ERMENİSTAN’DA LENİN’İN KÜLT LİDERLİK PROPAGANDASI VE MÜZİK: “LENİN'E BAĞLILIK” ŞARKISININ GÖSTERGEBİLİMSEL ANALİZİ

Yıl 2021, Sayı: 69, 141 - 162, 30.08.2021

Mehmet Ali Gazi , Mehmet Ozan Gülada

Öz

20. yüzyılda şarkılar, kült liderlik propagandasında etkin bir şekilde kullanılmıştır. Sovyetler Birliği’ne bağlı sosyalist cumhuriyetlerde de Lenin’in kült liderlik propagandasına yönelik şarkılar hazırlanmıştır. Bu şarkılardan biri de Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nde (ESSC) sözleri Lyudvig Duryan’a, bestesi ise Aleksandr Harutyunyan’a ait Lenin’e Bağlılık (Ձոն Լենինին) adlı şarkı olmuştur. Çalışmada Lenin’e Bağlılık şarkısının sözleri üzerinden Lenin’in kült liderlik propagandansın ne şekilde inşa edildiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla çalışmada şarkının sözleri dilbilimci Roman Jakobson’un göstergebilim anlayışı ışığında analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında şarkının sözleri üzerinden Ermeni halkına Lenin’in kurtarıcı olarak sunulduğu ortaya çıkarılmıştır. Diğer yandan şarkıda Ermeni halkının Lenin’in düşüncelerini benimsediğine yönelik mesaj verilmiş, bu şekilde Ermenistan’da Lenin’in güçlü bir liderlik kültüne sahip olduğu algısı meydana getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ermenistan, Lenin, Propaganda, Kült Liderlik, Müzik

LENIN'S CULT LEADERSHIP PROPAGANDA AND MUSIC IN ARMENIA: A SEMIOTIC ANALYSIS OF THE SONG OF "DEDICATION TO LENIN"

Öz

Songs were used effectively in cult leadership propaganda in the 20th century. Songs also were prepared for Lenin's cult leadership propaganda in the socialist republics of the Soviet Union. One of these songs was the song Dedication to Lenin (Ձոն Լենինին) whose lyrics were written by Lyudvig Duryan and which was composed by Alexander Arutiunian in the Armenian Soviet Socialist Republic (ASSR). In the study, it was tried to reveal how Lenin's cult leadership propaganda was constructed through the lyrics of the song “Dedication to Lenin”. For this purpose, the lyrics of the song were analyzed in the light of the semiotic understanding of linguist Roman Jakobson in the study. In the light of the findings, it was revealed that Lenin was presented to the Armenian people as a savior through the lyrics of the song. On the other hand, the message that the Armenian people embraced Lenin's thoughts was given in the song, in this way, the perception that Lenin had a strong leadership cult in Armenia was tried to be formed.

Anahtar Kelimeler

Armenia, Lenin, Propaganda, Cult Leadership, Music

Kaynakça

• Alpha History. “The Horst Wessel Song – Lyrics.” Erişim 13 Şubat 2021. https://alphahistory.com/nazigermany/the-horst-wessel-song-lyrics/.
• AV Production. “Aleksandr Harutyunyan.” Erişim 11 Şubat 2021. https://avproduction.am/?page=person&id=532&ln=am.
• Avcı, Özkan & Caner Çakı. “Milan Nedić İktidarında Sırp Toplumunda Düşman İnşası Propagandasına Yönelik Bir İnceleme.” Uluslararası Suçlar ve Tarih, sayı 21 (2020): 81-110.
• Barmé, Geremie. Shades of Mao: The Posthumous Cult of the Great Leader: The Posthumous Cult of the Great Leader. The United Kingdom: Routledge, 2016.
• Bartle, Graham. “Music Education in the Soviet Union.” International Journal of Music Education, no. 1 (1986): 33-37.
• Baytimur, Tuğba, Caner Çakı & Ferit Arda Arıca. “The Propaganda in Armenia of the Five-Year Development Plans Implemented in the Soviet Union.” Review of Armenian Studies, sayı 42 (2020): 81-102.
• Brooke, Caroline. “Soviet Music in the International Arena, 1932–41.” European History Quarterly 31, no. 2 (2001): 231-264.
• Çakı, Caner. “Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Joseph Stalin Döneminde Kullanılan Sovyet Propaganda Posterleri Üzerine İnceleme.” Ermeni Araştırmaları, sayı 61 (2018): 271-296.
• Çakı, Caner & Mehmet Ozan Gülada. “Komünizm İdeolojisi Altında Ermeni Kadınların Propaganda Posterlerindeki Temsili.” Ermeni Araştırmaları, sayı 66, (2020): 49-71.
• Çalışkan, Sadık, & Mehmet Barış Yılmaz. “Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Basında Yer Alan Propaganda Posterleri Üzerinden Vladimir Lenin'in Kült Liderlik İnşası.” Ermeni Araştırmaları, sayı 65 (2020): 75-100.
• Dündar, Gufran. “Mussolini İtalyası'nda Spor Yayıncılığı.” TRT Akademi 4, sayı 8 (2019): 308-324.
• Erol, Ebru Gülbuğ. “Nazi Almanya’sında Yayıncılık, Nazizm İdeolojisinin Yaydığı Anti-Semitist Söylemlerin İnşası ve Kitapların Propaganda Amaçlı Kullanımı.” Türk Kütüphaneciliği 34, sayı 4 (2020): 693-722.
• Fiske, John. İletişim Çalışmalarına Giriş. Çev., Süleyman İrvan, 5. Basım. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2017.
• Gazi, Mehmet Ali, Caner Çakı & Mehmet Ozan Gülada. “İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyet Kült Lider Propagandasında Vladimir Lenin ve Joseph Stalin'in Sunumu.” Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi 1, sayı 2 (2018): 25-42.
• Gazi̇, Mehmet Ali, Caner Çakı, Mehmet Ozan Gülada, & Gül Çakı. “Çin Halk Cumhuriyeti Kültür Devrimi Sürecinde Okuma Alışkanlığının Propaganda Posterlerinde Sunumu.” Türk Kütüphaneciliği 34, sayı 3 (2020): 406-431.
• Gill, Graeme. “The Soviet Leader Cult: Reflections on the Structure of Leadership in the Soviet Union.” British Journal of Political Science 10, no. 2 (1980): 167-186. Gronow, Pekka. “Ethnic Music and Soviet Record Industry.” Ethnomusicology 19, no. 1 (1975): 91-99.
• Jiosaavn. “Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Milli Marşı.” Erişim 11 Şubat 2021. https://www.jiosaavn.com/lyrics/anthem-of-the-azerbaijan-ssr-lyrics/Hzo9QRN0ZGI.
• Karaburun Doğan, Derya. “Vladimir Lenin'in Kült Liderlik İnşasında Müziğin Rolü: ‘Savaş Yeniden Geliyor’ Propaganda Şarkısı.” İdil Sanat ve Dil Dergisi 8, sayı 54 (2019): 155-161.
• Karaburun Doğan, Derya, Mehmet Ali Gazi & Caner Çakı. “Sovyetler Birliği'nde Milli Marşlar Üzerinden Komünizm Propagandası: Ermenistan Üzerine İnceleme.” Ermeni Araştırmaları, sayı 67 (2020): 137-155.
• Karaca, Mustafa, Mehmet Ali Gazi & Caner Çakı. “Kore Savaşı Ekseninde ABD-Çin ilişkilerinin Çin Propaganda Posterleri Üzerinden Analizi.” MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 9, sayı 2 (2020): 1142-1156.
• Kızılcı, Serkan, & Tamer Kavuran. “İkinci Dünya Savaşı'nda Japonya Karşıtı ABD Propaganda Posterlerinin Korku Çekiciliği Bağlamında İncelenmesi.” Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi 1, sayı 3 (2019): 63-78.
• Lepherd, Laurence. “Glasnost and Perestroika in Russian Soviet Music Education.” British Journal of Music Education 7, no. 3 (1990): 205-212.
• Lyrics-on. “Ulusal Marşlar ve Vatansever Şarkılar ‘Giovinezza’ Şarkı Sözleri.” Erişim 13 Şubat 2021. https://lyrics-on.net/en/1012053-giovinezza-anthem-of-fascist-italy-1924-1943-lyrics.html.
• Lyrics Translate. “Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Milli Marşı.” Erişim 11 Şubat 2021. https://lyricstranslate.com/tr/anthem-georgian-ssr-post-stalinist-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90.html.
• Lyrics Translate. “Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Milli Marşı.” Erişim 11 Şubat 2021. https://lyricstranslate.com/tr/lithuanian-soviet-socialist-republic-anthem-lietuvo.html-5.
• Lyrics Translate. “Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Milli Marşı.” Erişim 11 Şubat 2021. https://lyricstranslate.com/tr/soviet-latvia-state-anthem-latvijas-psr-himna-letonya-ssc-mar%C5%9F%C4%B1.html.
• Lyrics Translate. “Lenin’e Bağlılık Şarkısı.” Erişim 11 Şubat 2021. https://lyricstranslate.com/sr/honoured-armenian-state-folk-song-and-dance-ensemble-jon-leninin-lyrics.html.
• Polese, Abel & Slavomir Horák. “A Tale of Two Presidents: Personality Cult and Symbolic Nation-Building in Turkmenistan.” Nationalities Papers 43, no. 3 (2015): 457-478.
• Rice, Christopher. “Soviet Music in the Era of Perestroika.” In Culture and the Media in the USSR Today, edited by Julian Graffy, Geoffrey A. Hosking, 88-106. London: Palgrave Macmillan, 1989.
• Schwadron, Abraham A. “Music in Soviet Education.” Music Educators Journal 53, no. 8 (1967): 86-93.
• Schwarz, Boris. “Soviet Music since the Second World War.” The Musical Quarterly 51, no. 1 (1965): 259-281.
• Slonimsky, Nicolas. “Soviet Music and Musicians.” Slavonic and East European Review. American Series 3, no. 4 (1944): 1-18.
• Slonimsky, Nicolas. “The Changing Style of Soviet Music.” Journal of the American Musicological Society 3, no. 3 (1950): 236-255.
• Slusser, Robert M. “Soviet Music since the Death of Stalin.” The Annals of the American Academy of Political and Social Science 303, no. 1 (1956): 116-125.
• Sokoloff, Nikolai. “Symphonic Music in Soviet Russia.” The Musical Quarterly 17, no. 2 (1931): 219-226.