, A. (2009). 21. Yüzyıl Vatandaşlığı İçin Gerekli Bir Beceri Olarak Medya Okuryazarlığı: UNESCO, AB Ve Türkiye Örnekleri. I. Uluslararası Avrupa Birliği, demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu. Erişim: 5 Mayıs 2018, http://acikarsiv.gazi.edu.tr/index.php?menu=2&secim=10&YayinBIK=2275#
• Alver, F. (2006). Medya Yetkinliğinin Kuramsal Temelleri, KİLAD Dergi, 7, 9-26.
• Aslan, N. ve Basel, A. T. (2017). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Medya Okur-Yazarlık Düzeyleri (İzmir Örneklemi). Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1353-1372.
• Aybek, B. ve Demir, R. (2014). Lise Öğrencilerinin Medya ve Televizyon Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(1), 46-62.
• Barut, E., Demirer, V., Erbaş, Ç., Dikmen, C. H. ve Sak, N. (2016). Öğretmen Adayları İçin Medya Okuryazarlığı Eğitimi: Öğretim Tasarımı Süreci Ve Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45(1), 49-70.
• Binark, M. ve Bek, M. G. (2010). Eleştirel Medya Okuryazarlığı Kuramsal Yaklasimlar ve Uygulamalar. (2. bs.). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Burn, A., ve Durran, J. (2007). Media Literacy in Schools: Practice, Production And Progression. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
• Dağtaş, E., ve Okuroğlu, M. S. (2018). Tarihsel Bir Kategori Olarak Burjuva Medya Okuryazarlığı. e-GİFDER, 6(1), 381-397.
• Elma, C., Kesten, A., Dicle, A. N., ve Uzun, E. M. (2010). Türkiye’de Medya Okuryazarlığı Eğitimi: Medyanın İşleyişi Ve Etik İlkeler Açısından Bir Değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1409-1458.
• Erdoğan, M. T. (2010). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanmasında Medya Okuryazarlığının Rolü: Uzmanlık Tezi. TC Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• Gedik, M. (2015). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlığına İlişkin Görüşleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (54).
• Gomez L.,M. ve Gomez, K. (2007). Reading For Learning: Literacy Supports For 21stCentury. Work. Phı Delta Kappan. 89/ 3, 224-228. Erişim: 15 Nisan 2018, https://doi.org/10.1177/003172170708900313
• Görmez, E. (2015). Etkili Medya Okuryazarlığı Eğitimi Ve Uygulamalarından Örnekler. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1).
• Gül, A. A. (2013). Avrupa Birliği’nde Medya Okuryazarlığı: Düzenleme Ve Çalışmalarda Gözlemlenen Eğilimler. AJIT‐e: Online Academic Journal of Information Technology . 4 (11) ,15-33.
• Hasdemir, T. A. (2012). Gelenekselden Yeni Medya Okuryazarlığına: Türkiye Örneğinde Bir Değerlendirme, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5( 2), 23-40.
• Hobbs, R. (2004). Medya Okuryazarlığında Yedi Büyük Tartışma, M. T. Bağlı (Çev.), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37 (1), 122-140.
• İlhan, E., Aydoğdu, E. ve Aydoğdu, A. G. (2014). Medya Okuryazarlığı Dersi ve Televizyon Algısına Etkisi (Ankara Örneği). Akdeniz Iletisim, (21).
• İlhan, E. ve Aydoğdu, E. (2015). Medya Okuryazarlığı Dersi Ve Yeni Medya Algısına Etkisi. Erciyes İletişim Dergisi, 4(1), 52-68.
• İnceoğlu, Y. (2016). Medyayı Doğru Okumak. N. Türkoğlu ve M. C. Şimşek (Ed.). Medya Okuryazarlığı (s.19-24). İstanbul: Pales Yayınları.
• Jolls, T. ve Thoman E. (2008). 21. Yüzyıl Okuryazarlığı (Medya Okuryazarlığına Genel Bir Bakış ve Sınıf İçi Etkinlikler) C. Elma (Çev.). Ankara: Ekinoks Yayınevi.
• Kansızoğlu, H.B. (2016). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlığı Dersine Yönelik Görüşleri. İlköğretim Online, 15(2), 469-486, Erişim: 20 Mayıs 2018, http://dx.doi.org/10.17051/io.2016.43360.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar-İlkeler-Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kellner, D. ve Share, J. (2007). Critical Media Literacy, Democracy, And The Reconstruction Of Education. In D. Macedo & S.R. Steinberg (Eds.). Media Literacy: A Reader, 3-23. New York: Peter Lang Publishing.
• Korkmaz, Ö. ve Yeşil, R. (2011). Medya Ve Televizyon Okuryazarlık Düzeyleri Ölçeği Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 110-126.
• Kurt, A. A. ve Kürüm, D. (2010). Medya Okuryazarlığı Ve Eleştirel Düşünme Arasındaki İlişki: Kavramsal Bir Bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 20-34.
• Li, Z., ve Li, L. (2010). Media Literacy Education Should Be Life-Long Education. In 2010 International Conference on Optics, Photonics and Energy Engineering (OPEE).
• Manzo, K., K. (2007). Alliance Provides ‘Core Principles’ For Media Literacy. Education Week, 26, 42.
• Merter, F. (2009). Cumhuriyet-Dicle-İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Öğrencilerinin Öğrenme Stilleri Ve Öğrenme Stillerini Farklılaştıran Sosyo-Ekonomik Faktörler. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 78-96.
• Mora, N. (2008). Medya Ve Kültürel Kimlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5, ( 1), 1-14.
• RTÜK. (2012). Medya Okuryazarlığı Dersi Araştırması, Ankara.
• RTÜK. (2014). Radyo ve Televizyon Yayıncılığı Sektör Raporu, Ankara.
• RTÜK. (2016). Medya Okuryazarlığı Araştırması, Ankara.
• Sarsar, F. ve Engin, G. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Medya Okur-Yazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, (16) 1, 165-176.
• Schopenhauer, A. (2016). Okumak, Yazmak ve Yaşamak Üzerine, İstanbul: Say Yayınları.
• Solmaz, B. ve Yılmaz, R. A. (2012). Medya Okuryazarlığı Araştırması Ve Selçuk Üniversitesi’nde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 7(3), 55-61.
• Som, S., ve Kurt, A. A. (2012). Bilgisayar Ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Medya Okuryazarlık Düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1), 104-119.
• Şahin, A. (2014). Eleştirel Medya Okuryazarlığı. (2. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A.(2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (10. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Türkoğlu, N. (2016). Okuryazarlıktan Medya Okuryazarlığına: Şifrelerin Ortaklığını Aramak. N. Türkoğlu ve M. C. Şimşek (Ed.). Medya Okuryazarlığı (s.265-271). İstanbul: Pales Yayınları.