YARI BAŞKANLIK SİSTEMİ VE RUSYA FEDERASYONU ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Cilt: 12 Sayı: 1, 53 - 90, 30.06.2017

Müzeyyen Eroğlu Durkal , Mustafa Karahöyük

Öz

Çalışmada yarı başkanlık sistemi genel hatlarıyla işlenmiş, sistemin parlamenter
sistem ile başkanlık sistemi arasında sürüklendiği, bu sürüklenmeyi
belirleyen temel faktörün ise devlet başkanı ve parlamento çoğunluğu arasındaki
ilişkiler olduğu belirtilmiştir. Bu faktör nedeniyle tek tip yarı başkanlık sisteminden
söz etmek mümkün değildir. Çalışmada farklı ülkelerde, sistemin
farklı işlediği hatta aynı ülkede bile devlet başkan ve parlamento çoğunluğu
arasındaki ilişkilerin değişmesi halinde farklılıklar doğacağı vurgulanmıştır. Bu
vurguyu ispatlamak amacıyla örnek ülke olarak seçilen Rusya Federasyonu’nda Cumhurbaşkanı olan Yeltsin ve Putin dönemlerindeki uygulama farklılıkları
incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Boris Yeltsin, Devlet Duması, Rusya Federasyonu, Vladimir Putin, Yarı Başkanlık Sistemi

Kaynakça

• 1993 Tarihli Rusya Federasyonu Anayasası Abdullayev, Natig. (2008), Demokratikleşme Sorunsalı Çerçevesinde Rusya’da Hükümet Şekli Üzerine. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: İstanbulÜniversitesi SBE.Ağır, Osman. (2015), "Rusya Federasyonu’nun Siyasal RejimininAdlandırılması Üzerine", ASSAM, 2(3), 25-44.Alkan, Haluk. (2013). "Karşılaştırmalı Başkanlık Sistemleri: Latin Amerika veSovyet Sonrası Örnekler Üzerine Bir İnceleme", Yeni Türkiye Dergisi, (51),779-789.Atar, Yavuz. (2012), Türk Anayasa Hukuku, Konya: Mimoza Yayınları.Beceren, Ertan ve Kalağan, Gökhan. (2007), "Başkanlık ve Yarı BaşkanlıkSistemi; Türkiye’de Uygulanabilirliği Tartışmaları", Sayı: 11, 2007, İstanbulTicaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(11), 163-181.Beuman, Lydia (2016), Political Institutionsin East Timor: SemiPresidentialismand Democratisation, by Routlegde, New York.Canşen, Efkan. (2011)," Sovyetler Birliği’nden Rusya Federasyonu’na DoğruDeğişimin Yan Etkileri", Süleyman Demirel Üniversitesi Fen EdebiyatFakültesi Sosyal Bilimler Dergisi(24), 79-111.Cheibub, Jose Antonio and Chernykh, Svitlana. (2009), “Are SemiPresidentialConstitutions Bad For Democratic Performance?” ConstitutionalPolitical Economy, 20, 202- 229.Çam, Esat. (1987), Devlet Sistemleri, İstanbul: Der.Duverger, Maurice. (1980)," A New Political System Model: Semi-PresidentialGovernment", European Journal of Political Research, 8(2), 165-187.Duverger, Maurice. (1986), Siyasal Rejimler, (T. Tunçdoğan, Çev.), Ankara:Sosyal Yayınlar.Elgie, Robert. (2005), "A Fresh Look at Semipresidentialism", Journal ofDemocracy, 16(3), 98-112.Elgie, Robert. (2007), "Varieties of Semi-Presidentialism and Their Impact onNascent Democracies",Taiwan Journal of Democracy, 3(2), 53-71.Erdem, Kasım. (2014), Yarı Başkanlık ya da Süper Başkanlık: RusyaFederasyonu Örneği, Ankara: TBMM Araştırma Merkezi.Erdoğan Tosun, Gülgün ve Tosun, Tanju. (1999).,Türkiye’nin Siyasal İktidarArayışı Başkanlık ve Yarı Başkanlık Sistemleri, İstanbul: Alfa Basım Yayım veDağıtım.Eyüboğlu, Ercan. (2014), Fransa: Parlamenter bir VI. Cumhuriyet’e Doğru,İhsan Kamalak (Ed), (Yarı) Başkanlık Sistemleri ve Türkiye. İstanbul:Kalkedon.Gözler, Kemal. (2013), Anayasa Hukukunun Genel Esasları, Bursa: EkinYayınevi.Hekimoğlu, Mehmet Merdan. (2009), Anayasa Hukukunda KarşılaştırmalıDemokratik Hükümet Sistemleri ve Türkiye, Ankara: Detay Yayıncılık.Linz, Juan (1993), “Presidentialism, And Democracy: A CriticalAppraisal”, https://kellogg.nd.edu/publications/workingpapers/WPS/200.pdf.Neto, Octavio Amorim and Strom, Kaare. (2006), “Breaking the ParliamentaryChain of Delegation: Presidents and Non-partisan Cabinet Members inEuropean Democracies”, British Journal of Political Science, Volume 36, Issue4, 619- 643.Onar, Erdal. (2001). "Türkiye’nin Başkanlık Veya Yarı Başkanlık SistemineGeçmesi Düşünülmeli Midir?", Uluslararası Anayasa Hukuku Kurultayı,365:Türkiye Barolar Birliği.O’Neill, Patrick (1993), “Presidential Power in Post-communist Europe: TheHungarian Case in Comparative Perspective” Journal of Communist Studies,Volume: 9, Issue: 3, 177-201.Özbudun, Ergun. (1993), Demokrasiye Geçiş Sürecinde AnayasaYapımı, Ankara: Bilgi Yayınevi.Pang, Dapeng. (2013), Rusya’nın Renk Devrimine Karşı Geliştirdiği Önlemler,Li. Shenming (Ed), Sovyet Sosyalizminin Dersleri Cilt II: Sovyet Mirası veSovyet Sonrası Rusya’da Toplumsal Mücadelele, İstanbul: Canut.Polater, Yusuf Ziya (2014)," Modern Hükümet Sistemlerinden Yarı-BaşkanlıkSistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği". Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi(4),133-175.Protsyk, Oleh. (2006), "Intra-Executive Competition between President andPrime Minister: Patterns of Institutional Conflict and Cooperation under SemiPresidentialism",Political Studies Review, 54, 219-244.Riasanovski, Nicholas, ve Steinberg, Mark. (2011), Rusya Tarihi: BaşlangıçtanGünümüze, İstanbul: İnkılap Yayınları.Roskin, Michael. (2012), Çağdaş Devlet Sistemleri: Siyaset, Coğrafya,Kültür, Ankara: Adres Yayınlar.Rotberg, Rotberg. (2003), "State Failure and State Weakness in a Time ofTerror", Washington D.C.: Brookings Institution Press.Sartori, Giovanni. (1997), Karşılaştırmalı Anayasa Mühendisliği: Yapılar,Özendiriciler ve Sonuçlar Üzerine Bir İnceleme, Ankara: Yetkin Yayınları.Schleiter, Petra. and Edward Morgan-Jones. (2009), “Party Government inEurope? Parliamentary and Semi- Presidential Democracies Compared”,European Journal of Political Research, 48, 665-693.Shugart, Matthew. (2005), “Semi-Presidential Systems: Dual Executive AndMixed Authority Patterns”, French Politics, Volume: 3, Issue:3, s: 323-351,http://link.springer.com/article/10.1057/palgrave.fp.8200087.Shugart, Matthew andCarey, John (1992), Presidents andAssemblies Constitutional Design and Electoral Dynamics, CambridgeUniversity Press.Sezginer, Murat. (2010), Günümüz Demokrasilerinde Kuvvetler İlişkisi ve 1982Anayasası’nda Sorunlar, Ankara: Seçkin Yayınevi.Uluşahin, Nur. (2003), "Demokratik Siyasal Rejimlerin SınıflandırılmasındaFarklı Bir Yaklaşım: 'Yarı-Başkanlıktan İki Başlı YürütmeYapılanmasına", İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 52(2), 199-233.Yazıcı, Serap. (2013), Başkanlık ve Yarı-Başkanlık Sistemleri Türkiye İçin BirDeğerlendirme, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.Yılmaz, Harun. (2006), Rusya’da Devlet Merkezli Sistem veBürokrasi, İstanbul: Versus Yayınları .Zhengquan, Wang. (2013), Rusya’nın Renk Devrimine Karşı Aldığı Sıkı Önlemler,Li. Shenming (Ed), Sovyet Sosyalizminin Dersleri Cilt II:Sovyet Mirasıve Sovyet Sonrası Rusya’da Toplumsal Mücadeleler, İstanbul: Canut