Organizational Defects in the Provision of Health Services in Turkish Law in the Light of Judicial Decisions

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 2, 858 - 930, 28.10.2023

Müzeyyen Eroğlu Durkal , Hüseyin Üşenmez

https://doi.org/10.58820/eruhfd.1382477

Öz

Healthcare services is a wide concept that encompasses the medical operations. A physician would perform a medical operation with due diligence including that the operation is conducted in compliance with the standards of the medical science. At this point, the govern-ment, in accordance with the liability imposed on it pursuant to Article 56 of the Turkish Constitution, must fulfill its administrative responsibilities of which exceeds the authority and responsibility of a physician, throughout the execution of the service in order to ensure that the medical intervention is carried out legally.

Although medical interventions in the healthcare service are car- ried out by a medical personnel, not every fault in the execution of the healthcare services is attributed to a medical personnel. Considering the diagnosis and treatment process of the disease as a whole, it is necessary to establish an organization (administrative structure) that enables the patient to be treated as soon as possible and without harming the body integrity, and to supervise it effectively. Failure to establish or supervise the organization in question causes organizational defect in the organization and operation of the health service,
which occurs at the administrative level, which occurs outside the jurisdiction of the physician or health personnel, and which can be expressed as a deficiency.

Anahtar Kelimeler

Administration, Healthcare, Execution of Health Ser- vice, Medical Intervention, Organizational Failure

YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TÜRK HUKUKUNDA SAĞLIK HİZMETİNİN YÜRÜTÜLMESİNDE ORTAYA ÇIKAN ORGANİZASYON KUSURLARI

Öz

Sağlık hizmeti, hekim tarafından gerçekleştirilen tıbbi müdahaleyi de içine alan geniş kapsamlı bir kavramdır. Hekim sağlık hizmetinin yerine getirilmesinde, tıbbi müdahalenin tıp bilimi ve standartlarına uygun olması şartı başta olma üzere kendisinden beklenen dikkat ve özeni yerine getirerek görevini yapacaktır. Bu noktada devlet de Anayasa’nın 56. maddesi uyarınca kendisine yüklenen sorumluluk gereği, hekimin yetki ve sorumluluk alanını aşan, tıbbi girişimin hukuka uygun olarak gerçekleştirebilmesi için sağlık hizmetinin yürütülmesi sürecinde üzerine düşen yönetimsel yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır.

Sağlık hizmetinin yürütülmesinde gerçekleştirilen tıbbi girişimler sağlık personeli tarafından gerçekleştirilen bir eylem olmakla birlikte, sağlık hizmetinin görülmesinde ortaya çıkan kusurlar her zaman doğrudan sağlık personeline atfedilememektedir. Hastalığın teşhis ve tedavi süreci bir bütün olarak ele alındığında, sağlık kuruluşlarında
hastanın en kısa sürede ve vücut bütünlüğüne zarar vermeden tedavi edilmesini sağlayan organizasyonun (idari yapının) kurulması ve bunun etkin bir şekilde denetlenmesi gerekmektedir. Söz konusu organizasyonun kurulmaması ya da denetlenmemesi sağlık hizmetinin düzenlenmesinde ve işletilmesinde yönetimsel boyutta ortaya çıkan, hekimin veya sağlık personelinin yetki alanının dışında gerçekleşen, eksiklik şeklinde ifade edebilecek olan organizasyon kusuruna neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İdare, Sağlık Hizmeti, Sağlık Hizmetinin Yü- rütülmesi, Tıbbi Müdahale, Organizasyon Kusuru

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Akbulut, Emre. “Kanuni İdare İlkesi”. Doktora Tezi, Marmara Üniversi- tesi, 2019.
• Akıncı, Müslüm. Danıştay Kararları Işığında İdarenin Gözetim ve Denetim Görevi. İstanbul: Legal Yayınevi, 2017.
• Akışoğlu, Özgür. “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Mahkeme (Daire) Z/Finlandiya Davası”. Küresel Bakış Çeviri Hukuk Dergisi.22 (2017): 41-76.
• Altundiş, Mehmet. “Tıbbi Kişisel Verilerin Tutulması ve Korunması Yükümlülüğü ve İdarenin Bu Yükümlülüğünü Yerine Getirmemesinden Doğan Sorumluluğu”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 28 (2016): 313-352.
• Aşçıoğlu, Çetin. Tıbbi Yardım ve El Atmalardan Doğan Sorumluluklar. Ankara, 1993.
• Atak, Songül. “Avrupa Konseyi’nin Kişisel Veriler Açısından Sağladığı Temel Güvenceler”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi.87 (2010): 90-120.
• Avcı, Mustafa. “Sağlık Hizmetlerinde İdarenin Mali Sorumluluğu”. Ankara Barosu Dergisi. 1 (2012): 107-138.
• Ayan, Mehmet. Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk. Ankara: Kazancı Yayınları,1991.
• Aykın, Aykut Cemil ve Serkan Çınarlı. Sağlık Personelinin Hukuki Sorumluluğu. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016.
• Baysal, Mustafa. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu El Kitabı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Can, Hasan. “Sağlık Hizmetlerinde İdarenin Organizasyon Sorumluluğu”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi.161 (2022): 183-223.
• Canpolat, Ferhat. “Kamu Hastanesinde Yapılan Tıbbi Müdahalede Hekimin Özel Hukuktan Doğan Sorumluluğunun Dayanağı”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 80 (2009): 156-181.
• Çınarlı, Serkan, Fidan Ermumcu ve Orhan Merak. Tıbbi Uygulamadan Doğan İdari Yargı (Tam Yargı) Davaları. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Çınarlı, Serkan ve Nurgül Kocakoç. “Tıbbi Uygulama Hatalarında Organizasyon Kusurunun Yeri” Tıp Hukuku Dergisi. 6/11 (2017): 207-227.
• Çınarlı, Serkan. “İdari Yargı Kararları Işığında Özel Hastanelerde Meydana Gelen Tıbbi Uygulama Hatasından İdarenin Denetim Yetkisi Nedeniyle Sorumluluğunun Tartışılması”. Tıp Hukuku Dergisi. 5/10 (2016): 216.
• Çınarlı, Serkan, Munise Seray Göncü Döner ve Kerim Azak. “Kamu Sağlık Çalışanlarına Karşı Açılan Rücu Davalarında Organizasyon Kusuru Nedeniyle Hakkaniyet İndirimi”. Tıp Hukuku Dergisi. 11/21(2022): 3-34.
• Dağlı, Gözde. “Danıştay Kararları Işığında Sağlık Kamu Hizmetinden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları”. Danıştay Dergisi. 154 (2022): 123-190.
• Demir, Bora. “Sağlık Hizmetlerinin Özel Sektör Tarafından Yürütülmesi”. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2011.
• Demir, Mehmet. Tıbbi Organizasyon Kusuru Açısından Hastanelerin Hukuksal Sorumluluğu. Ankara: Turhan Kitabevi, 2010.
• Demirkol, Selami ve Emre Akbulut. “Türkiye’de Kamu Personelinin Verimliliğinin Arttırılmasında Hukuki Araçlar Ve Yargı Kararları”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 17/ 1-2 (2013): 1327-1365.
• Doğan, Cahid. “İdarenin Kusur Sorumluluğunda Rücu”. İçinde VIII. Türk-Alman Tıp Hukuku Sempozyumu, ed.Hakan Hakeri ve Henning Rosenau, (98-191) Diyarbakır: Adalet Yayınevi, 2011.
• Durmuş, Veli. “İdarenin Sağlık Hizmetinden Doğan Kusursuz Sorumluluğu” içinde Sağlık Hukuku Makaleleri II, (195-212) İstanbul: İstanbul Barosu Yayınları, 2012.
• Er, Ahmet, Ömür Topaç ve Serap Kaygusuz. Tıbbi Müdahaleden Kaynaklanan Hukuki Cezai ve İdari Sorumluluk. Ankara: Adalet Yayınevi, 2021.
• Gökcan, Hasan Tahsin. Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Hakeri, Hakan. Tıp Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Hakeri, Hakan. “Hastane Yönetiminin Sorumluluğu”. İçinde Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sağlık Hukuku Kurultayı 1-3 Kasım 2007, (161-170) Ankara: Ankara Barosu Yayınları, 2008.
• Karakul, Selman. “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Sağlık Hakkı”. İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 3/2 (2016): 169-208.
• Kıcalıoğlu, Mustafa. Doktorların ve Hastanelerin Tıbbi Müdahaleden Kaynaklanan Hukuki Sorumluluğu. Ankara: Adalet Yayınevi, 2011.
• Kızılyel, Serkan. “İdarenin Sağlık Hizmetinden Doğan Tazminat Sorumluluğu”. İçinde Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sağlık Hukuku Kurultayı 1-3 Kasım 2007, (203-240)Ankara: Ankara Barosu Yayınları, 2008.
• Özel, Çağlar ve Doğan N. Leblebici. “Organizasyon Kusurundan Doğan Zarar Açısından Özel Hastane ve Hekimlerin Sorumluluklarına Kısa Bir Bakış”. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2/10 (2007): (177-200).
• Özsunay, Ergun. “Alman ve Türk Hukuklarında Hekimin Hastayı Aydınlatma Ödevi ve İstisnaları”. İçinde Türk Hukukunda Hekimin Hukuki ve Cezaî Sorumluluğu. Sorumluluk Hukukundaki Gelişmeler V. Sempozyumu, (31-59)İstanbul, 1983.
• Sever, Dilşat Çiğdem. “Sağlık Kamu Hizmetinin Örgütlenmesi ve Özelleştirme Biçimleri”. İçinde Sağlık ve Tıp Hukukunda Sorumluluk ve İnsan Hakları, ed. Özge Yücel ve Gürkan Sert, (107-125) Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021. Sever, Dilşat Çiğdem. “Kamusal Faaliyetlerin Özel Kişilere Gördürülmesi: Özel Güvenlik ve Özel Sağlık”. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2013.
• Taşdemir, Özgür. “Kişisel Sağlık Verilerinin Korunmasına Kısa Bir Giriş”. İçinde Sağlık ve Tıp Hukukunda Sorumluluk ve İnsan Hakları, ed. Özge Yücel ve Gürkan Sert, (207-240)Ankara: Seçkin Yayıncılık,2021.
• Yüzbaşıoğlu, Cihan. İdare ve Personel Yönüyle Sağlık Hizmetinden Kaynaklanan Sorumluluk. İstanbul: On İki Levha Yayınları, 2020.
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. Başvuru No.24109/07 (27.01.2015).https://hudoc.echr.coe.int.
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. Başvuru No.40448/06 (30.08.2016).https://hudoc.echr.coe.int.
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. Başvuru No.29731/09 (18.12.2018). Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. Başvuru No.72781/12 (04.09.2018). Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. Başvuru No.25774/09(21.07.2015). Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası, 16.02.2023.
• Anayasa Mahkemesi. Başvuru No.2019/2423 (23.02.2022). UYAP.
• Anayasa Mahkemesi. Başvuru No.2018/1156 (18.05.2021).Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Anayasa Mahkemesi. Başvuru No.2019/5186 (16.11.2021).Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Anayasa Mahkemesi. Başvuru No.2017/17652 (15.12.2020).Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Anayasa Mahkemesi. Başvuru No.2015/5228.(20.03.2019). Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Anayasa Mahkemesi. K.1991/2 (17.01.1991).19.08.1991 tarih ve 20965 sayılı Resmi Gazete.
• Anayasa Mahkemesi. Başvuru No.2013/3382(04.11.2015). Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Anayasa Mahkemesi. K.2007/85 (22.11.2007). Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Anayasa Mahkemesi. Başvuru No.2018/2851 (26.05.2021).Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Anayasa Mahkemesi. Başvuru No.2016/4642 (20.11.2019). Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Anayasa Mahkemesi. Başvuru No.2015/6926 (04.04.2019). Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Anayasa Mahkemesi. Başvuru No.2019/1263(16.03.2022). Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu. K.2020/346.(04.06.2020). UYAP.
• Yargıtay 12. Ceza Dairesi. K.2021/5173 (23.06.2021).
• Yargıtay 12. Ceza Dairesi. K.2020/2724 (12.03.2022). UYAP.
• Yargıtay 12. Ceza Dairesi. K.2014/21434(30.10.2014). UYAP.
• Yargıtay 13. Hukuk Dairesi. K.2012/14143 (31.05.2012). UYAP.
• Yargıtay 13. Hukuk Dairesi. K.2019/3740 (23.03.2019). UYAP.
• Yargıtay 13. Hukuk Dairesi. K.2012/20835(24.09.2012)
• Yargıtay 3. Hukuk Dairesi. K.2020/6663 (17.11.2020).
• Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu. K.2018/2416 (16.05.2018). UYAP.
• Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu. K.2018/2380 (16.05.2018).UYAP.
• Danıştay 1. Daire. K.2020/663 (17.06.2019) . UYAP.
• Danıştay 1. Daire. K.2011/300 (17.02.2011). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2016/3806(26.05.2016). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2017/1901 (20.04.2017). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2014/3928 (26.10.2021). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2017/1093 (08.03.2017). Kanunum Mevzuat ve İçtihat Bilgi Bankası.
• Danıştay 15. Daire. K.2015/5753 (08.10.2015).UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2015/4430 (25.06.2015). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2014/1778(13.03.2014). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2014/7777 (03.11.2014). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2014/3951 (21.05.2014).UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2014/5490 (17.06.2014). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2015/413(30.01.2015). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2014/5561(19.06.2014). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2014/1691 (12.03.2014). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2018/3865(17.04.2018). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2012/425 (08.02.2012). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2016/3705(23.05.2016). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2015/2024 (08.04.2015). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2014/4704 (04.06.2014). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2016/606 (04.02.2016). UYAP
• Danıştay 15. Daire. K.2015/2024 (08.04.2015). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2015/8560(07.12.2015). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2016/664 (08.02.2016). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2019/94 (15.01.2019). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2016/5504(17.11.2016). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2016/606 (04.02.2016). UYAP.
• Danıştay 15. Daire. K.2014/2431(03.04.2014). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2022/1463 (21.03.2022). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2021/569(17.02.2021). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2021/1479(30.03.2021). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2021/5902(29.11.2021). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2021/5135(26.10.2021). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2019/3000(17.04.2019). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2020/4036 (21.10.2020). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2020/1011(09.03.2020). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2021/5135(26.10.2021). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2011/630(18.02.2011). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2021/1882(26.04.2021). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2015/7990(26.11.2015). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2021/6225(13.12.2021). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2019/4638(11.06.2019). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2019/5716(17.09.2019). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2021/6225(13.12.2021). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2014/8697(21.11.2014). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2020/1009(09.03.2020). UYAP.
• ,Danıştay 10. Daire. K.2022/851(21.02.2022). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2010/2357(31.03.2010). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2022/1879(05.04.2022). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2010/2168; (29.03.2010). UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2021/6225, (13.12.2021).UYAP.
• Danıştay 10. Daire. K.2010/2519(31.03.2010). UYAP.
• Bursa BİM 3. İdari Dava Dairesi. K.2022/1077 (18.07.2022). UYAP.
• Gaziantep BİM 3. İdari Dava Dairesi. K.2018/3875 (12.10.2018).UYAP.
• Samsun BİM 3. İdari Dava Dairesi. K.2019/688 (17.05.2019).UYAP.
• İstanbul BAM 18. Hukuk Dairesi. K.2022/994 (13.04.2022). UYAP.