BİLANÇODA GÖRÜLMEKLE BİRLİKTE İŞLETMEDE BULUNMAYAN ORTAKLARDAN OLAN ALACAKLARA İLİŞKİN KAYITLARIN DÜZELTİLMESİNE İZİN VERİLMESİ YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNU ORTADAN KALDIRIR MI?

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 41 - 80, 20.10.2021

Esra Kaşak

Öz

6111 sayılı Kanun m. 11/2’de şirket bilançosunda yer aldığı halde işletmede bulunmayan ortaklardan alacaklar hakkında bilançoda düzeltme yapma imkânı tanınmıştır. Bu düzeltme ile anonim şirketin pay sahibinden olan alacağının kayıtlardan çıkarılması söz konusu olabilir. Bu kapsamda şirketin malvarlığının azalması sonucunu doğuracak işlemler gündeme gelebilir. Bu da şirketin zarara uğradığı anlamına gelir. Esasen benzer içerikteki düzenleme 6555 sayılı Kanun m. 74/1-a, 6736, 7143 sayılı Kanun’lar ve son olarak 03.06.2021 tarih ve 7326 sayılı Kanun m. 6/3’te de yer almaktadır. Yargıtay 15. Ceza Dairesi, 6111 sayılı Kanun’un 11. maddesinin 2. fıkrasından faydalanan yönetim kurulu üyeleri bakımından hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunun unsurlarının oluşmadığına karar vermiştir. Buna karşılık bu düzeltme imkânının yönetim kurulu üyelerinin hukuki sorumluluğunu sınırlandıran veya ortadan kaldıran bir hüküm olarak nitelendirilmesi mümkün değildir. Bu sebeple TTK m. 553’te yönetim kurulu üyeleri hakkında öngörülen sorumluluğun şartlarının oluşması halinde, üyelere sorumluluk davası açılabilir. Yapılan işlemin ilgili kanunlar uyarınca yapılmış olması, sorumluluğu ortadan kaldırmaz.

Anahtar Kelimeler

6111 sayılı Kanun m. 11/2, 6555 sayılı Ka-nun m. 74/1-a, 6736, 7143 ve 7326 Sayılı Kanunlar m. 6/3, Yönetim Kurulu Üyeleri, Hukuki Sorumluluk, Ortaklardan Olan Alacaklar, Vergi Affı.

Kaynakça

• Akdağ Güney, Necla, Anonim Şirket Yönetim Kurulu, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2016.
• Aksoy, Kıral Aydın, “6111 Sayılı Yasanın 11. Maddesinin 2. Fıkrasına Göre Beyan Edilen Tutarlar İle İlgili Sonradan Gündeme Gelen Sorunlar”, http://www.neksymm.com/6111-sayili-yasanin-11-maddesinin-2-fikrasina-gore-beyan-edilen-tutarlar-ile-ilgili-sonradan-gundeme-gelen-sorunlar_i307/, (ET. 26.06.2021).
• Amstutz Marc/Gohari, Ramin Silvan, OR Kommentar, Schweize-risches Obligationenrecht. OFK - Orell Füssli Kommentar (Navi-gator.ch), 3. Aufl., Hrsg: Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz, Roland Fankhauser, Orell Füssli Verlag AG, 2016.
• Avci, Özcan, “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 6736 Sayınlı Kanun’un Getirdikleri ve Devam Eden Vergi İncelemelerine Etkisi”, Vergi Dünyası Dergisi. S. 421, Eylül 2016, s. 109-121.
• Aydın, Alihan, Anonim Ortaklığın Kendi Paylarını Edinmesi, İstanbul 2008.
• Ayhan, Rıza/Çağlar, Hayrettin/Özdamar, Mehmet, Şirketler Hukuku Genel Esaslar, Yetkin Yayınları, 3. Baskı, Ankara 2021.
• Bärtschi, Harald, “Die Klage aus unmittelbarem Schaden im Ve-rantwortlichkeitsrecht”, Hrsg: Weber, Rolf H./Isler, Peter R., Eu-ropa Institut Zürich, 104, Schulthess Verlag, Zürich 2010.
• Bahtiyar, Mehmet, Ortaklıklar Hukuku, Beta Basım Yayın, 15. Bası, İstanbul 2021. Böckli, Peter, Schweizer Aktienrecht, 4. Aufl., Schulthess Juristische Medien AG, 2009.
• Canözü, Salih, Anonim Şirketlerde İbra, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Chapius, Cédric, OR Kommentar, Schweizerisches Obligationenrecht, OFK - Orell Füssli Kommentar (Navigator.ch), 3. Aufl., Hrsg: Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz, Roland Fankhauser, Orell Füssli Verlag AG, 2016.
• Çamoğlu, Ersin, Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu (Kamu Borçlarından Sorumluluk İle), 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.
• Dalla Torre, Luca, Präjudizienbuch OR, Die Rechtsprechung des Bundesgerichts (1875-2015), Hrsg: Peter Gauch, Viktor Aepli, Hubert Stöckli, 9. Aufl., Schulthess Juristische Medien AG, Zürich 2016.
• Forstmoser, Peter, Die aktienrechtliche Verantwortlichkeit, 2. Aufl., Schulthess Polygraphischer Verlag, Zürich 1987.
• Forstmoser, Peter/Lachat-Héritier, Anne/Plüss, Adrian, “Die Privatrechtliche Verantwortlichkeit im Aktienrecht”, Schweiz. Ju-ristische Kartothek, 1987 https://www.forstmoser.ch/wp-content/publications/articles/1987-verantwortlichkeit.pdf, ET. 24.06.2021.
• Forstmoser, Peter/Meier-Hayoz, Arthur/Nobel, Peter, Schweizerisches Aktienrecht, Stämpfli Verlag, Bern 1996.
• Forstmoser, Peter/Schott, Bertrand, “Entwicklungen im Gesellsc-haftsrecht (Handelsgesellschaften und Genossenschaften) und im Wertpapierrecht/Le point sur le droit des sociétés (sociétés commerciales et sociétés coopératives) et des papiers-valeurs”, Schweizerische Juristen-Zeitung, 102/2006, s. 482-488.
• Forstmoser, Peter/Sprecher, Thomas/Töndury, Gian Andri, Per-sönliche Haftung nach Schweizer Aktienrecht/Personal Liability according to Swiss Corporate Law, Schulthess Verlag Zürich 2005.
• Gericke, Dieter/ Waller, Stefan, Basler Kommentar Obligationen-recht II, Art. 530-964 OR (Art. 1-6 SchlT AG, Art. 1-11 ÜBest GmbH), Hrsg: Heinrich Honsell, Nedim Peter Vogt, Rolf Watter, 5. Aufl., Helbing & Lichtenhahn (Verlag), 2016.
• Göktürk, Kürşat, “Amerikan, Alman, İsviçre ve Türk Hukukunda İşadamı Kararı İlkesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 2, Y. 2011, s. 207-247. Göktürk, Kürşat, Şirketler Topluluğunda Sorumluluk Esasları, Ankara 2015.
• Göle, Celal, Anonim Ortaklıklarda Nakdi Sermaye Koyma Borcu ve Borcu İfada Temerrüt, Ankara 1976.
• Hacımahmutoğlu, Sibel, “The Business Judgment Rule: İş Adamı Kararı mı Yoksa Ticari Muhakeme Kuralı mı?”, Y. 2014, Batider, C. XXX, S. 4, s. 99-145.
• Hartmann, Stephan, “Die Unterscheidung zwischen dem unmittelbaren und dem mittelbaren Gläubigerschaden im Konkurs der Ak-tiengesellschaft”, Schweizerische Zeitschrift für Wirtschafts- und Finanzmarktrecht, 2006, s. 321-327.
• Isler, Martina, Konsultativabstimmung und Genehmigungsvorbehalt zugunsten der Generalversammlung Unter besonderer Berücksichtigung von Entschädigungsfragen, Dike Verlag, (SSHW 297), Zürich/St. Gallen 2010.
• Kaşak, Esra, “Alman Hukukunda Genel Kurul Kararına Dayanan Davranışlarından Dolayı Yönetici Kurul Üyelerinin Sorumsuzluğunun Şartları ve Kapsamı”, Batider, C. XXXVI, S. 1, Mart 2020, 101-129 (Atıf: Kaşak, 2020).
• Kaşak, Esra, Anonim Şirketlerde Genel Kurul ile Yönetim Kurulu Arasındaki Yetki Dağılımına İlişkin Temel Esaslar, Tipoloji Kuramı ve Kurumsal Yönetim Perspektifinden Yapılan İnceleme ile Birlikte, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019 (Atıf: Kaşak, 2019).
• Kaşak, Esra, Anonim Ortaklıkta Sermayenin İadesi Yasağı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2011 (Atıf: Kaşak, 2011).
• Kaşak, Fahri Erdem, Sözleşme Özgürlüğünün Sınırı Olarak Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırılık, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2021 (Atıf: Kaşak, F. E., 2021).
• Kırca, İsmail, “Anonim Şirketlerde Sermayenin İadesi Yasağı (TTK m. 405/II) ile İlgili Bir İnceleme (11. HD’nin 10.06.2008 Tarih ve E. 2007/12661, K. 2008/7660 Sayılı Kararının Değerlendirilmesi), Halûk Konuralp Anısına Armağan, C. I, Yetkin Yayınları, Ankara 2009, s. 641-651.
• Kırca, İsmail/Şehirali Çelik, Feyzan Hayal/Manavgat, Çağlar, Anonim Şirketler Hukuku, C. I, Temel Kavram ve İlkeler, Kuruluş, Yönetim Kurulu. Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü, Ankara 2013.
• Koch, Jens, Aktiengesetz, Hrsg.: Uwe Hüffer/Jens Koch, C.H. Beck Verlag, 15. Auflage, 2021.
• Krneta, Georg, Praxiskommentar Verwaltungsrat Art. 707-726 OR und Spezialgesetze, Ein Handbuch für Verwaltungsräte, Stämpli Verlag AG, 2. Aufl., Bern 2005.
• Kunz, Peter V., Rechtsnatur und Einredenordnung der aktienrecht-lichen Verantwortlichkeitsklage, Darstellung der Rechtslage un-ter bisherigem und revidiertem Aktienrecht, Stämpfli&Cie AG, Bern 1993.
• Meier, Robert, Die Aktiengesellschaft, Ein Rechtshandbuch für die praktische Arbeit in der schweizerischen Aktiengesellschaf, Schulthess Verlag, 3. Aufl. 2005.
• Özdemir, Recep/Özırmak, Tahir, “6111 sayılı Kanunla Getirilen Kasa Fazlalıklarının ve Ortaklardan Alacak Tutarlarının Düzel-tilmesi”, Vergi Dünyası Dergisi. S. 393, Mayıs 2014, s. 44-52.
• Pulaşlı, Hasan, “Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Özen Yükümlülüğü ve Müteselsil Sorumluluğu”, Batider, Y. 2009, C. XXV, S. 1, s. 27-63, (Atıf: Pulaşlı, 2009).
• Pulaşlı, Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi. C. III, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2018 (Atıf: Pulaşlı, 2018).
• Rihm, Thomas/Känzig, David, Aktienrecht Kommentar, Aktienge-sellschaft, Rechnungslegungsrecht, VegüV, GeBüV, VASR, OFK - Orell Füssli Kommentar (Navigator.ch), Hrsg: Jeannette K. Wibmer. 1. Auflage, Orell Füssli Verlag AG, 2016.
• Şener, Oruç Hami, Ortaklıklar Hukuku, 4. Bası, Ankara 2019.
• Spindler, Gerald, Münchener Kommentar zum Aktiengesetz, Hrsg: Wulf Goette/Mathias Habersack, Verlag C.H. Beck, 5. Auflage, München 2019.
• Tekinalp, Ünal (Poroy, Reha/Çamoğlu, Ersin), Ortaklıklar Hukuku II, 14. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2019. Tekinalp, Ünal, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku (Anonim ve Limited Ortaklıklar, Tek Kişi Ortaklığı, Ortaklıklar Topluluğu, Birleşme, Bölünme, Tür Değiştirme), Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015.
• Toraman Çolgar, Emek, Şirkete Borçlanma Yasağı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019.
• Vollmar, Juerg, Grenzen der Übertragung von gesetzlichen Befugnis-sen des Verwaltungsrats an Ausschüsse, Delegierte und Direk-toren, Bern 1986.
• von Büren, Roland, “Erfahrungen schweizerischer Publikumsge-sellschaften mit neuen Aktienrecht”, Zeitschrift des Bernischen Juristenvereins, 131 (1995), s. 57-91.
• von der Crone, Hans Caspar/Carbonara, Antonio/Hunziker, Silvia, Aktienrechtliche Verantwortlichkeit und Geschäftsführung,Ein funktionaler und systematischer Überblick, Helbing & Lich-tenhahn Verlag, Basel 2006.
• Watter, Rolf/Roth Pellanda, Katha, Basler Kommentar: Obligatio-nenrecht II, Art. 530-964 OR (Art. 1-6 SchlT AG, Art. 1-11 ÜBest GmbH), Hrsg: Heinrich Honsell, Nedim Peter Vogt, Rolf Watter, 5. Aufl., Helbing & Lichtenhahn (Verlag), 2016.
• Watter, Rolf/Spıillmann, Till, “Corporate Social Responsibility – Leitplanken für den Verwaltungsrat Schweizerischer Aktienge-sellschaften”, Zeitschrift für Gesellschafts- und Kapital-marktrecht, 2–3/2006, s. 94-116. Wibmer, Jeannette K., Aktienrecht Kommentar, Aktiengesellschaft, Rechnungslegungsrecht, VegüV, GeBüV, VASR, OFK - Orell Füssli Kommentar (Navigator.ch), Hrsg: Jeannette K. Wibmer, 1. Auf-lage, Orell Füssli Verlag AG, 2016.
• Yakışıklı, Ramazan, “6111 Sayılı Yasa Kapsamında Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Ortaklardan Alacakların Beyanı”, Vergi Dünyası Dergisi. S. 356, Nisan 2011, s. 11-15.
• Yaz, Dursun Ali, “Gerçek Dışı Kasa Mevcutlarının Torba Yasa Kapsamında Değerlendirilmesi”, Vergi Dünyası Dergisi. S. 355, Mart 2011, s. 195-199.
• Yılmazsoy, Murat/Tireli Büyükdeğirmenci, Işıl, “6736/6 Kapsamında İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi ve Bağımsız Denetim Sonuçlarına Etkisi”, Vergi Dünyası Dergisi, S. 421, Eylül 2016, s. 122-126.