Bireylerin Farklı Medya Araçlarından Diş Sağlığı İle İlgili Edindiği Bilgilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 29 - 37, 19.06.2021

Ezgi Erden Kayalıdere , İlayda Tunç , Can Dörter

https://doi.org/10.29228/erd.5

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, kitle iletişim araçlarında yapılan haberlerin, bireylerin ağız ve diş sağlığı davranışları üzerindeki etkilerinin cinsiyete ve eğitim seviyesine göre değerlendirilmesidir.

Gereç ve Yöntem: İstanbul Üniversitesi Restoratif Diş Tedavisi Anabilim Dalı’na başvuran 200 hastaya 12 soruluk anket hazırlanarak teslim edildi. Anketler sosyodemografik değerlerin belirlenmesi, kitle iletişim araçlarından ağız ve diş sağlığı ile ilgili öğrenilen yanlış bilgilerin sorgulanması ve kitle iletişim araçlarına olan güvenin sorgulanması için detaylı sorulardan oluşuyordu. İstatistiksel değerlendirmede Pearson ki kare, Fisher Exact ve Fisher-Freeman-Halton testi kullanıldı (p<0.05).

Bulgular: Yaşları 18 ile 65 arasında değişen 200 katılımcı arasından 163’ü (%81.5) bezelye büyüklüğünde macunun yeterli olduğunu düşünmekte, 103’ü (%51) flor uygulamaları hakkında fikir sahibi değildi, 51’i (%26) evde diş beyazlatma için farklı yöntemlere başvurmakta, 49’u (%24.5) diş ağrısı için kolonya gibi uygulamalarda bulunmakta, 41’i (%20.5) sert diş fırçasının dişleri daha iyi temizlediğini düşünmekte, 100’ü (%50) macun seçiminde içeriğe önem vermekte, 160’ı (%80) ağız ve diş sağlığı bilgilerinin yeterli derecede iletilmediğini düşünmekte, 120’si (%60) bu bilgilerin doğruluğunu sorgulamakta, 78’i (%39) bu bilgilere çoğunlukla diş hekiminden ulaşmaktadır. Soru bazlı olmak üzere cinsiyete ve eğitim seviyesine göre anlamlı farklılıklar gözlenmiştir.

Sonuç: Bu çalışma, topikal flor uygulamaları hakkında bireylerin çoğunlukla herhangi bir fikre sahip olmadığını göstermiştir. Ayrıca medya gibi ortamlarda sağlık konulu yanlış/eksik yapılan haberlerin bireyleri olumsuz yönde etkileyebileceği gösterilmiştir. Dolayısıyla bireylerin daha çok konunun uzmanı hekimler tarafından bilgilendirilmesinin ve yapılan hatalı haberlerin denetiminin gerekliliği ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ağız sağlığı bilgisi, Flor, Kitle iletişim araçları, Sağlık anketleri, Sosyal medya

Evaluation of Individuals’ Dental Health Knowledge Obtained from Different Media Tools

Öz

Aim: The aim of this syudy is to evaluate the effect of mass media news about the oral and dental health behaviours of the individuals in terms of age and educational level.

Materials and Methods: A 12-item surveys were prepared and delivered to 200 patients who were applied to Istanbul University Department of Restorative . The surveys consisted of detailed questions for determining sociodemographic values, questioning wrong information about oral and dental health learned from mass media, and questioning the trust in mass media. Pearson chi-square, Fisher Exact and Fisher-Freeman-Halton tests were used for the statistical evaluation (p<0.05).

Results: Among of the 200 partipicants aged between 18 and 65, 163 (81.5%) thought that pea-sized toothpaste consumption is adequate, 103 (51%) did not hold a view of fluoride applications, 51 (26%) prefered homemade whitening products, 49 (24.55%) prefered methods just as using cologne for toothache, 41 (20.5%) thought that hard toothbrush clean teeth better, 100 (50%) gave importance to the content in their choice of paste, 160 (80%) thought that the oral and dental knowledge is not transmitted adequately, 120(60%) called those knowledges into question, 78 (39%) reached the informations through mostly dentists. Significant differences were observed according to gender and education level, based on questions.

Conclusions: This study has been shown that the individuals mostly do not have any opinion about the topical fluoride applications. Moreover, misleading/deficient news about the health in media might influence individuals negatively. Therefore, the necessity of informing society through relevant experts and the supervision of the published news have been revealed.

Anahtar Kelimeler

Oral health information, Fluor, Mass media, Health surveys, Social media

Kaynakça

• 1. Berge TI. Public awareness, information sources and evaluation of oral implant treatment in Norway. Clin. Oral Implants Res. 2000;11(5):401–408.
• 2. Abe S, Furukawa S, Shinada K, Kawaguchi Y. Coverage by Japanese newspapers of oral health messages on the prevention of dental caries. J. Med. Dent. Sci. 2005;52:17–25.
• 3. Neville P, Waylen A. Social media and dentistry: Some reflections on e-professionalism. Br. Dent. J. 2015;218(8):475–478.
• 4. Hanif F, Abayasekara K, Willcocks L, Jolly EC, Jamieson NV, Praseedom RK, et all. The quality of information about kidney transplantation on the World Wide Web. Clin. Transplant. 2007;21(3): 371–376.
• 5. Ümit G, Atabek D, Atabek B. Televizyon Sağlık Programlarında İdeolojik Söylemler. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi. 2014:11–30.
• 6. Dias da Silva MA, Walmsley AD. Fake news and dental education. Br. Dent. J. 2019;226(6):397–399 .
• 7. Waszak PM, Kasprzycka-Waszak W, Kubanek A. The spread of medical fake news in social media – The pilot quantitative study. Heal. Policy Technol. 2018;7(2):115–118.
• 8. Akış M, Ayhan E. The effect of social media as a mass media on health communication: The case study of the province of Kilis. Int. J. Heal. Manag. Tour. 2017;4(3):160–179 .
• 9. Kaya A, Yüksel E, Öğüt P. Sağlık Haberlerinde “Mucize Tedavi”ler. Selçuk İletişim 2011;7(1):49–64.
• 10. Hülür AB. Sağlık iletişimi, medya ve etik: Bir sağlık haberinin analizi. Celal Bayar Üniversitesi Soyal Bilimler Dergisi. 2016;14(1):155-178.
• 11. Yüksel E, Kaya AY, Koçak A, Aydın S. Türkiye’de Sağlık Konulu Yayınların Analizi. Anadolu Üniversitesi Bilimsel Aaraştırma Projeleri, Tübitak. 2010:17–43.
• 12. Güler Y, Derelioğlu SS. Yazılı ve Görsel Medyada Flor Hakkında Yayınlanan Haberlerin Hasta Ebeveynleri Üzerine Etkisi. Atatürk Üniv Diş Hek Fak Derg. 2020; 30(1): 41–47.
• 13. Chi DL. Parent refusal of topical fluoride for their children: clinical strategies and future research priorities to improve evidencebased pediatric dental practice. Dent. Clin. North Am. 2017;61(3):607–617.
• 14. Carpiano RM, Chi DL. Parents’ attitudes towards topical fluoride and vaccines for children: Are these distinct or overlapping phenomena? Prev. Med. Reports 2018;10:123–128.
• 15. Ota J, Yamamoto T, Ando Y, Aida J, Hirata Y, Arai S. Dental health behavior of parents of children using non-fluoride toothpaste: A cross-sectional study. BMC Oral Health 2013;13(1):1–7.
• 16. Ak AT, Aksoy H, Özdaş DÖ. Türk Ailelerinin Florlu Diş Macunu ve Topikal Flor Uygulamaları Hakkında Bilgi ve Görüşlerinin Değerlendirilmesi: Pilot Çalışma. Ege Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dergisi. 2018;39(3):160–164.
• 17. Borysewicz-Lewicka M, Opydo-Szymaczek J, Opydo J. Fluoride ingestion after brushing with a gel containing a high concentration of fluoride. Biol. Trace Elem. Res. 2007;120(1-3):114–120.
• 18. Cury JA, Tenuta LM. Evidence-based recommendation on toothpaste use. Braz Oral Res. 2014;28(SPE):1–7.
• 19. Creeth J, Bosma ML, Govier K. How much is a ‘pea-sized amount’? A study of dentifrice dosing by parents in three countries. Int. Dent. J. 2013;63:25–30.
• 20. Önsüz MF, Hıdıroğlu S. İstanbul’Da Farklı İki İlköğretim Okulundaki Öğrencilerin Kişisel Hijyen Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2008;9:9–17.
• 21. Tellefsen G, Liljeborg A, Johannsen A, Johannsen G. The role of the toothbrush in the abrasion process. Int. J. Dent. Hyg. 2011;9(4):284–290.
• 22. Wiegand A, Begic M, Attin, T. In vitro evaluation of abrasion of eroded enamel by different manual, power and sonic toothbrushes. Caries Res. 2005;40(1):60–65.
• 23. Kumar S, Singh SK, Gupta A, Roy S, Sareen M, Khajuria S. A Profilometric Study to Assess the Role of Toothbrush and Toothpaste in Abrasion Process. J. Dent. 2015;16(3): 267–73.
• 24. Carvalhorde S, Rossi V, Weidlich P, Oppermann RV. Comparative analysis between hard- and soft-filament toothbrushes related to plaque removal and gingival abrasion. J Clin Dent. 2007;18(3):61–64.
• 25. Zanatta FB, Bergoli AD, Werle SB, Antoniazzi RP. Biofilm removal and gingival abrasion with medium and soft toothbrushes. Oral Heal. Prev Dent. 2011;9(2):177–183.
• 26. Abidia R, El-Hejazi AA, Azam A, Al-Qhatani S, Al-Mugbel K, AlSulami M. Efficacy of Tooth Whitening Using Natural Products in Vitro. Saudi Dent. J. 2019;31:26.
• 27. Aydın Ü, Uskun E, Yıldırım D, Haştar, E. Süleyman Demirel Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi’ne başvuran hastaların kullandığı dişhekimliği dışı tedavi yöntemleri (ön çalışma). Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2013;4(2):57–62.
• 28. Tortumluoğlu G, Karahan E, Bakır B, Türk, R. Kırsal alandaki yaşlıların yaygın sağlık problemlerinde baş vurdukları geleneksel uygulamalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2004;1:1–16.
• 29. Efe E, Öncel S, Yilmaz, M. Kadınların diş, karın ve kulak ağrısı olan çocuklarına yaklaşımları. Agrı 2012;24(2):69–76.