Brexit Referandumundaki Oryantalist İzler: Brexit Afişleri Üzerine Göstergebilimsel Bir Çözümleme

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 57 - 75, 31.01.2022

Ahmet Tarık Türkmenoğlu

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1055595

Cited By: 3

Öz

Oryantalizm Batı’nın Doğu üzerine kurduğu bir söylemdir. Bu söylemde Doğu her zaman bir öteki olarak işaret edilmektedir. Zira Batı modern dönemle birlikte ilerlemiş, gelişen ideal bir yerdir. Modernleşemeyen Doğu ise Batı’nın her zaman gerisinde kalan gelişmek için Batı’ya muhtaç olan Batı’yı takip etmek zorunda olan ve çoğu zaman da bunu başaramayan ve hatta başarma potansiyeli de olmayan bir ötekidir. Bu sebeple Doğu, Batı için her zaman potansiyel bir tehdittir ve bu tehdit sürekli surette göz önünde bulundurulmalıdır. Batı’nın Oryantalist bakış açısını siyasetten ekonomiye, spordan sanata kadar çok geniş bir yelpaze içinde görmek mümkündür. Batının kurguladığı oryantalist söylemin güncel bir örneği de Brexit sürecinde İngiltere’de görülmüştür. İngiltere AB’den ayrılma sürecinde bazı kampanya materyallerinde doğrudan AB ile ilgili mesajlara yer vermemiş oryantalist bir bakış açısıyla bir öteki olarak işaret ettiği Türkiye üzerinden AB’yi bir tehdit unsuru olarak göstermiştir. Bu anlatılarda Türkiye AB’ye girme potansiyeli olan bir tehdit unsuru olarak konumlandırılmış, AB’de kalındığı sürece bu tehditle İngiltere’nin de karşı karşıya kalacağı yönünde mesajlar verilmiştir. Diğer yandan Suriye, Irak gibi ülkelerde bir tehdit unsuru olarak işaret edilmiş ve bu tehditlerin yine Türkiye ile olan bağlantılarına vurgu yapılmıştır. Bu çalışma söz konusu bu durumu Brexit sürecinde açık hava mecralarında, geleneksel medya ve sosyal medyada yer alan afişlere yönelik göstergebilimsel çözümleme yöntemi ile ortaya koymaktadır. Çalışma kapsamında amaçlı örneklem yöntemi ile seçilen 5 Brexit afişi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm, Öteki, Medya, Brexit

Orientalist Traces in the Brexit Referendum: A Semiotic Analysis on the Brexit Posters

Öz

Orientalism is a discourse that the West built on the East. In this discourse, the East is always pointed as another. Because the West is an ideal place that has progressed and developed with the modern period. East, which can’t modernize, is another that always falls behind the West, needs the West to develop, has to follow the West, and often fails to do so, even has no potential to succeed. For this reason, the East is always a potential threat to the West and this threat should be constantly taken into account. It’s possible to see the orientalist perspective of the West in a wide range from politics to economy, from sports to art. A current sample of the orientalist discourse constructed by the West has been seen in the United Kingdom during the Brexit process. In the process of withdrawal from the EU, the UK didn’t include the messages directly related to the EU in some campaign materials and also indicated the EU as a threat through Turkey which it pointed as the other with an orientalist perspective. In these narratives, Turkey is positioned as a threat, having potential to join the EU and messages are given about the threat that UK will face in case of the ongoing membership to EU. On the other hand, the countries such as Syria and Iraq were implied as a threat and the links of these threats with Turkey were emphasized. This study reveals this situation with the semiotic analysis method for the posters in the open public spaces, the traditional media and social media during the Brexit process. In the study, 5 Brexit posters selected by the purposive sampling method were examined.

Anahtar Kelimeler

Orientalism, the Other, Media, Brexit

Kaynakça

• Aydın, M. (2013). Güncel Kültürde Temel Kavramlar. İstanbul: Açılım Kitap.
• Aziz, A. (2020). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Barthes, R. (1979). Göstergebilim İlkeleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Berger, A. A. (2014). Kültür Eleştirisi: Kültürel Kavramlara Giriş. İstanbul: Pinhan.
• Black, P. (2016, May 24). Brexit campaign stirs up fear of Turks. Retrieved from https:// edition.cnn.com: https://edition.cnn.com/2016/05/23/europe/turkey-brexit/ index.html
• Boffey, D., & Helm, T. (2016, May 22). Vote Leave embroiled in race row over Turkey security threat claims. Retrieved from https://www.theguardian.com/: https:// www.theguardian.com/politics/2016/may/21/vote-leave-prejudice-turkey-eusecurity-threat
• Bold, B. (2019, March 07). Anti-Brexit groups launch damning parody of Leave.EU’s ‘Breaking point’ poster. Retrieved from https://www.campaignlive.co.uk/: https:// www.campaignlive.co.uk/article/anti-brexit-groups-launch-damning-parodyleaveeus-breaking-point-poster/1578179
• Bulut, Y. (2012). Oryantalizmin Ardından. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(24), 1-57.
• Casalicchio, E. (2018, July 27). Revealed: How Vote Leave targeted Facebook users during Brexit referendum. Retrieved from https://www.politicshome.com/: https://www.politicshome.com/news/article/revealed-how-vote-leave-targeted-facebookusers-during-brexit-referendum
• Cottle, S. (2000). Media Research and Ethnic Minorities: Mapping The Field. In S. Cottle, Ethnic Minorities and Media: Changing Cultural Boundaries (pp. 1-30). Philadelphia: Open University Press.
• Çam, Ş. (2015). Medya Çalışmalarında Göstergebilim Çözümlemeleri. In B. Yıldırım, İletişim Araştırmalarında Yöntemler (pp. 287-319). Konya: Literatürk.
• De Vaus, D. (2002). Surveys in Social Research. London: Unwin Hyman.
• Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. Ankara: Bilim ve Sanat.
• Gölcü, A., & Dağlı, A. N. (2017). Haber Söyleminde Ötekiyi Aramak: Suriyeli Mülteciler Örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi(28), 11-38.
• Gürsoy, Y. (2019). Brexit: Türkiye-Birleşik Krallık- AB İlişkilerinde Siyasi ve Ekonomik Riskler ve Fırsatlar. İstanbul: Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEIK).
• http://www.voteleavetakecontrol.org/. (2021). Retrieved from http://www.voteleavetakecontrol.org/why_vote_leave.html
• https://politicaladvertising.co.uk/. (2021). Retrieved from https://politicaladvertising.co.uk/2016/05/24/vote-leaves-new-poster-uses-turkey-as-a-bogeyman/
• https://www.europenowjournal.org/. (2021). Retrieved from https://www.europenowjournal.org/2019/09/09/the-refugee-crisis-brexit-and-the-reframingof-immigration-in-britain/
• Köse, M., & Küçük, M. (2015). Oryantalizm ve “Öteki” Algısı. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD), 1(1), 107-127.
• Kahraman, H. B. (2002). İçselleştirilmiş, Açık ve Gizli Oryantalizm ve Kemalizm. Doğu Batı(20), 153-180.
• Ker-Lindsay, J. (2018). Turkey’s EU accession as a factor in the 2016 Brexit referendum. Turkish Studies, 19(1), 1-22.
• Keyman , F. (n.d.). Globalleşme, Oryantalizm ve Öteki Sorunu: 11 Eylül Sonrası Dünya ve Adalet. Doğu Batı(20), 11-33.
• Keyman, F. (1996). Farklılığa Direnmek: Uluslararası İlişkiler Kuramında “Öteki” Sorunu.
• In F. Keyman, M. Mutman, & M. Yeğenoğlu, Oryantalizm Hegemonya Kültürel Fark (pp. 71-106). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kocabay Şener, N. (2017). Haberlerde Gerçeğin Yeniden Üretilmesi: Batı Medyasında Doğu İmgesi. Middle Black Sea Journal of Communication, 2(1), 1-7.
• Mutman, M. (1996). Oryantalizmin Gölgesi Altında: Batı’ya Karşı İslam. In F. Keyman, M. Mutman, & M. Yeğenoğlu, Oryantalizm Hegemonya ve Kültürel Fark (pp. 25-69). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Namaz, Y. (2019). Sinema, Oryantalizm ve 11 Eylül Olayları. In F. Temel, & A. Türkmenoğlu, Medya ve Siyaset (pp. 175-222). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Neuman , W. (2020). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar I. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Onursal Beşgül, Ö. (n.d.). Brexit: AB Kurumlarına, Politika Yapım ve Karar Süreçlerine Etkisi. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 20(Brexit), 187-208.
• Posos Devrani, A. (2017). Medyada “Öteki”nin Temsili: Etnik Komediler. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(2), 926-949.
• Rıfat, M. (2009). Göstergebilimin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
• Said, E. W. (2017a). Şarkiyatçılık: Batı›nın Şark Anlayışları. İstanbul: Metis Yayınları.
• Said, E. W. (2017b). Medyada İslam: Gazeteciler ve Uzmanlar Dünyaya Bakışımızı Nasıl Belirliyor. İstanbul: Metis Yayınları.
• Satır, M. E., & Özer, N. P. (2018). Oryantalis Bakış Açısının Sinemaya Yansıması: The Physcian (2013) Filmi Örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 759-778.
• Stephens, P. (2016, June 9). The Brexiters’ ugly campaign to vilify Turks. Retrieved from https://www.ft.com/: https://www.ft.com/content/f264be32-2cc6-11e6-bf8d26294ad519fc
• Şimşek İşleyen, F. (2015). Şiddet Haberlerindeki «Mağdur Kadın» Miti Üzerine Göstergebilimsel Bir İnceleme: «Habertürk Gazetesi Ş.E. Cinayeti Örneği». Global Media Journal TR Edition, 6(11), 478-496.
• Topaloğlu, G. (2018). Avrupa Birliği’nden Ayrılma Hakkı ve Brexit Süreci. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi(34), 341-365.
• Turna, B. B. (2002). Şarkiyatçılığı Anlamak: Edward Said’in “Şarkiyatçılık”ı Üzerine Notlar. Doğu Batı(20), 211-232.
• Uberoi, E. (2016, June 29). UK Parliament. Retrieved from https://commonslibrary.parliament.uk/research-briefings/cbp-7639/
• Uluç, G. (2009). Medya ve Oryantalizm. İstanbul: Anahtar Yayınları.
• Yıldız, A. (2021). Brexit, Göç ve Avrupa Bütünleşmesi Süreci. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 20(Brexit), 69-94.