AMME ALACAKLARININ (ÖZELDE VERGİLERİN) KORUNMASINDA BİR YÖNTEM: TEMİNAT İSTEME

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 487 - 525, 20.10.2021

Mehmet Küçükkaya

Öz

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
(AATUHK)’da kamu alacaklarının tahsilini garantiye almak veya kolaylaştırmak amacıyla getirilen güvenlik önlemlerinde biri de teminat
istemektir. Teminat genel olarak, kamu idaresinin gelecekte doğabilecek risklere karşı kamu alacağını güvence altına almaya yönelik bir
koruma tedbiridir. Teminat, kanunda belirtilen bazı şartların gerçekleşmesi durumunda mahkeme kararına gerek duyulmadan alacaklı
tahsil dairesince istenmektedir. Teminat istenmesi, muhatabının hukuki durumunu özellikle mülkiyet hakkını etkileyip bazı neticeler
doğurduğundan bir idari işlemdir. Teminat istenmesi sürecinin başlaması, bazı durumlarda ilgili hakkında ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkukla da neticelenmektedir. Çalışmamızda kamu alacaklarını korumaya yönelik olarak düzenlenmiş bulunan teminat kurumunu işletilebilmesi için gerekli olan şartları, özellikle teminat istenmesini
gerektiren sebepleri kanun, öğreti ve yargı kararları bağlamında ele alarak tespit etmek ve değerlendirmelerde bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Kamu alacağı, Koruma önlemleri, Teminat, Teminat isteme sebepleri, Dava açma

Kaynakça

• Ağar, Serkan, Vergi Tahsilatından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar ve Çözüm Yolları, Yaklaşım Yayınları, Ankara, 2009
• Akdoğan, Abdurrahman, Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, Gazi Kitapevi, 11. Baskı, Ankara, 2013
• Ay, Hakan/Baran, Tülay, “Kamu Alacaklarının Korunma Yöntemleri ve Bir Değerlendirme”, Sosyoekonomi, 2014, Sayı:21, s.40, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/197773, (15.06.2021)
• Barlass, İrfan, Kamu Alacaklarının Haciz Yoluyla Takibi, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, 2017
• Batı, Murat, “6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un İşlevsiz Hükümleri”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:369, Haziran 2019
• Bayraklı, Hasan Hüseyin, Vergi İcra Hukuku, Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayını, No.38, Afyonkarahisar, 2009
• Bayraklı, Hasan Hüseyin/Hatipoğlu, Mehmet, Ord. Prof. Dr. Ali Fuat Başgil’in Anısına Armağan, “Vergi Alacaklarının Takibinde Teminat İsteme ve Vergi Davasına Konu Olması”, Onikilevha Yayınları, 2019
• Baysal, Eda, “Vergi Hukuku Yönünden Amme Alacağının Korunmasına Dair Güvence Önlemlerinden Olan ‘Teminat İsteme’ Uygulamasında ‘Yetki’ ve ‘Neden’ Unsurlarının Tahlili”, Legal Mali Hukuk Dergisi, Haziran 2009
• Bilici, Nurettin, Vergi Hukuku, 50. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2020
• Candan, Turgut, Açıklamalı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, Yetkin Yayınları, 4. Baskı, Ankara, 2018
• Çelik, S. Binnur, Kamu Alacaklarının Takip ve Tahsil Hukuku(Vergi İcra Hukuku), Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, 2018
• Doğrusöz, Bumin, “Vergi İdaresinin Teminat İstemi”, https://www.dunya.com/kose-yazisi/vergi-dairesinin-teminat-talebi/23939, (12.06.2021)
• Durukan, Leyla, “Kamu Alacaklarının Korunmasında Teminat Müessesinin İncelenmesi Ve Değerlendirilmesi”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 163, Ocak-Şubat 2021
• Gerçek, Adnan, Türk Vergi Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisi, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2006
• Kaneti, Selim/Ekmekci, Esra/Güneş, Gülsen/Kaşıkçı, Mahmut, Vergi Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2019
• Karadağ, Neslihan Coşkun, “Vergi Alacağının Güvence Altına Alınmasında Teminat, İhtiyati Haciz ve İhtiyati Tahakkuka İlişkin Özellikli Durumlar”, Maliye Dergisi, Sayı:162, Yıl:2012
• Karakoç, Yusuf, Genel Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2019
• Karakoç, Yusuf, Genel Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, 4. Baskı, Ankara, 2007
• Kızılot, Şükrü/Şenyüz, Doğan/Taş, Metin/Dönmez, Recai, Vergi Hukuku, Yaklaşım Yayınları, Ankara, 2006
• Koçak, Muhsin, Vergi-İcra Hukuku, Seçkin Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, 2018
• Mutluer, Kamil / Kuzeyli, N. Nilay Dayanç, Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019
• Oktar, S. Ateş, Vergi Hukuku, Türkmen Kitabevi, 22. Baskı, İstanbul, 2017
• Ozansoy, Ahmet, “Teminat ve İhtiyati Hacizde “İle” nin Hayati Önemi”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 174, Yıl: 2007, (elektronik versiyon)
• Öner, Erdoğan, Vergi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 5. Baskı, Ankara, 2015
• Özdemir, Muharrem/Şenöz, Yadigar, “Vergi Hukukunda Teminat Hükümlerinin Tatbiki”, https://www.alomaliye.com/2020/07/28/vergi-hukukunda-teminat-hukumlerinin-tatbiki/, (10.06.2021)
• Sarıcaoğlu, Ercan, “Kamu Alacağının Korunmasına Yönelik Bir Önlem: 6183 Sayılı Kanuna Göre Teminat”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 2, 2020
• Sarısu, Gökçe, “Amme alacağının tahsilinde teminat uygulaması”, https://www.vergidegundem.com//makale?categoryName=Ekonom ist&publicationNumber=5&publicationYear=2009&publicationId= 666661110, (12.06.2021)
• Şentürk, Akın Gencer, “Amme Alacaklarının Korunması Yöntemlerinden “Teminat İsteme” Uygulamasının İhtiyati Tahakkuk-İhtiyati Haciz Müesseseleri İle Bağlantısının Ortaya Konulması ve Bir İdari İşlem Olarak Vergi Hukuku Yönünden İrdelenmesi”, 15, http://agencerhukuk.com/014.pdf, (14.06.2021)
• Şenyüz, Doğan, “İflasta Vergi Alacakları ve Sırası”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:67, Sayı: 4, 2018
• Şenyüz, Doğan/Yüce, Mehmet/Gerçek, Adnan, Vergi Hukuku, Ekin Kitapevi, 11. Baskı, Bursa, 2020
• Taşkan, Yusuf Ziya, Vergi Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018
• Yapar, Burcu Kuzucu, Türk Vergi Hukukunda Kamu Alacaklarını Güvence Altına Alan Önlemler, (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019)