Romandan Tiyatroya: Yaprak Dökümü, Eski Şarkı

Yıl 2012, Sayı: 63, 223 - 246, 01.08.2012

Hayrunisa Topçu

Öz

Reşat Nuri Güntekin, Türk edebiyatının en üretken yazarlarından
biridir. Özellikle roman ve tiyatro türünde birçok eseri vardır. Tiyatro
konusunda dekordan oyun yazarına kadar her alanda kafa yormuş ve bu
konuda birçok makale yazmıştır. Yaprak Dökümü ve Eski Hastalık isimli
romanları, kendisi tarafından tiyatro oyunu haline getirilmiştir. Yaprak
Dökümü, roman olarak 1930’da yayınlanmış, 1943-1944 yıllarında
sahnelenmiştir. Eski Hastalık, roman olarak 1938’de yayınlanmış,
1951’de ise Eski Şarkı adıyla tiyatro oyunu olarak sahnelenmiştir.
Bir romanın tiyatro eserine dönüştürülmesi sırasında özellikle
teknik açıdan birtakım değişiklikler yapmak gerekir. Romandan
Tiyatroya: Yaprak Dökümü, Eski Şarkı adlı yazıda bu değişimler olay
örgüsü, kişiler, zaman, mekan kavramları açısından değerlendirilmiş,
romandan tiyatroya aktarılan eserler için kuramsal bir zemin
oluşturulmaya çalışılmıştır. Ardından, adı geçen romanlarla tiyatro
oyunlarının karşılaştırılması yapılarak aralarındaki farklar belirlenmiş
ve dönüştürme işlemi sırasında kullanılan yöntemlerin ortaya
çıkarılması hedeflenmiştir. Sonuçta, eserler arasındaki farkların neden
kaynaklandığı, eserlere etkilerinin neler olduğu tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Reşat Nuri Güntekin, tiyatro, roman, Yaprak Dökümü, Eski Hastalık, Eski Şarkı.

From Novel to the Theatre: Yaprak Dökümü, Eski Şarkı

Öz

Reşat Nuri Güntekin is one of the prolific authors of Turkish literature.
He owns a lot of literary works within novel and theatre play genres. He
studied all components of theatre from decors to play writing, and he
wrote many articles. His novels, Yaprak Dökümü and Eski Hastalık were made into theatre plays by Reşat Nuri Güntekin. Yaprak Dökümü was
published as a novel in 1930 and staged in 1943-1944. Eski Hastalık (the
Old Illness) was renamed as Eski Şarkı (the Old Song) as a theatre play.
It was published as a novel in 1938 and staged in 1951.
It is necessary to make some technical changes at the time of
transformation from novel to theatre play. In this article, these
changes are analyzed in terms of narrative, character, time and place.
In this way, a theoretical background was tried to be made. Then a
comparison between the novels (Yaprak Dökümü – Eski Hastalık) and
theatre plays (Yaprak Dökümü – Eski Şarkı) was made. In this way the
differences between the novels and theatre plays were determined and
the methods used at the time of transformation were revealed. In the
conclusion the effects and reasons of the differences were discussed.

Anahtar Kelimeler

Reşat Nuri Güntekin, theatre, novel, Yaprak Dökümü, Eski Hastalık, Eski Şarkı

Kaynakça

• And, Metin (1964), “Romandan Tiyatroya”, Türk Dili Roman Özel Sayısı, S. 154, s. 793-797.
• Emre, İsmet (2004), Postmodernizm ve Edebiyat, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Forster, E. M. (1982), Roman Sanatı, (Çev.: Ünal Aytür), İstanbul: Adam Yayınları.
• Gümüş, Hüseyin (1994), “Romanda Anlatım Şekilleri”, Dil Dergisi, S. 20, s. 5-16.
• Güntekin, Reşat Nuri (1976), Reşat Nuri Güntekin’in Tiyatro İle İlgili Makaleleri, (Haz.: Kemal Yavuz), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Güntekin, Reşat Nuri (1985), Yaprak Dökümü Eski Şarkı, Ankara: MEB Yayınları.
• Güntekin, Reşat Nuri, (1997), Yaprak Dökümü, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Güntekin, Reşat Nuri, (2003), Eski Hastalık, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Nutku, Özdemir (1966), Oyun Yazarı, İstanbul: İzlem Yayınları.
• Nutku, Özdemir (1989), Sahne Bilgisi, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Özakman, Turgut (2009), Oyun ve Senaryo Yazma Tekniği, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Parla, Jale (2003), Don Kişot’tan Bugüne Roman, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sağlık, Şaban (2001), “Kurmaca Âlemin Kurmaca Sözcülerinden Romanda Zaman – Mekân – Tasvir”, Hece Dergisi Roman Özel Sayısı, S. 65/66/67, s. 124-158.
• Tarhan, Abdülhak Hamid (1998), Abdülhak Hamid Tarhan Tiyatroları 3 Duhter-i Hindû,
• Finten, (Hazırlayan: İnci Enginün), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tekin, Mehmet (2009), Roman Sanatı Romanın Unsurları, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Töre, Enver (2006), “Romandan Yapılmış Bir Tiyatro Eseri”, Türk Dili, S. 651, s. 212-218