SOVYETLER BİRLİĞİ'NDE MİLLİ MARŞLAR ÜZERİNDEN KOMÜNİZM PROPAGANDASI: ERMENİSTAN ÜZERİNE İNCELEME

Yıl 2020, Sayı: 67, 137 - 155, 08.12.2020

Derya Karaburun Doğan , Mehmet Ali Gazi , Caner Çakı

Öz

Sovyetler Birliği’ne bağlı Sosyalist Cumhuriyetlerde Komünist propaganda toplumsal hayatın pek çok alanında etkili olmuştur. Komünizm ideolojisinin kitleler tarafından benimsenmesi için yoğun şekilde propaganda faaliyetine girişilmiştir. O dönemde bu Sovyetler Cumhuriyetlerinde Komünizm ideolojisini yücelten söylemlere yer veren milli marşlar kullanılmıştır. Bu milli marşları kullanan ülkelerden biri de Ermenistan olmuş; milli marş üzerinden Ermeni toplumu içerisinde komünizm propagandası yapılmıştır. Çalışmada Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (ESSC) tarafından 1944-1991 yılları arasında kullanılan milli marş üzerinden Sovyetler Birliği’ndeki Sosyalist Cumhuriyetlerde Komünizm ideolojisinin ne şekilde inşa edildiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla ESSC’nin milli marşının müziği ve sözleri, müzik analizi ve göstergebilim yöntem kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen bulgularda, milli marşın söz ve müziği üzerinden Vladimir Lenin’in kült lider olarak inşa edildiği, Ekim Devrimi’nin kitleler için bir kurtuluş olarak sunulduğu ve Komünist Parti’nin yüceltildiği saptanmıştır. Bu şekilde milli marş yoluyla Komünist ideolojiye bağlı yönetimin kitleler nezdinde meşrulaştırılmaya çalışıldığı ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ermenistan, Komünizm, Milli Marş, İdeoloji, Propaganda

Kaynakça

• Alajaji, Sylvia Angelique. Music and the Armenian Diaspora: Searching for Home in Exile. The United States: Indiana University Press, 2015.
• Arıca, Ferit Arda. "Çin Halk Cumhuriyeti’nde Mao Zedong Döneminde Spor Yayıncılığı Üzerine İnceleme." TRT Akademi, 4(8), (2019): 392-408.
• Asadourian, Hagop. "The Spirit of Armenian Song." Performing Arts Review, 2(1), (1971): 127-132.
• Asatryan, Anna. "Komitas and the Ways of Development of Armenian Music (to the 150th anniversary of Komitas)." Review of Armenian Studies, (2), (2019): 146-162.
• Aşkan, Hakan & Üzümlü, Aytuğ Mermer. “Soğuk Savaş Dönemi'nde Özgür Avrupa Radyosu'nu Konu Alan ‘Gerçekliğin Kuleleri’ Adlı Kısa Film Üzerine İnceleme.” Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), (2020): 71-92.
• Avcı, Özkan. "Propaganda Çeşitleri." In İletişim ve Propaganda, edited by Mustafa Karaca, Caner Çakı, 75-114. Konya: Eğitim Yayınevi, 2018.
• Çakı, Caner. "Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Joseph Stalin Döneminde Kullanılan Sovyet Propaganda Posterleri Üzerine İnceleme." Ermeni Araştırmaları, (61), (2018): 271-296.
• Çakı, Caner, Gazi, Mehmet Ali, & Çakı, Gül. "Nazi Almanyası İşgalindeki Polonya'da Propaganda Posterleri Üzerinden Yahudilere Karşı Nefret Söylemi İnşası." Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 12(2), (2019): 781-812.
• Çalışkan, Sadık, & Karaburun Doğan, Derya. "İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği'ndeki Radyo Yayınlarında Propaganda Şarkılarının Kullanılması: 'Kutsal Savaş' Şarkısı Üzerine İnceleme." Eurasian Journal of Music And Dance, (16), (2020): 263-280.
• Çalışkan, Sadık, & Yılmaz, Mehmet Barış. "Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Basında Yer Alan Propaganda Posterleri Üzerinden Vladimir Lenin'in Kült Liderlik İnşası." Ermeni Araştırmaları, (65), (2020): 75-100.
• Bodurian, Ágota. "The Evolution of Armenian Liturgical Music." Studia Universitatis Babes-Bolyai-Musica, 65(1), (2020a): 81-90.
• Bodurian, Ágota. "Historical Data on The Music of Armenians in Transyvania." Studia Universitatis Babes-Bolyai-Musica, 65(1), (2020b): 91-105.
• Borcherdt, Donn. "Armenian Folk Songs and Dances in the Fresno and Los Angeles Areas." Western Folklore, 18(1), (1959): 1-12.
• Çevik, B. Senem. "Can Turkish-Armenian Music Diplomacy Emulate the Turkish-Greek Example?: Prospects and Limitations." Caucasus Survey, 6(2), (2018): 130-146.
• Davidjants, Brigitta. "Identity Construction in Armenian Music on the Example of Early Folklore Movement." Folklore: Electronic Journal of Folklore, (62), (2015): 175-200.
• Demir, Mert Taşkın. "Eski Bir Sovyet Anıt Heykelinin Dönüşümü; Lenin Died Heykeli." Art-e Sanat Dergisi, 13(25), (2020): 52-70.
• Dündar, Gufran. "Mussolini İtalyası'nda Spor Yayıncılığı." TRT Akademi, 4(8), (2019): 308-324.
• Erol, Ebru Gülbuğ. "Sovyetler Birliği'nde Radyo Yayıncılığının Afişler Üzerinden Sunumu." TRT Akademi, 5(9), (2020): 292-313.
• Gülada, Mehmet Ozan, Gazi, Mehmet Ali, & Çakı, Caner. "Nazi Propagandasının Ulusal Seferberlikte İdealize Ettiği Alman Genç Kızları: 'Das Deutsche Mädel' Dergisi Üzerine İnceleme." Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), (2019): 1079-1100.
• Karaburun Doğan, Derya. "Vladimir Lenin'in Kült Liderlik İnşasında Müziğin Rolü: "Savaş Yeniden Geliyor" Propaganda Şarkısı." İdil Sanat ve Dil Dergisi, 8(54), (2019): 155-161.
• Karaca, Mustafa, Gazi, Mehmet Ali & Çakı, Caner. "Kore Savaşı Ekseninde ABD-Çin İlişkilerinin Çin Propaganda Posterleri Üzerinden Analizi." MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), (2020): 1142-1156.
• Kutluk, Fırat. Müzik Politika. İstanbul: H2O Yayınları, 2018.
• Mermutlu, Bedri. "Toplumsal Zihniyet İnşa ve Anlama Aracı Olarak Marşlar." Tarih Bilinci Dergisi, 6, (2008): 27-36.
• Nersessian, Vrej. Essays on Armenian Music. The United Kingdom: Routledge, 2019.
• Olley, Jacob. "Remembering Armenian Music in Bolis: Komitas Vardapet in Transcultural Perspective." Memory Studies, 12(5), (2019): 547-564.
• Özdemir, Burcu. "Sovyetler Birliği’nde Komünist İdeolojinin Eğitime Yansımaları: 1920’li ve 1930’lu Yıllar." Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), (2018): 103-111.
• Öztürk, Selim. "Siyasal İkna ve Seçim Müzikleri: Türkiye Üzerine Bir İnceleme." İletişim ve Diplomasi, 83, (2014): 195-218.
• Rifat, Mehmet. Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2013.
• Sığırcı, İlhami. Göstergebilim Uygulamaları, Metinleri, Görselleri ve Olayları Okuma. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016.
• Steyn, Carol. "Khachaturyan in Armenia Today: His Presence in Armenian Music, Art and Architecture, Rooted in Socialist Realism." South African Journal of Art History, 24(3), (2009): 9-23.
• Şahan, Süleyman. "Sovyetler Birliği'nde Batı Blok'unun Radyo Yayınlarının Karikatürler Üzerinden Eleştirisi." TRT Akademi, 5(9), (2020): 270-291.
• Yildiz, Burcu. Experiencing Armenian Music in Turkey: An Ethnography of Musicultural Memory. Germany: Ergon-Verlag, 2016.