TV8’in “Gerçeksi Gösterilerinde” Kimlik İnşası

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 399 - 419, 29.01.2021

Candan Koçak

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.861800

Öz

Feodal sistemde kimliği ile doğan dolayısıyla seçme özgürlüğü olmayan birey, modernleşme
ile birlikte kimlik sorunu yaşamaya başlamıştır. Endüstrileşmenin getirdiği sınıf ve statü
atlama olanağı, modernleşen ve modernleşirken yabancılaşan bireyi yeni bir kimlik
üretmek zorunda bırakmıştır. Böylece modern birey, daha fazla çalışarak para kazanmanın
yanı sıra harcama yaparak sınıf atlamanın dahi mümkün olduğunu görmüştür. Dolayısıyla
insanların dâhil oldukları sınıfa uygun kimlik inşa etmeleri zorunlu hale gelmiştir. Kimlik
inşasında bugün en etkin unsurlardan biri olan kitle iletişim araçları, insanların var
olan kimliklerini yeniden inşa edebileceklerini göstermektedir. Yeniden inşa edilecek
bu kimlik, postmodern insanın elde etmeyi arzuladığı şöhretli kimliği ifade etmektedir.
Bunun için de genelde yarışma programları özelde ise TV8 kanalının gerçeksi gösterileri,
etkin bir role sahiptir. Araştırma için eğlence odaklı yayın anlayışını benimseyen TV8
kanalında yayınlanan “Survivor, O Ses Türkiye, İşte Benim Stilim, Yetenek Sizsiniz Türkiye”
adlı dört program seçilmiştir. Kimlik inşası bağlamında söylem analizi yöntemi ile bu dört
program incelenmiştir. Araştırma, TV8’in gerçeksi gösterilerinde kimlik inşasının hangi
kodlar aracılığıyla izleyiciye sunulduğu sorunsalına odaklanmaktadır. Çalışmadan elde
edilen bulgular, kanalın yarışmacılar aracılığıyla izleyicilere “Ünlü Gönüllüler, O Ses ya
da Bu Ses, Tarzın Kimliğindir ve Yetenekli, Yeteneksiz” kodları aracılığıyla yeni bir kimlik
inşa edilebileceği mesajını verdiğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Televizyon, TV8, Gerçeksi Gösteri, Kimlik, Şöhretimsi

Identity Building on the “Reality Shows” of TV8

Öz

Individual who was born with an identity within the feudal system without having
any freedom of choice started to experience identity problems within the modernism.
The opportunity to move up the social ladder and status that was brought along by
industrialization compelled the individual who was modernizing -and alienating while
doing that, to produce a new identity. This identity to be rebuilt refers to the one with
fame that is desired by the postmodern individual. The TV game shows, specifically the
reality shows of the TV8 channel, have an efficient role for that matter. Four shows that
are broadcasted on the TV8 channel have been chosen for the research. These four shows
have been analyzed by using the discourse analysis method in terms of identity building.
The research focuses on the question that through which codes the identity building
is presented to the audience within the reality shows of TV8. The findings of the study
indicate that via the contestants, the channel gives a message to the audience, using the
codes within the concepts of “Famous Volunteers”, “That Voice or This Voice”, “Your Style
is Your Identity” and “Talented/Untalented”, to show that it is possible to build a new
identity.

Anahtar Kelimeler

Television, TV8, Reality Show, Identity, Famousish

Kaynakça

• Acunn. (2015). Pınar Solmaz’ın dans gösterisi! https://www.acunn.com/yetenek-sizsiniz/ pinar-solmazin-dans-gosterisi-637041-video. Erişim tarihi: 12.08.2018
• Acunn. (2016). Yetenek Sizsiniz Türkiye 17. Bölüm. https://www.acunn.com/yeteneksizsiniz/ yetenek-sizsiniz-turkiye-17-bolum-03092016-1033034-video. Erişim tarihi: 28.11.2016
• Acunn. (2018a). Ada Konseyi. https://www.acunn.com/survivor/ada-konseyi-108- bolum-24062018-1121513-video. Erişim tarihi: 10.08.2018
• Acunn, (2018b). Acun Ilıcalı yeni gönüllüler takımını açıkladı! İşte o isimler. https://www. youtube.com/watch?v=-_sokgUbQ3s. Erişim tarihi: 15.02.2019
• Adorno, T. W., Horkheimer, M. (2014). Aydınlanmanın diyalektiği. (N. Ülner, E. Öztarhan Karadoğan, Çev.). İstanbul: Kabalcı.
• Baise, A. (2020). The objective–subjective dichotomy and its use in describing probability. Interdisciplinary Science Reviews. p. 1-12. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/315883661_The_Objective-Subjective_ Dichotomy_and_its_Use_in_Describing_Probability
• Baudrillard, J. (2015). Tüketim toplumu. Söylenceleri Yapıları. (7. Basım). (H. Deliceçaylı, F. Keskin, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2015). Bireyselleşmiş toplum. (3. Basım). (Y. Alogan, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Binark, M., Kılıçbay, B. (2004). Türkiye’de Gerçek televizyonu ve telegörsel kimlikler: biri bizi gözetliyor örneği. İletişim Araştırmaları. 2(1). s. 71-90.
• Binay, A. (2010). Tüketim vasıtasıyla oluşturulan postmodern kimlikler. Global Media Journal Turkish Edition, 1(1), s. 17-29.
• Dalbay, R. S., Avcı, N. (2018). Kimlik inşasına ilişkin temel yaklaşımlar ve bu yaklaşımların Türkiye’ye yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. C.23, S.1, s. 17-39. Erişim adresi: https://iibfdergi.sdu.edu.tr/ assets/uploads/sites/352/files/yil-2018-cilt-23-sayi-1-yazi02-23022018.pdf
• Duman, Z. (2009). Küreselleşme, kimlik ve çokkültürlülük. Sosyal Bilimler Dergisi 2(1): 93-112.
• Elitaş, T., Keskin, S. (2019). Türkiye’de realite programlar ve telekimlikler: Medyatik toplumsallık incelemesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S.14, s. 411-434. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/889711
• Erdoğan, İ. (2004). TV’de popüler yarışma: Modern gladyatörlerin kansız ölümü. Bilim ve Ütopya Dergisi. s:16-19. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/266392638_Tv’de_Populer_Yarisma_ Modern_Gladyatorlerin_Kansiz_Olumu
• Evrifaessa. (2020). Andy Warhol. Erişim Adresi: https://Tr.M.Wikiquote.Org/Wiki/Andy_ Warhol.
• Fairclough, N. (2015). Dil ve ideoloji. B. Çoban ve Z. Özarslan (Ed.). Söylem ve İdeoloji içinde (s. 121-135). (2. Basım). (B. Çoban, Çev.). İstanbul: Su Yayınevi.
• Foucault, M. (2014). Bilginin arkeolojisi. (2. Basım). (V. Urhan, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fowles, J. (2017). Kitle iletişimi araçları ve yıldız sistemi. David Crowley/Paul Heyer (Der). İletişim Tarihi içinde (s. 282-292). (4. Basım). (B. Ersöz, Çev.) Ankara: Siyasal Yayınları.
• Frith, S. (2000). Popüler müziğin endüstrileşmesi. James Lul (Der.). Popüler Müzik ve İletişim içinde (s. 71-106). (T. İblağ, Çev.), İstanbul: Çiviyazıları Yayınevi.
• Göker, G. (2015). Tele-yaşamlar: Gerçeklik ve kurgu bağlamında Türkiye’de realite programlar. Global Media Journal: Turkish Edition 6, no. 11.
• Güçlü, A. (2015). O Ses Türkiye’de alaylı mı, mektepli mi? Milliyet. Erişim adresi: https:// www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/o-ses-turkiye-de-alayli-mi-mekteplimi- 2160639
• Güngör, N. (1990). Arabesk: Sosyokültürel açıdan arabesk müzik. (2. Basım). İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Hall, S. (2017). Temsil: Kültürel temsiller ve anlamlandırma uygulamaları. (İ. Dündar, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• İmren, M. (2018). İşte benim kimliğim: Moda ve medyanın kadınların kimlik inşası ve ideal beden söylemlerindeki rolü üzerine. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED). Cilt 4, S: 1, s. 103-111. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/ tr/pub/aeusbed/issue/37757/338524
• Kellner, D. (2013). Medya gösterisi. (Z. S. Doğruer, Çev.), İstanbul: Açılım Yayınevi.
• Kızıldağ, Ş. (2001). Pop müzikten popüler kültüre medya çocukları. İstanbul: Şehir Yayınları.
• Konyar, H. (2011). Türkiye’de medya endüstrisi ile kurulan ‘kültürel farklılıklar’. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Kwall, R. R. (1997). Fame. Indiana Law Journal. DePaul University College of Law. Vol. 73. Erişim adresi: http://www.repository.law.indiana.edu/ilj
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review. 50 (4). s. 370-396. Erişim adresi: https://www.academia.edu/5950091/A_THEORY_OF_ HUMAN_MOTIVATION_A_Theory_of_Human_Motivation
• Morley, D., Robins, K. (2011). Kimlik mekânları: Küresel medya, elektronik ortamlar ve kültürel sınırlar. (2. Basım). (E. Zeybekoğlu, Çev). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Odabaşı, Y. (2017). Tüketim kültürü: Yetinen toplumdan tüketen topluma. (5. Basım). İstanbul: Aura Yayınevi.
• Özkök, E. (1985). İletişim kuramları açısından kitlelerin çözülüşü. Ankara: Tan Yayınevi. Politzer, G. (2008). Felsefenin temel ilkeleri. (E. Esençay, Çev.), İzmir: İlya Yayınları.
• Reiss, S., Wiltz, J. (2004). Why people watch reality TV. Media Psychology. S: 6. s. 363– 378. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/228745630_Why_ people_watch_reality_TV
• Rojek, C. (2003). Şöhret. (K. Kızıltuğ, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Stabile, C. A. (1995). Postmodernism, feminism and marxism: Notes from the Abyss. Journal of Interdisciplinary Studies in History and Archaeology. Vol. 1, No. 2, Erişim adresi: https://scholar.google.com/citations?user=V5AVWDwAAAAJ&hl=en
• Sönmez-Selçuk, S. (2012). Postmodern dönemde farklılığın kutsanması ve toplumun parçacıllaştırılması: “Öteki” Ve “ötekileştirme”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. C.15, S.2, s. 78-99. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/sosars/ issue/11398/136110
• Tajfel, H. (1981). Human groups and social categories. Cambridge: Cambridge University.
• Trend, D. (2008). Medyada şiddet efsanesi: Eleştirel bir giriş. (G. Bostancı, Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Türk Dil Kurumu (1998). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
• Tv8, (2016). https://www.tv8.com.tr. Erişim tarihi: 07.09.2018
• Tyler, I., Bennet, B. (2009). Celebrity chav: Fame, femininity and social class. European Journal of Cultural Studies, November, 2010, vol. 13. https://journals.sagepub.com
• Van Dijk, T. (2015). Söylem ve ideoloji: Çokalanlı bir yaklaşım. B. Çoban ve Z. Özarslan (Ed.). Söylem ve İdeoloji içinde (s. 15-100). (2. Basım). (N. Ateş, Çev.). İstanbul: Su Yayınevi.
• Yılmaz, A., Tellan, T. (2009). Türkiye’de popüler müziğin çokuluslu şirketler bağlamında yeniden biçimlenişi. Selda Bulut (Der). Sermayenin Medyası Medyanın Sermayesi. Ekonomi Politik Yaklaşımlar içinde (s. 221-247). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• YouTube, (2016). https://www.youtube.com/Watch?V=Gkod0smy2uy. Erişim tarihi: 07.09.2018
• YouTube, (2016). https://www.programi.info.tr/o-ses-turkiye-2016/reytingleri/ Erişim tarihi: 15.11.2020.
• YouTube, (2016). https://www.haber3.com/medya/survivor-2016-reyting-rekoru-kirdihaberi- 3782724 Erişim tarihi: 15.11.2020.
• YouTube, (2016). https://www.medyafaresi.com/ratingler/2016-09-10 Erişim tarihi: 15.11.2020.
• YouTube, (2017). https://www.reytingler.info.tr/o-ses-turkiye-2017/ Erişim tarihi: 15.11.2020.
• YouTube, (2017). https://www.programi.info.tr/yetenek-sizsiniz-turkiye-2017/ reytingleri/ Erişim tarihi: 15.11.2020.
• YouTube, (2017). https://www.internethaber.com/survivor-tum-zamanlarin-rekorunukirdi- iste-reytingler-foto-galerisi-1748608.htm Erişim tarihi: 15.11.2020
• YouTube, (2018). https://www.haberler.com/reyting-sonuclari-aciklandi-survivorrakiplerini- 10551991-haberi/ Erişim tarihi: 15.11.2020.
• YouTube, (2018). https://www.reytingler.info.tr/o-ses-turkiye-2018/ Erişim tarihi: 15.11.2020.