TARİHTEN GÜNÜMÜZE BORÇALI BÖLGESİNDE ERMENİ İDDİALARI VE BÖLGENİN TÜRK (AZERBAYCANLI) AHALİSİ

Yıl 2020, Sayı: 67, 115 - 136, 08.12.2020

Samira Habibbayli

Öz

Bu makalede Borçalı Türklerin (Azerbaycanlıların) şimdiki Gürcistan’da yaşadıkları topraklar ve ilk çağdan itibaren tarihi Borçalı bölgesinde hangi devletlerin hüküm sürdüğü araştırılmıştır. Güney Kafkasya’nın Çarlık Rusya tarafından işgalinin ardından Ermenilerin bu topraklara yerleştirilmesi, Borçalı Türklerinin tarihi topraklarında sıkıştırılması ve sindirilmesi politikası sonucu nüfusun bir kısmının şimdiki Azerbaycan’a ve Anadolu’ya göçü, Borçalı toprakları uğruna Ermeni- Gürcü savaşı da makalede incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmada, Ermeni terör örgütlerinin Borçalı Türklerine karşı terör eylemleri, Sovyetler Birliği’nin ardından Gürcistan’da yaşayan Azerbaycanlıların durumu incelenmiştir.
Araştırma sonucunda, Borçalı bölgesinin yüzyıllarca Türk devletlerine bağlı olduğu, nüfusunun büyük kısmının Türklerden oluştuğu anlaşılmaktadır. 18. yüzyıldan başlayarak Rus işgaliyle birlikte Ermenilerin bu topraklara göç ettirilmesi sonucunda Türk ahalinin bir kısmının anavatanlarını terk etmek zorunda kaldığı, kalan nüfusun sonraki yıllarda sosyo-politik ve ekonomik olarak büyük zorluklarla karşılaştıkları incelenmiş istatistik veriler sonucu ortaya çıkmıştır

Anahtar Kelimeler

Güney Kafkasya, Borçalı, Gürcistan, Borçalı Türkleri, Ermeni-Gürcü savaşı

Kaynakça

• Referans1 Ayşegül Aydıngül, Ali Asker, Aslan Yavuz Şir, Gürcistan’daki Müslüman Topluluklar, Avrasya İncemeleri Merkezi:2016
• Referans2 Nəriman Əliyev, Erməni xəyanəti və Gürcüstan, Bakı:2008
• Referans3 Əziz Ələkbərli, Qədim türk-oğuz yurdu -“Ermənistan”, Bakı: 1994
• Referans4 Fəxri Hacıyev, Azərbaycan xalqının XIX-XX əsrin əvvəllərində yadelli işğallarına və ermənilərin törətdikləri soyqırımı cinayətlərinə qarşı mübarizə tarixindən, Bakı: 2006
• Referans5 İradə Nuriyeva, Azərbaycan tarixi, Bakı: 2015, http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-282700.pdf
• Referans6 Mahir Qəribov, 1918-ci ildə Ermənistan-Gücüstan müharibəsi və Cənubi Borçalının, Loru-Pəmbək bölgəsinin Ermənistana birləşdirilməsi, http://1905.az/1918-ci-ild%C9%99-erm%C9%99nistan-gurcustan-muharib%C9%99si-v%C9%99-c%C9%99nubi-borcalinin-loru-p%C9%99mb%C9%99k-bolg%C9%99sinin-erm%C9%99nistana-birl%C9%99sdirilm%C9%99si/ ( Erişim tarihi: 18.01.2018)
• Referans7 Məhəbbət Paşayeva, Azərbaycanın qədim dövlətləri, Bakı: 2018
• Referans8 Nəsib Nəsibzadə, Azərbaycanın xarici siyasəti (1918-1920), Bakı: 1996
• Referans9 Rəşad Mustafa, Tiflis əmirliyi, Bakı: 2015, http://www.aak.gov.az/avtoref_to_mudaf/pdf_to_mudaf/tar/tar_n_mra_22_04_15.pdf
• Referans10 Şurəddin Məmmədli, Paralanmış Borçalı, Bakı: 1991, http://www.ebooks.az/view/GVbHpTzc.pdf
• Referans11 Гурам Мархулия, «Армяно-грузинские взаимоотношения в 1918-1920 годах».
• Referans12 Gürcüstan. Ümumi məlumat 2004 // http://mfa.gov.az/files/file/Gurcustan.pdf
• Referans13 Post-election statement of the national democratic institute ofn Georgia’s 2017 local government elections // file:///C:/Users/User/Downloads/GEOParliamentary2016-FinalReport_final.pdf
• Referans14 Jonathan Wheatley The Integration of National Minorities in the Samtskhe-Javakheti and Kvemo Kartli provinces of Georgia 2009 // https://www.files.ethz.ch/isn/106670/working_paper_44_en.pdf
• Referans15 Karli-Jo Storm B)ordering Georgia’s Azeris: An Examination of Borders and Identity in Kvemo Kartli // https://www.idea.int/sites/default/files/publications/the-constitutional-political-reform-process-in-georgia-armenia-and-azerbaijan.pdf
• Referans16 Şahbaz Şamıoğlu, Borçalıda etnik proseslər və millətlərarası münasibətlər Bakı: 1997
• Referans17 Said Ethem –The turks of Borçalı in Georgia: ethnic identity in borderland // https://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12611650/index.pdf
• Referans18 Turgut Kerem Tuncer, Ermeni Devrimci Federasyonu – Taşnaksutyun Analiz No: 2015/ 4 https://avim.org.tr/tr/Analiz/ERMENI-DEVRIMCI-FEDERASYONU-TASNAKSUTYUN
• Referans19 Operation Nemesis, https://www.operationnemesis.com/the-avengers/, erişim tarihi 04.06.2020
• Referans20 Nevzat Artuc, Ahmed Cemal Paşa(1872-1922) askeri ve siyasi hayatı :349, http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TEZLER_YOK_GOV_TR/Cemal_Pasa_188181.pdf
• Referans21 Arzu Bayramova,Tarihin büyük çınarı ve asla kapanmayacak bir devr, https://kafkassam.com/tarihin-buyuk-cinari-ve-asla-kapanmayacak-bir-devr.html
• Referans22 Dr. Mehmet Perinçek, İki Gürci siyasetçinin Ermeniler ve Taşnaklara bakışı, http://turksandarmenians.marmara.edu.tr/tr/iki-gurcu-siyasetcinin-ermeniler-ve-tasnaklara-bakisi/
• Referans23 “Акты, собранные Кавказскою археографическою комиссиею. Архив главного управлений наместника Кавказа”, I cild, (Tiflis, 1866), sənəd 801.
• Referans24 “Военная энциклопедия”,( СПб. 1912) : 587; Парсамян B.Л .., “Истори армянского народа”, I kitab, İrəvan: 1972
• Referans25 Tarixin qara səhifələri: Deportasiya, soyqırım, qaçqınlıq http://anl.az/el/a/av_tqs.pdf
• Referans26 Шавров Н.Н., “Новая угроза русскому делу в Закавказье: предстоящая распродажа Мугани инородцам” Баку: 1990 http://www.ebooks.az/view/3h6RBEJf.pdf
• Referans27 Gürcistan bilgi notu, 13.09.2018, http://tiflis.be.mfa.gov.tr/Mission/ShowInfoNote/349431
• Referans28 Vahid Ömərov, Elnur Kəlbizadə, Samirə Həbibbəyli, Naziyə Məmmədova, Kamal Salayev, “ Gürcüstan:inzibati-ərazi quruluşu, idarəçiliyi və demoqrafiyası” (Bakı 2019): 55 İradə Nuriyeva “ Azərbaycan tarixi” : Bakı 2015