Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’nden 7 Yıl Üzeri Hizmet Almış Şizofreni Tanısı Olan Bireylerin Sosyal İşlevsellik ve Psikopatoloji Düzeyleri Açısından Değerlendirilmesi-Retrospektif Bir Çalışma

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 3, 113 - 122, 15.09.2023

Selma Ercan Doğu , Ayşe Gökçen Gündoğmuş

https://doi.org/10.30720/ered.1285954

Öz

Amaç: Çalışmamızın amacı Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’nde (TRSM) düzenli takibi olan bireylerin uzun dönemde sosyal işlevsellik ve klinik belirtiler açısından karşılaştırılmasıdır. Ek olarak sosyal işlevsellikteki değişimde depresyon, genel psikopatoloji ve negatif belirtilerin etkisi incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: TRSM’de 2014 yılından itibaren tedavi ve rehabilitasyon alan 32 şizofreni tanısı olan birey çalışmaya dahil edilmiştir. Veriler iki zaman kesitinde kaydedilmiştir (2014 - 2021). Bireylerin sosyodemografik, Sosyal İşlevsellik Ölçeği (SİÖ), Kısa Psikiyatrik Değerlendirme Ölçeği (KPDÖ), Negatif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği (NBDÖ) ve Calgary Şizofrenide Depresyon Ölçeği (CŞDÖ) verileri değerlendirilmiştir.
Sonuçlar: Bireylerin 7 yıl sonraki değerlendirmelerinde sosyal işlevselliğin arttığı, negatif ve depresif belirtiler ile genel psikopatolojinin azaldığı saptandı. Yapılan doğrusal regresyon analizi sonucunda, sosyal işlevselliğin alt boyutları üzerinde CŞDÖ ve BPRS değişkenlerinin; kişiler arası işlevsellik üzerinde BPRS değişkeninin, boş zamanlarını değerlendirme, bağımsızlık-yetkinlik ve bağımsızlık-performans boyutları üzerinde CŞDÖ değişkeninin etkili olduğu görüldü. Tartışma: Psikopatoloji ve depresyon şiddetindeki azalmanın iyileşmenin önemli bir boyutu olan sosyal işlevselliği artırdığına yönelik bulgularımız toplumsal katılımın bireylerin yaşam kalitelerindeki etkisi göz önüne alındığında oldukça önemlidir. Depresyon ve hastalık şiddetine yönelik kontrollerin düzenli olarak yapılması ve gerekli psikososyal tedavi uygulamalarının gerçekleştirilmesi sosyal işlevselliği olumlu yönde etkileyecektir.

Anahtar Kelimeler

Şizofreni, Retrospektif Çalışma, psikososyal işlevsellik

Assessment of Individuals with a Diagnosis of Schizophrenia who Received Service from the Community Mental Health Center between 2014 and 2021 in terms of Social Functioning Levels-A Retrospective Study

Öz

Purpose:The aim of our study is to compare individuals with regular follow-up in the Community Mental Health Center (CMHC) in terms of long-term social functionality and clinical symptoms. In addition, the effects of depression, general psychopathology and negative symptoms on the social functioning were examined. Material and Methods:32 individuals with schizophrenia who had received treatment and rehabilitation in CMHC since 2014 were included. Data were recorded in two time periods (2014-2021). Individuals' sociodemographic, Social Functioning Scale (SFS), Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS), Negative Symptoms Assessment Scale (SANS) and Calgary Depression in Schizophrenia Scale (CDSS) data were evaluated. Results: In assesment of the individuals after 7 years, social functionality increased, negative and depressive symptoms and general psychopathology decreased. As a result of linear regression analysis, CDSS and BPRS variables on social functionality sub-dimensions; BPRS variable on interpersonal functionality; CDSS variable was found to be effective in leisure time, independence-competence and independence-performance dimensions. Conclusion: Findings that indicate that the decrease in the severity of psychopathology and depression increase social functionality, which is a crucial dimension of recovery, are important considering the impact of social participation on individuals' quality of life. Regular control of depression and disease severity and implementation of psychosocial treatments will positively affect social functioning.

Anahtar Kelimeler

schizophrenia, psychosocial functioning, retrospective study

Kaynakça

• Abel, D. B., & Minor, K. S. (2021). Social functioning in schizophrenia: comparing laboratory-based assessment with real-world measures. J Psychiatr Res, 138, 500-506. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2021.04.039
• Addington, D., Addington, J., Maticka-Tyndale, E., & Joyce, J. (1992). Reliability and validity of a depression rating scale for schizophrenics. Schizophr Res, 6(3), 201-208. https://doi.org/10.1016/0920-9964(92)90003-N
• Andreasen, N. C. (1990). Methods for assessing positive and negative symptoms. In N. C. Andreasen (Ed.), Schizophrenia: Positive and negative symptoms and syndromes (pp. 73-88). Karger.
• Armijo, J., Méndez, E., Morales, R., Schilling, S., Castro, A., Alvarado, R., et al. (2013). Efficacy of community treatments for schizophrenia and other psychotic disorders: a literature review. Front Psychiatry, 4, 116. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2013.00116
• Aydemir, Ö., Esen Danacı, A., Deveci, A., & İçelli, İ. (2000). Calgary Şizofrenide Depresyon Ölçeği’nin Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. Nöropsikiyatri Arşivi, 37(1), 82-6.
• Bellack, A. S., Mueser, K. T., Gingerich, S., & Agresta, J. (2015). Şizofreni için sosyal beceri eğitimi. In A. Esra (Çev. Ed.), (2. Baskı). Ankara: Hiper Tıp Yayınevi.
• Bellido-Zanin, G., Pérez-San-Gregorio, M. Á., Martín-Rodríguez, A., & Vázquez-Morejón, A. J. (2015). Social functioning as a predictor of the use of mental health resources in patients with severe mental disorder. Psychiatry Res, 230(2), 189-193. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2015.08.037
• Birchwood, M., Smith, J. O., Cochrane, R., Wetton, S., & Copestake, S. O. N. J. A. (1990). The social functioning scale the development and validation of a new scale of social adjustment for use in family intervention programmes with schizophrenic patients. Br J Psychiatry, 157(6), 853-859.
• Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Chudleigh, C., Naismith, S. L., Blaszczynski, A., Hermens, D. F., Hodge, M. A. R., & Hickie, I. B. (2011). How does social functioning in the early stages of psychosis relate to depression and social anxiety?. Early Interv Psychiatry, 5(3), 224-232. https://doi.org/10.1111/j.1751-7893.2011.00280.x
• Cohen, J. (2007). Statistical power analysis for the behavioral sciences. New York: Academic Press.
• Çoker, F., Yalçınkaya, A., Çelik, M., & Uzun, A. (2021). Toplum Ruh Sağlığı Merkezi hizmetlerinin şizofreni hastalarında hastaneye yatış sıklığı, hastalık semptomlarının şiddeti, işlevsel iyileşme ve içgörü üzerine etkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 12(3), 181-187. https://doi.org/10.14744/phd.2021.18199
• De Silva, M. J., Cooper, S., Li, H. L., Lund, C., & Patel, V. (2013). Effect of psychosocial interventions on social functioning in depression and schizophrenia: meta-analysis. Br J Psychiatry, 202(4), 253-260. https://doi.org/10.1192/bjp.bp.112.118018
• Durand, D., Strassnig, M. T., Moore, R. C., Depp, C. A., Ackerman, R. A., Pinkham, A. E., et al. (2021). Self-reported social functioning and social cognition in schizophrenia and bipolar disorder: using ecological momentary assessment to identify the origin of bias. Schizophr Res, 230, 17-23. https://doi.org/10.1016/j.schres.2021.02.011
• Dutescu, M. M., Popescu, R. E., Balcu, L., Duica, L. C., Strunoiu, L. M., Alexandru, D. O., et al. (2018). Social functioning in schizophrenia clinical correlations. Curr Health Sci J, 44(2), 151. https://doi.org/ 10.12865/CHSJ.44.02.10
• Ensari, H., Gültekin, B. K., Karaman, D., Koç, A., & Beşkardeş, A. F. (2013). The effects of the service of community mental health center on the patients with schizophrenia-evaluation of quality of life, disabilities, general and social functioning-a summary of one year follow-up. Anatolian Journal of Psychiatry, 14(2), 108-114. https://doi.org/10.5455/apd.36380
• Erkoç, Ş., Arkonaç, O., Ataklı, C., & Özmen, E. (1991). Negatif semptomları değerlendirme ölçeğinin güvenilirliği ve geçerliliği. Düşünen Adam, 4(2), 16-9.
• Erol, A., Keleş Ünal, E., Tunç Aydın, E., & Mete, L. (2009). Şizofrenide sosyal işlevselliği yordayan etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(4), 313-321.
• Gardner, A., Cotton, S. M., Allott, K., Filia, K. M., Hester, R., & Killackey, E. (2019). Social inclusion and its interrelationships with social cognition and social functioning in first-episode psychosis. Early Interv Psychiatry, 13(3), 477-487. https://doi.org/10.1111/eip.12507
• Gao, T., Huang, Z., Huang, B., Zhou, T., Shi, C., Yu, X., et al. (2022). Negative symptom dimensions and social functioning in Chinese patients with schizophrenia. Front Psychiatry, 13, 1033166. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2022.1033166
• Górna, K., Jaracz, K., Jaracz, J., Kiejda, J., Grabowska-Fudala, B., & Rybakowski, J. (2014). Social functioning and quality of life in schizophrenia patients-relationship with symptomatic remission and duration of illness. Psychiatr Pol, 48(2), 277-88.
• Harvey, P. D., Strassnig, M. T., & Silberstein, J. (2019). Prediction of disability in schizophrenia: symptoms, cognition, and self-assessment. J Exp Psychopathol, 10(3), 2043808719865693. https://doi.org/10.1177/2043808719865693
• Harvey, P. D., Deckler, E., Jones, M. T., Jarskog, L. F., Penn, D. L., & Pinkham, A. E. (2019). Depression and reduced emotional experience in schizophrenia: correlations with self-reported and informant-rated everyday social functioning. J Exp Psychopathol, 10(2), 2043808719829313. https://doi.org/10.1177/2043808719829313
• He, X. Y., Migliorini, C., Huang, Z. H., Wang, F., Zhou, R., Chen, Z. L., et al. (2022). Quality of life in patients with schizophrenia: a 2-year cohort study in primary mental health care in rural China. Front Public Health, 10, 983733. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.983733
• Howell, M. K., Marggraf, M., Taylor, M. L., Hammer, L. A., Girón-Hernández, C. Y., Coakley, G. N., et al. (2023). Social functioning mediates the relationship between psychiatric symptoms and recovery among veteran and community service users with serious mental illness. Psychiatr Rehabil J, 46(2), 156–162. https://doi.org/10.1037/prj0000559
• İncedere, A., & Yıldız, M. (2019). Ciddi ruhsal hastalığı olan bireylerde olgu yöneticiliği: 24 aylık uygulama sonuçları. Turk Psikiyatri Derg, 30(4). https://doi.org/10.5080/u23532
• Jang, J. H., Shin, N. Y., Shim, G., Park, H. Y., Kim, E., Jang, G. E., et al. (2011). Longitudinal patterns of social functioning and conversion to psychosis in subjects at ultra-high risk. Aust N Z J Psychiatry, 45(9), 763-770. https://doi.org/10.3109/00048674.2011.595684
• Jaracz, K., Górna, K., & Rybakowski, F. (2007). Social functioning in first-episode schizophrenia. A prospective follow-up study. Arch Psychiatry Psychother, 4, 19-27.
• Kaya, B. (2019). Toplum Ruh Sağlığı Merkezi'ne (TRSM) Kayıtlı Psikotik Bozukluğu Bulunan Hastaların TRSM Programına Katılım Sıklıklarına Göre Sosyal İşlevsellik, İçgörü ve İlaç Uyumu Açısından Karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Kundu, P. S., Sinha, V. K., Paul, S. E., & Desarkar, P. (2013). Current social functioning in adult-onset schizophrenia and its relation with positive symptoms. Ind Psychiatry J, 22(1), 65-68. doi: 10.4103/0972-6748.123635
• Liberman R. P. (2008). Yetiyitiminden iyileşmeye. Psikiyatrik İyileştirim El Kitabı. American Psychiatric Publishing, Inc. Washington DC, 2008. (Çev. Ed. M. Yıldız), (s. 278-310). Ankara: Türkiye Sosyal Psikiyatri Derneği.
• Mucci, A., Galderisi, S., Gibertoni, D., Rossi, A., Rocca, P., Bertolino, A., et al. (2021). Factors associated with real-life functioning in persons with schizophrenia in a 4-year follow-up study of the Italian network for research on psychoses. JAMA Psychiatry, 78(5), 550-559. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2020.4614.
• Nemoto, T., Kashima, H., & Mizuno, M. (2007). Contribution of divergent thinking to community functioning in schizophrenia. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry, 31(2), 517-524. https://doi.org/10.1016/j.pnpbp.2006.12.001
• Nemoto, T., Uchino, T., Aikawa, S., Matsuo, S., Mamiya, N., Shibasaki, Y., et al. (2020). Impact of changes in social anxiety on social functioning and quality of life in outpatients with schizophrenia: a naturalistic longitudinal study. J Psychiatr Res, 131, 15-21. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2020.08.007
• Ohi, K., Sumiyoshi, C., Fujino, H., Yasuda, Y., Yamamori, H., Fujimoto, M., et al. (2019). A 1.5-year longitudinal study of social activity in patients with schizophrenia. Front Psychiatry, 10, 567. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00567
• Oliveri, L. N., Awerbuch, A. W., Jarskog, L. F., Penn, D. L., Pinkham, A., & Harvey, P. D. (2020). Depression predicts self assessment of social function in both patients with schizophrenia and healthy people. Psychiatry Res, 284, 112681. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2019.112681
• Overall, J. E., & Gorham, D. R. (1962). The brief psychiatric rating scale. Psychological Reports, 10(3), 799-812.
• Ran, M. S., Chan, C. W., Ng, S. M., Guo, L. T., & Xiang, M. Z. (2015). The effectiveness of psychoeducational family intervention for patients with schizophrenia in a 14-year follow-up study in a Chinese rural area. Psychol Med, 45(10), 2197-2204. https://doi.org/10.1017/S0033291715000197
• Sadock, B. J., & Sadock, V. A. (2009). Kaplan and Sadock’s comprehensive textbook of psychiatry. In B. Ali., & D. Ercan (Eds.). Ankara: Güneş Kitabevi.
• Siegel, S. J., Irani, F., Brensinger, C. M., Kohler, C. G., Bilker, W. B., Ragland, J. D., et al. (2006). Prognostic variables at intake and long-term level of function in schizophrenia. Am J Psychiatry, 163(3), 433-441. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.163.3.433
• Soykan Kahraman, Ç. (1990). Institutional Differences and Case Typicality As Related To-Diagnosis Symptom Severity Prognosis and Treatment (Master's thesis). Middle East Technical University, Ankara.
• Söğütlü, L., Özen, Ş., Varlık, C., & Güler, A. (2017). Psychosocial skill training applied to schizophrenia patients at community mental health center and the results. Anatolian Journal of Psychiatry, 18, 121–8. https://doi.org/10.5455/apd.226040
• Şata, M. (2020). Nicel araştırma yaklaşımları. E. Oğuz. (Ed.), Eğitimde Araştırma Yöntemleri (1.baskı, s. 77-90). Ankara: Eğiten Kitap Yayınları.
• Uğuz, M. Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerine Kayıtlı Hastalarda Hastalığa Psikososyal Uyum (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Üstün, G., Küçük, L., & Buzlu, S. (2018). Identifying the schizophrenia patients attending the rehabilitation program conducted in Community Mental Health Centers in terms of some demographic variables, characteristics related to the ailment, adaptation to the treatment and self-efficacies. J Psychiatr Nurs, 9(2). https://doi.org/10.14744/phd.2018.87699
• Vázquez-Reyes, A., Angeles Perez-San-Gregorio, M., Martín-Rodríguez, A., & Vázquez-Morejón, A. J. (2022). Ten-year follow-up of social functioning and behaviour problems in people with schizophrenia and related disorders. Int J Soc Psychiatry, 68(7), 1324-1335. https://doi.org/10.1177/00207640211023083
• Vázquez-Reyes, A., Martín-Rodríguez, A., Pérez-San-Gregorio, M. Á., & Vázquez-Morejón, A. J. (2023). Survival of patients with severe mental disorders: influence of social functioning. Int J Soc Psychiatry, 00207640231152201. https://doi.org/10.1177/00207640231152201
• Velthorst, E., Fett, A. K. J., Reichenberg, A., Perlman, G., van Os, J., Bromet, E. J., et al. (2017). The 20-year longitudinal trajectories of social functioning in individuals with psychotic disorders. Am J Psychiatry, 174(11), 1075-1085. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2016.15111419
• Yaprak Erakay, S. (2001). Sosyal İşlevsellik Ölçeği (SİÖ) Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirliğinin Araştırılması (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi). Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir.