Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medyadaki Gelişmeleri Kaçırma Korkusu ile Sosyal Medya Bağımlılığı Arasındaki İlişki: COVID-19 Pandemi Örneği

Yıl 2021, 4. Kültürel Bilişim, İletişim ve Medya Çalışmaları Kongresi Özel Sayısı, 125 - 145, 28.10.2021

Ayşen Kovan , Neşe Ormancı

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.975976

Cited By: 10

Öz

Çalışmanın amacı, üniversitede lisans öğrenimi gören öğrencilerin COVID-19 sürecinde sosyal medya kullanımlarına bağlı olarak gelişmeleri kaçırma korkusu ile sosyal medya bağımlılıkları arasındaki ilişkinin cinsiyet, yaş, fakülte, sosyal medya kullanım süreleri ve sosyal medya kullanım amaçları değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini içermektedir. İlişkisel tarama modeline dayanan bu araştırmada, örneklem grubunu 2020-2021 Eğitim-Öğretim döneminde Türkiye’de çeşitli üniversitelerde öğrenim gören 589 lisans öğrencisini oluşturmuştur ve çevrimiçi anket aracılığı ile veriler toplanmıştır. Veri toplama araçlarından; Aydın, Ünal ve Metintaş’ın (2016) Türkçe’ye uyarladıkları Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Ölçeği (GKKÖ) ve Şahin ve Yağcı (2017) tarafından geliştirilen Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu (SMBÖ-YF) uygulanmıştır. Veri analizlerinde; “T-test”, “Spearman Korelasyonu”, “Mann-Whitney U”, “Kruskal-Wallis H” ve “Tamhane’s T2” testleri ile betimsel istatistik analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda, öğrencilerin sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusu ile sosyal medya bağımlılıkları arasında pozitif düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Araştırma bulgularına göre sonuç ve önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

iletişim, sosyal medya, gelişmeleri kaçırma korkusu (GKK), sosyal medya bağımlılığı (SMB), üniversite öğrencileri, COVID-19

The Relationship between Fear of Missing Out (FoMO) and Social Media Addiction (SMA) on Social Media of University Students: A Case of COVID-19 Pandemic

Öz

The aim of the study includes whether the relationship between the fear of missing out and social media addictions due to the use of social media during the COVID-19 process of undergraduate students at the university differs significantly according to the variables of gender, age, faculty, duration of social media use and social media use purposes. In this study, which is based on the relational scanning model, the sample group consisted of 589 undergraduate students studying at various universities in Turkey in the 2020-2021 academic semesters, and data were collected through an online questionnaire. From data collection tools; The Fear of Missing out Scale (SSDS) adapted to Turkish by Aydın, Ünal, and Metintaş (2016) and the Social Media Addiction Scale-Adult Form (SMBÖ-YF) developed by Şahin and Yağcı (2017) were applied. In data analysis; "T-test", "Spearman Correlation", "Mann-Whitney U", "Kruskal-Wallis H" and "Tamhane's T2" tests and descriptive statistical analysis were used. As a result of the findings, it was determined that there is a positive significant relationship between students' fear of missing out on social media developments and their social media addictions. According to the research findings, conclusions and recommendations were given.

Anahtar Kelimeler

communication, social media, fear of missing out (FoMO), social media addiction (SMA), university students, COVID-19

Kaynakça

• Abeele, M., & Van Rooij, A. (2016). OR-02: Fear Of Missing Out (FOMO) as a predictor of problematic social media use among teenagers. . Journal of Behavioral Addictions, 5(S1), 4-5.
• Aktan, E. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 405-421.
• Akyazı, E., & Tutgun-Ünal, A. (2013). İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Amaç, Benimseme, Yalnızlık Düzeyi İlişkisi Bağlamında Sosyal Ağları Kullanımı. Global Media Journal: Turkish Edition, 3(6), 1-24.
• Alioğlu, N. (2016). Duygusal Tatmin Aracı olarak Sosyal Medya Kullanımı Üzerine Bir Alan Çalışması. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-27.
• Alt, D. (2017). Students' social media engagement and fear of missing pıt (FoMO) in a diverse classroom. Journal of Computing in Higher Education, 388-410.
• Alutaybi, A., Al-Thani, D., McAlaney, J., & Ali, R. (2020). Combating Fear of Missing Out (FoMO) on Social Media: The FoMO-R Method. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(17), 6128.
• Aydın, H. (2018). Sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusunun (FoMO) içgüdüsel alımlara etkisinin öz belirleme kuramı ile açıklanması. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi(17), 415-426.
• BBC. (2020). Türkiye'de Sosyal Medya Ne Kadar ve Nasıl Kullanılıyor? 03 12, 2021 tarihinde BBC: https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-53259275 adresinden alındı
• Beyens, I., Frison, E., & Eggermont, S. (2016). “I don’t want to miss a thing”: Adolescents’ fear of missing out and its relationship to adolescents’ social needs, Facebook use, and Facebook related stress. Computers in Human Behavior(64), 1-8.
• Blackwell, D., Leaman, C., Tramposch, R., Osborne, C., & Liss, M. (2017). Extraversion, neuroticism, attachment style and fear of missing out as predictors of social media use and addiction. Personality and Individual Differences, 69-72.
• Bloemen, N., & De Coninck, D. (2020). Social Media and Fear of Missing Out in Adolescents: The Role of Family Characteristics. Social Media + Society, 6(4).
• Bulunmaz, B. (2014). Yeni Medya Eski Medyaya Karşı: Savaşı Kim Kazandı ya da Kim Kazanacak? Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 22-29.
• Büyükgebiz-Koca, E., & Tunca, M. (2019). İnternet ve Sosyal Medya Bağımlığının Öğrencilerin Performanslarına Etkileri Üzerine Bir Yazın Taraması. Suleyman Demirel University The Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 24(1), 33-53.
• Christakis, N., & Fowler, J. (2012). Connected: The Surprising Power of Our Social Networks and How They Shape Our Lives. Little, Brown Spark.
• Çalışır, G. (2014a). Sosyal Medyada Benlik İnşası, Sunumu ve Tüketimi. The Effect of Digital Communication (s. 176-186). İstanbul: International Academic Conference.
• Çalışır, G. (2014b). Construction, Presentation and Consumption of Individualism in Social Media. Journal of Media Critiques-JMC (s. 85-94). United Kingdom: The Central and Eastern European Online Library.
• Çalışır, G. (2015). Kişilerarası İletişimde Kullanılan Bir Araç Olarak Sosyal Medya: Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma. Humanities Sciences, 10(3), 115-144.
• Çiftçi, H. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı. MANAS Journal of Social Studies, 7(4).
• Çınar, Ç. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Ortamlarda Gelişmeleri Kaçırma Korkusunun Düzeyi ve İlişkili Etmenler. Master's thesis, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çömlekçi, M., & Başol, O. (2019). Gençlerin Sosyal Medya Kullanım Amaçları ile Sosyal Medya Bağımlılığı İlişkisinin İncelenmesi. Celal Bayar University Journal of Social Sciences, 17(4), 173-188.
• Dalkıran, İ. (2016). Bir İletişim Aracı Olan Sosyal Medyanın Halkla İlişkiler Ekseninde Türk Markaları Tarafından Kullanımı: Ülker ve Eti Üzerinden Bir İnceleme. İletişim Çalışmaları Dergisi, 1-24.
• Demir, Y., & Kumcağız, H. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılığının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. . Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(52), 23-42.
• Digital. (2020). Global Digital Overview. 03 12, 2021 tarihinde Digital: https://www.slideshare.net/DataReportal/digital-2020-global-digital-overview-january-2020-v01-226017535?ref=https://s3-ap-southeast-1.amazonaws.com/ adresinden alındı
• Echeburua, E., & De Corral, P. (2010). Addiction to New Technologies and to Online Social Networking in Young People: A New Challenge. Adicciones, 22, 91-95.
• Elhai, J., Yang, H., & Montag, C. (2020). Fear of Missing Out (FOMO): Overview, Theoretical Underpinnings, and Literature Review on Relations with Severity of Negative Affectivity and Problematic Technology Use. Brazilian Journal of Psychiatry.
• Erdoğan, P., & Şanlı, Y. (2019). Gelişmeleri Kaçırma Korkusunun Sosyal Medya Tutumları Üzerine Etkisi. . Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 615-627.
• Eşitti, Ş. (2015). Bilgi Çağında Problemli İnternet Kullanımı ve Enformasyon Obezitesi: Problemli İnternet Kullanımı Ölçeğinin Üniversite Öğrencilerine Uygulanması. Istanbul University Faculty of Communication Journal, 0(49), 75-97.
• Filiz, O., Erol, O., Dönmez, F. İ., & Aşkım-Kurt, A. (2014). BÖTE bölümü öğrencilerinin sosyal ağ siteleri kullanım amaçları ile internet bağımlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 2, 17-28.
• Franchina, V., Abeele, M., Van Rooij, A., Lo Coco, G., & De Marez, L. (2018). Fear of Missing Out as a Predictor of Problematic Social Media Use and Phubbing Behavior among Flemish Adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(10), 2319.
• Fuster, H., Chamarro, A., & Oberst, U. (2017). Fear of Missing Out, Online Social Networking and Mobile Phone Addiction: A Latent Profile Approach. Aloma:Revista de Psicologia, Ciencies de l'Educacio de l'Esport, 35(1).
• Gökler, M., Aydın, R., Ünal, E., & Metintaş, S. (2016). Sosyal Ortamlarda Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Ölçeğinin Türkçe Sürümünün Geçerlilik ve Güvenilirliğinin Değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(1), 53-59.
• Gölbaşı, S., & Metintaş, S. (2020). COVID-19 PANDEMİSİ VE İNFODEMİ. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5(COVID-19 Özel Sayısı), 126-37.
• Guedes, E., Sancassiani, F., Carta, M., Campos, C., Machado, S., Spear King, A., et al. (2016). Internet Addiction and Excessive Social Networks Use: What About Facebook? Clinical Practice and Epşdemiology in Mental Health: CP & EMH, 12, 43.
• Güler, E., Versikarani, D., & Keskin, D. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılığı Üzerine Bir Araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 1-13.
• Gümrükçü-Özdemir, N. (2006). Sanal Topluluklarda İzlenimi Yönetme. Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• GWI. (2020). Global Web Index's Coronavirus Multi-Market Study-Wave2. 03 12, 2021 tarihinde https://img.scoop.co.nz/media/pdfs/2006/Digital_2020_April_Global_Statshot_Report_2.pdf adresinden alındı
• Hazar, Ç. M. (2011). Sosyal Medya Bağımlılığı-Bir Alan Çalışması. İletişim, Kuram ve Araştırma Dergisi(32), 151-175.
• Hoşgör, H., Koç Tütüncü, S., Gündüz Hoşgör, D., & Tandoğan, Ö. (2017). Üniversite öğrencileri arasında sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusu yaygınlığının farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), 213-223.
• Kacker, P., & Saurav, S. (2020). Correlatıon of Mıssıng Out (Fomo), Anxiety and Aggressıon of Young Adults. International Journal of Research - Granthaalayah, 8(5), 132-138.
• Karaaslan-Eşer, A., & Ayaz-Alkaya, S. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık durumu ve gelişmeleri kaçırma korkusunun incelenmesi. SBÜHD Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 1(1), 27-36.
• Karagülle, A., & Çaycı, B. (2014). Ağ Toplumunda Sosyalleşme ve Yabancılaşma. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication (TOJDAC), 4(1).
• Kartol, A., & Peker, A. (2020). Ergenlerde sosyal ortamlarda gelişmeleri kaçırma korkusu (Fomo) yordayıcılarının incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(21).
• Kietzmann, J., Hermkens, K., McCarthy, I., & Silvestre, B. (2011). Social media? Get serious! Understanding the functional building blocks of social media. Business Horizons, 54(3), 241-251.
• Kırık, A. (2017). Yeni Medya Aracılığıyla Değişen İletişim Süreci: Sosyal Paylaşım Ağlarında Gençlerin Konumu. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1).
• Koçer, M. (2012). Erciyes Üniversitesi Öğrencilerinin İnternet ve Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (18), 70-85.
• Longstreet, P., & Brooks, S. (2017). Life satisfaction: A key to managing internet & social media addiction. Technology in Society, 73-77.
• Mayfield, A. (2008). What is social media? iCrossing.
• Metin, B. , Pehlivan, R., & Tarhan, N. (2017). Reliability and validity of Uskudar Fear of Missing Out Scale. The Journal of Neurobehavioral Sciences, 4(2), 43-46.
• Oberst, U., Wegmann, E., Stodt, B., Brand, M., & Chamarro, A. (2017). Negative consequences from heavy social networking in adolescents: The mediating role of fear of missing out. Journal of Adolescence, 51-60.
• Özkan, P. (2013). Sosyal Ağ Kullanıcılarının e-sosyalleşme Sürecindeki Kimlik Yapılandırma Süreçleri. II. Uluslararası İletişim, Medya, Teknoloji ve Dizayn Konferansı, 2-4 Mayıs 2013, Gazimağusa, KKTC.
• Pamuk, M. (2021). Kovid 19 ile İlgili Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(1-1), 3310-3338.
• Przybylski, A., Murayama, K., R. DeHaan, C., & Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in Human Behavior, 29(4), 1841-1848.
• Rozgonjuk, D., Sindermann, C., Elhai, J., & Montag, C. (2020). Fear of Missing Out (FoMO) and Social Media’s Impact on Daily-Life and Productivity at Work: Do Whatsapp, Facebook, Instagram, and Snapchat Use Disorders Mediate that Association? Addictive Behaviors, 110(106487).
• Sezgin, S., Erol, O., Dulkadir-Yaman, N., & Karakaş, A. (2011). BÖTE öğrencilerinin facebook kullanım amaçları ve eğitsel bağlamda kullanımı ile ilgili görüşkeri: MAKÜ Örneği. International Educational Technology Conference. İstanbul.
• Söner, O., & Yılmaz, O. (2018). Lise Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılığı ve Psikolojik İyi Oluş Düzeyleri Arasındaki İlişki. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Şahin, C., & Yağcı, M. (2017). Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. . Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 523-538.
• Tandon, A., Dhir, A., Almugren, I., AlNemer, G., & Mantymaki, M. (2021). Fear of missing out (FoMO) among social media users: a systematic literature review, synthesis and framework for future research. Internet Research, 31(3), 782-821.
• Tomczyk, L., & Selmanagic-Lizde, E. (2018). Fear of Missing Out (FOMO) among youth in Bosnia and Herzegovina — Scale and selected mechanisms. Children and Youth Services Review, 88, 541-549.
• Tutgun-Ünal, A. (2019). İletişim fakültesi öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığının incelenmesi: Üsküdar Üniversitesi Örneği. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi(2), 49-80.
• Tutgun-Ünal, A. (2020). Social media addiction of new media and journalism students. TOJET: The Turkish Online of Educational Technology, 19(2), 1-12.
• Tutgun-Ünal, A., & Deniz, L. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıklarının incelenmesi. Route Educational and Social Science Journal, 3(2), 155-181.
• Tutgun-Ünal, A., & Deniz, L. (2019). Sosyal medya kuşaklarının sosyal medya kullanım seviyeleri ve tercihleri. 5. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Araştırmaları Kongresi. Bandırma.
• Tutgun-Ünal, A., & Deniz, L. (2020). Sosyal medya kuşaklarının sosyal medya kullanım seviyeleri ve tercihleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(22), 1289-1319.
• Ünal, A. (2015). Sosyal Medya Bağımlılığı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Ünal, Ç. (2019). Çevrimiçi Sosyal Destek ve Gelişmeleri Kaçırma Korkusu ile Sosyal Anksiyete Bozukluğu Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkinin Açıklanmasında Sosyal Medya Bağımlılığı ve Sosyal Medya Yorgunluğunun Aracı Rolü. Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı. Başkent Üniversitesi.
• Ünübol, H., & Sayar, G. H. (2020). Investigation of the association of the fear of missing out with attention deficit and impulsivity in terms of age, gender and tobacco dependence. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 260-270.
• Yenice, A., Pirtini, S., & Ataman, G. (2018). Sosyal Medyada Kriz Yönetimi ve Kurum İtibarı ile İlişkisi Üzerine Bir Model Uygulaması. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3).
• Yıldırım, M. (2020). Risk Toplumundan Kriz Yönetimine Medya ve Covid-19. Yeni E, 43(43), 50-55.
• Yılmazsoy, B., & Kahraman, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile sosyal medyayı eğitsel amaçlı kullanımları arasındaki ilişkinin incelenmesi:Facebook Örneği. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 6(1), 9-20.