Netflix’teki Türk Dizilerinin Sembolik Etkileşimcilik ve Kahramanların Toplumsal Cinsiyet Açısından Ele Alınması: Atiye ve Hakan Muhafız Dizileri Karşılaştırılması

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 177 - 203, 29.01.2021

Dilan Cıftcı

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.795797

Öz

Efsaneler ve mitolojik kahramanlar her dönem ilgi odağı olmayı başarmış hikayeler
olarak farklı disiplinlerde çeşitli çalışmalara verimli kaynaklar sunmaktadır. Bu çalışmada
sembolik etkileşim alanı olarak kabul edilen televizyon dizilerinden hareketle son
dönemlerde popüler olan mitolojik kahraman dizileri toplumsal cinsiyet rolleri açısından
karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda öncelikle Atiye ve Hakan Muhafız
dizilerinin gösterenlerinin üç boyutu, göstergebilimsel açıdan ve söylem analizi olarak
ortaya konmuştur. Bunlara ilaveten iki mitolojik kahramanın toplumsal cinsiyet rolleri
açısından temsiline yönelik karşılaştırmalı bulgular ortaya konmuştur. İki dizide de
olayın merkezini oluşturan mekanlar (Göbeklitepe ve Ayasofya) sembolik açıdan önem
taşımaktadır. İki kahraman insan üstü güçlere sahip olmakla birlikte kadın kahraman
için bu güçler daha ruhani iken erkek kahraman için bu güç fiziki olmuştur. İki dizide
de kahramanlığı sembolize eden nesnelerin varlığı mevcuttur. Kadın kahraman için bu
nesne kolye iken erkek kahraman için bu nesne hançer, tılsımlı gömlek ve yüzüktür. Kadın
kahramanın olduğu Atiye dizisi antropoloji, astroloji ve arkeoloji gibi farklı disiplinlerden
beslenirken, erkek kahramanın olduğu Hakan Muhafız dizisi tarihten beslenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mit, mitolojik kahraman, insan üstü güçler, efsanevi nesneler, toplumsal cinsiyet

Symbolic Interaction in Netflix Turkish Series and Handling of Heroes in Terms of Gender: Comparison of Atiye and Hakan Muhafız Series

Öz

Legends and mythological heroes provide efficient resources for various disciplines. In
this study, the mythological hero series, which has been popular recently, based on the
television series accepted as a symbolic interaction area, has been compared in terms
of gender roles. In this context, the three dimensions of the indicators of the Atiye and
Hakan Muhafız series have been put forward in terms of semiotics. Besides, comparative
findings of two mythological heroes’ representation in terms of gender roles have been
revealed. The spaces (Göbeklitepe and Ayasofya) that form the event are symbolically
important for both series. While two heroes have superhuman powers, these powers are
more spiritual for the female hero, while the power for the male hero is physical. Some
objects symbolize heroism in both series. While this object is a necklace for a female
hero, for the male hero is a dagger, talisman shirt, and ring. While Atiye drama is fed by
anthropology, astrology, and archeology, the Hakan Muhafız fed by history.

Anahtar Kelimeler

Communication, Myth, Mythological Hero, Superhuman Powers, Legendary Objects, Gender

Kaynakça

• Armstrong, K. (2006). Mitlerin kısa tarihi. İstanbul: Merkez Kitapları.
• Arsan , E., Ünalan , E., & Türkoğlu , S. (2009). Cinsiyetçilik ve medya: ‘Güzin Abla’ köşesinde yeniden üretilen ataerkil cins kimlikleri. Cogito, Feminizm(58), 385-402.
• Assmann, J. (2015). Exodus and memory. (T. E. Levy, T. Schneider, & H. C. William, Eds.) USA: Springer.
• Bolle, K. W. (2002). Myth. In J. Lindsay, & G. Thomson, Encyclopedia of religion. New York: Macmillian. Bulmer, M. (1984). The Chicago School of sociology: Institutionalization, diversity, and the rise of sociological research. Chicago: University of Chicago Press.
• Campbell , J. (1994). Yaratıcı mitoloji. Ankara: İmge Yayınları.
• Cemal, M. (1996). Eşitlikçi toplumlar: Sömürüsüz bir gelecek için antropolojik inceleme (Vol. ). İstanbul: Belge Yayınları.
• Deegan, M. J. (2001). Chicago School of Ethnography. In A. I, C. P, D. A, L. S, & Lof J, The Handbook of Ethnography. London: Sage.
• Direk, Z. (2009). Simone De Beauvoir: Abjeksiyon ve eros etiği. Cogito, 58, 11-39.
• Eliade, M. (1993). Mitlerin özellikleri. İstanbul: Simavi Yayınları.
• Güzel, E. (2014). Toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık ve medyanın rolü. Global Media Journal: Turkish Edition, 4(8), 185-199.
• Keskintaş, O. (2013). Anlatıcı, zaman, mekân ve mistik deneyim açısından mitler ve iktidar ilişkisinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 125-147.
• Koç, T. (2012). Din dili. İstanbul:: İz Yayıncılık.
• Malinowski, B. (2000). Büyü, bilim ve din. İstanbul: Kabalacı Yayınevi.
• Mead, G. H. (1992). Mind, self & society from the standpoint of a social behaviorist. Chicago: University of Chicago Press.
• O’Reilley, K. (2009). Key concepts in ethnography. Londra: Sage.
• Tökel, D. (2000). Divan şiirinde mitolojik unsurlar: Şahıslar mitolojisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Tekin, S. (2010). Etik ve insani müdahale: Söylem, mitler ve gerçekler. Konya: Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi.
• Williams, R. (2005). Anahtar sözcükler. İstanbul: İletişim Yayınları.