Looking Critical At Auteur Theory In The Special Of Nuri Bilge Ceylan And Zeki Demirkubuz Cinema: An Evaluation Of The Entries Of Ekşi Sözlük

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 345 - 367, 30.01.2023

Dilar Diken Yücel , Kevser Yünkül

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1173050

Öz

Based on Andrew Sarris's work named Notes on Auteur Theory written in 1962, it can be said that Auteur theory, which was tried to be placed on theoretical ground, sought an answer to the question "How do we define a good director?". This approach of Sarris is basically criticized on the grounds that he sees the director as the absolute authority in evaluating the films and ignores the other dynamics that make up the film. This study initially asks, “What do the audience think about the criticisms, developed by Andre Bazin, Pauline Kael, Peter Wollen, Robert Stam, James Neremore, Edward Buscombe, Graham Petrie?” and continues with a discussion about the cinema of Nuri Bilge Ceylan and Zeki Demirkubuz who are thought to be accepted as the Auteur directors of Turkish cinema. Critical points within the scope of theory have been determined through the entries on Ekşi Sözlük (sourtimes) about both directors. At this stage, the content analysis method was used and the identified inputs were interpreted with the text analysis method. As a result of the study, it has been determined that the arguments of those who are critical of the theory have been confirmed by many Ekşi Sözlük users.

Anahtar Kelimeler

Auteur Theory, Criticism, Ekşi Sözlük, Zeki Demirkubuz, Nuri Bilge Ceylan, Auteur Teori, Eleştiri, Ekşi Sözlük, Zeki Demirkubuz, Nuri Bilge Ceylan

Nuri Bilge Ceylan ve Zeki Demirkubuz Sineması Özelinde Auteur Teoriye Eleştirel Bakmak: Ekşi Sözlük Yazıları Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Andrew Sarris’in 1962 yılında kaleme almış olduğu Auteur Kuramı Üzerine Notlar adlı çalışmasından hareketle kuramsal bir zemine oturtulmaya çalışılmış olan Auteur teorinin, “İyi bir yönetmeni nasıl tanımlarız?” sorusuna cevap aramış olduğu söylenebilmektedir. Sarris’in bu yaklaşımı temelde, filmleri değerlendirme aşamasında yönetmeni mutlak söz sahibi olarak gördüğü ve filmi oluşturan diğer dinamikleri yok saydığı gerekçesiyle eleştirilmektedir. Çalışmada Andre Bazin, Pauline Kael, Peter Wollen, Robert Stam, James Neremore, Edward Buscombe ve Graham Petrie gibi isimler tarafından geliştirilen eleştirilerin seyirciler nazarında nasıl karşılık bulduğu sorusundan yola çıkılmış ve Türk sinemasının Auteur yönetmenleri olarak kabul görüldüğü düşünülen Nuri Bilge Ceylan ve Zeki Demirkubuz sineması özelinde bir tartışma yürütülmüştür. Teori kapsamında eleştirel yaklaşılan noktalar Ekşi Sözlük üzerinden, her iki yönetmene ilişkin sözlük girdileri vasıtasıyla tespit edilmiştir. Bu aşamada içerik analizi yönteminden faydalanılmış ve tespit edilen girdiler metin analizi yöntemiyle yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda ise teoriye eleştirel yaklaşan isimlerin savlarının birçok Ekşi Sözlük kullanıcısı tarafından doğrulandığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Auteur Teori, Eleştiri, Ekşi Sözlük, Zeki Demirkubuz, Nuri Bilge Ceylan

Kaynakça

• Akbulut, H. (2005). Nuri Bilge Ceylan Sinemasını Okumak . Bağlam.
• Akmeşe, E. (n.d.). Nuri Bilge Ceylan Filmlerinde Dekadans & Décadent Filmlerin Felsefi Eleştirisi. LiteraTürk.
• AKMEŞE, E. Mizantrop Bir Auteur : Zeki Demirkubuz (Özel Sayı). SineFilozofi, 5(Özal Sayı 2). https://doi.org/10.31122/SINEFILOZOFI.674970
• Astruc, A. (2016). Yeni Avangardın Doğuşu: Kamera- Kalem. In A. Karadoğan (Ed.), & N. Özer (Trans.), Auteur Kuram ve Sanat Sineması Üzerine (pp. 29–34). Deki.
• Atam, Z. (2010). “YENİ SİNEMANIN” DÖRT KURUCU YÖNETMENİ: YEŞİM USTAOĞLU, ZEKİ DEMİRKUBUZ, DERVİŞ ZAİM, NURİ BİLGE CEYLAN . MARMARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ.
• Bazin, A. (1966). Çağdaş Sinemanın Sorunları (N. Özön (trans.)). Bilgi Yayınevi.
• Bazin, A. (2016). Politiques des Auteurs. In A. Karadoğan (Ed.), & A. Yeşilyurt (Trans.), Auteur Kuram ve Sanat Sineması Üzerine (pp. 51–64). Deki Yayınları. https://www.cairn.info/la-critique-de-cinema--9782200340100-page-96.htm?contenu=article
• Bell, P. (2011). Content Analysis of Visual Images. In C. J. T. V. Leeuwen (Ed.), The Handbook of Visual Analysis (pp. 10–34). Sage Publication. https://doi.org/10.4135/9780857020062.n2
• bnbnbnbnbn. (2016, April 27). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/zeki-demirkubuz--118224?p=76
• Büker, S. (1996). Film Dili Kuramsal ve Eleştirel Eğilimler. Kavram Yayınları. https://www.kitantik.com/product/Film-Dili-Kuramsal-ve-Elestirel-Egilimler_1br9qfwkr0h08uu14ce
• Buscombe, E. (1973). Ideas of Authorship. Screen, 14(3), 75–85. https://doi.org/10.1093/SCREEN/14.3.75
• Çapan, B. (2009). Nuri Bilge Ceylan sinemasında yabancılaşma teması üzerine bir inceleme. Anadolu Üniversitesi.
• Chaudhuri, A. (2013). Auteur Theory and its implications. International Journal of Advancements in Research & Technology, 2(11), 77–89.
• cizbiz kofte. (2014, January 28). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/40004988
• Cıvaş, G. (2010). Yeni politik sinema: Yeşim Ustaoğlu Sineması üzerine bir inceleme [Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. http://acikerisim.maltepe.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12415/3045
• de nada. (2015, October 4). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/55262117
• ditriell. (2006, April 19). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/9423523
• Ekşi Sözlük. (2020, October 11). trollullahulaziym adlı sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/biri/trollullahulaziym
• Eksisozlugebirdahagelinsealinacaknick. (2021, September 17). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/128151985
• Erdal Aytekin, P. (2015). NURİ BİLGE CEYLAN SİNEMASININ ANLATISAL DÖNÜŞÜMÜ: FOTOĞRAFİK ANLATIMDAN, ÖYKÜSEL ANLATIMA. Selçuk İletişim, 9(1), 247–265. https://doi.org/10.18094/SI.97144
• esmer dev. (2021, April 5). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/121600204
• Fallis, A. . (2013). Sinemada Göstergeler Ve Anlam. In Journal of Chemical Information and Modeling (Vol. 53, Issue 9). Metis Yayınları. https://www.dr.com.tr/Kitap/Sinemada-Gostergeler-ve-Anlam/Peter-Wollen/Sanat-Tasarim/Sinema/urunno=0000000164721
• Fürsich, E. (2009). In defense of textual analysis: Restoring a challenged method for journalism and media studies. Journalism Studies, 10(2), 238–252. https://doi.org/10.1080/14616700802374050
• Greener, R. (2010). Reconsiderıng the Polıtıque des Auteurs: a Practice-Based Exploration. University of Brighton.
• Gürel, E., & Yakın, M. (2013). Ekşi Sözlük: Postmodern Elektronik Kültür. Selçuk İletişim Dergisi, 4(4), 203–219. https://doi.org/10.18094/SI.36509
• Hess, J. (1973). Auteur Criticism: A Film Maker’s Approach to the Cinema. Journal of the University Film Association, 25(3), 53–58. https://www.jstor.org/stable/pdf/20687215.pdf
• iki mevsim. (2014, April 8). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/41866859
• Kael, P. (1963). Circles and Squares. Film Quarterly, 16(3), 12–26. https://doi.org/10.2307/1210726
• Karadoğan, A. (2016). Sanat Sineması: Tartışmalar ve Eğilimler. In A. Karadoğan (Ed.), Auteur Kuram ve Sanat Sineması Üzerine (pp. 7–27). Deki.
• Karadoğan, A. (2018). Modernist Estetik/ Türkiye’de Sanat Sineması Tarihine Giriş. De Ki.
• karbonmonoksit zehirlenmesi. (2020, March 22). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/103958591
• Kellow, B. (2011). Pauline Kael :A life in the dark . Penguin Publishing . https://www.dr.com.tr/ekitap/pauline-kael-a-life-in-the-dark
• krepkadini. (2016, December 6). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/64527150
• Krippendorff, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology . Sage Publication. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=nE1aDwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=Content+Analysis:+An+Introduction+to+Its+Methodology.&ots=yZdgZrgNcC&sig=6DqOeQG0zGtcW0LNkRqH92blO5g&redir_esc=y#v=onepage&q=Content Analysis%3A An Introduction to Its Methodology.&f=false
• Kuyucak Esen, Ş. (2013). Sinemada Auteur Kuramı. In Z. Özarslan (Ed.), Sinema Kuramları 2 & Beyazperdeyi Aydınlatan Kuramcılar (pp. 33–50). Su Yayınları. https://www.kitapyurdu.com/kitap/sinema-kuramlari-2-amp-beyazperdeyi-aydinlatan-kuramcilar/319890.html
• locabus. (2021, August 17). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/127021873
• machetazo. (2017, June 1). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/68547423
• McKee, A. (2003). Textual Analysis: A Beginner’s Guide. Sage Publication. https://www.researchgate.net/publication/27470712_Textual_Analysis_A_Beginner’s_Guide
• minareden atlayan fil. (2016, June 2). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/60893661
• monur72. (2020, March 22). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/103958280
• Naremore, J. (1990). Authorship and the Cultural Politics of Film Criticism. Film Quarterly, 44(1), 14–23. https://doi.org/10.2307/1212695
• otisabi. (2002, May 10). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/1240391
• Özden, Z. (2004). Film Eleştirisi : Film Eleştirisinden Temel Yaklaşımlar ve Tür Filmi Eleştirisi. İmge Kitabevi. https://www.hepsiburada.com/film-elestirisi-film-elestirisinden-temel-yaklasimlar-ve-tur-filmi-elestirisi-pm-kimge07
• Özgüç, A. (1988). Kronolojik Türk Sinema Tarihi 1914-1988. Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Sinema Dairesi Başkanlığı.
• Özkan Çetin, Z. (2009). Günümüz Türk Sineması`nın Dünya Sinemasındaki Yeri. Khazar Journal of Humanities and Social Sciences , 12, 533–541. http://dspace.khazar.org/handle/20.500.12323/943
• parker was parker. (2022). Ekşi sözlük kullanıcısı.
• Petrie, G. (1973). Alternatives to Auteurs. Film Quarterly, 26(3), 27–35. https://doi.org/10.2307/1211342
• Refiğ, H. (1971). Ulusal Sinema Kavgası . Hareket.
• Sarris, A. (2016a). 1962’de Auteur Kuramı Üzerine Notlar. In A. Karadoğan (Ed.), & B. Kılıçbay (Trans.), Auteur Kuram ve Sanat Sineması Üzerine (pp. 65–70). Deki Yayınları.
• Sarris, A. (2016b). Auteur Kuram Hayatta, İyi Durumda ve Arjantin’de Yaşıyor. In A. Karadoğan (Ed.), & T. N., H. (Trans.), Auteur Kuram ve Sanat Sineması Üzerine (pp. 95–105).
• silikonlu melek. (2020, November 11). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/115444617
• Sivas, Â. (2007). TÜRK SİNEMASINDA BAĞIMSIZLIK ANLAYIŞI VE TEMSİLCİLERİ. MARMARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ.
• Stam, R. (2014). Sinema teorisine giriş (A. S., Salman, Ç. (trans.)). Ayrıntı Yayınları.
• Staples, D. E. (1966). The Auteur Theory Reexamined. Cinema Journal, 6, 1. https://doi.org/10.2307/1225411
• sudaki duman. (2001, October 1). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/702427
• Taşdemir, B., & Çevik, R. (2013). Hâkim Tasarım ve Ekşi Sözlük: İnternet’in Dönüşümünü Anlamak. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 37, 22–39.
• Taşkın, G. A. (2021). Toplumun Turist Rehberliği Algısı: Ekşi Sözlük Üzerine Bir İnceleme. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 48–60. https://doi.org/10.32572/GUNTAD.798042
• the white owl. (2020, November 10). Ekşi sözlük kullanıcısı. https://eksisozluk.com/entry/115427119