TAKSİTLE SATIMDA ALICININ TEMERRÜDÜ HALİNDE SATICININ SEÇİMLİK HAKLARI

Yıl 2008, Cilt: 3 Sayı: 2, 333 - 360, 31.12.2008

Prof. Dr. Mehmet Altunkaya

Öz

Taksitle satım sözleşmesi, Borçlar Kanunu madde 222-224 arasında düzenlenmiştir. Medeni Kanun 764-765'te yer alan mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun madde 6/A'da yer alan taksitle satışa ilişkin hükümler de aynı konu ile ilgilidir. Bütün düzenlemelerde, daha çok sözleşmenin zayıf tarafı olan alıcıyı koruyucu hükümler
bulmak mümkündür. Taksitle satımda alıcının temerrüdü halinde satıcı, gecikmiş taksidin ifası ve gecikme tazminatı isteme, sözleşmeden dönme ve satılan şeyin mülkiyetini isteme hakkına sahiptir. Ayrıca, muacceliyet kaydı varsa, geri kalan borcun tamamının ödenmesinin istenilmesi de mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Taksitle satım sözleşmesi, alıcının temerrüdü, sözleşmeden dönme, muacceliyet kaydı

Seller's Alternative Rights in Case of Default of the Creditor in the Installment Sale Agreement

Öz

Installment sale agreement has been regulated in Code of Obligation between articles 222-224. Reservation of ownership agreement regulated in articles 764-765 of Civil Code and the clauses relating to installment sale regulated in article 6/A are concemed with the subject stated. in all regulations, clauses in favor of creditor being the weak part of the agreement can be found frequently. in case of default of the creditor in installment sale, seller has the altemative rights of requesting performance of delayed installment and damages due to delay, dissolution of agreement and requesting ownership of the sold thing. Furthermore it is possible to request rest of the debt should there is acceleration clause in the agreement.

Anahtar Kelimeler

Installment sale agreement, default ofthe creditor, dissolution of agreement, acceleration clause

Kaynakça

• Akıncı, Şahin, Borçlar Hukuku Bilgisi, Genel Hükümler, Konya 2006.
• Akıncı, Şahin, Karşılaştırmalı Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Konya 2004.
• Ansay, Tuğrul, Türk Borçlar Hukukuna Göre Taksitle Satışlar ve Satıcı, Ankara 1954.
• Aral, Fahrettin, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara 2006.
• Aral, Fahrettin, Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Satılan Bir Malın Alıcının Alacaklıları Tarafından Haczi, AHFM. S. 1-4, Ankara 1973.
• Arslanlı, Halil, Ticari Bey', İstanbul 1955.
• Aslan, Yılmaz, Tüketici Hukuku, Bursa 2004.
• Barlas, Nami, Para Borçlarının İfasında Borçlunun Temerrüdü, İstanbul 1992.
• Becker, Herman, Kommentar zum schweizerischen Zivilgesetzbuch, Bd. IV, Obligationenrecht il. Abt., Bem, 1934.
• Bilge, Necip, Borçlar Hukuku, Özel Borç Münasebetleri, Ankara 1971.
• Buz, Vedat, Borçlunun Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme, Ankara 1998.
• Cavin, P ., Schweizerisches Privatrecht, VII/I, Kauf, Tausch und Schenkung, Basel 1977.
• Çörtoğlu, Sahir, Tüketicinin Korunması Yönünden Taksitle Satım Sözleşmeleri, AİTİA Dergisi, C. 6, S. 1-2, Ankara 1974.
• Dalamanlı/Kazancı, İlmi ve Kazai İçtihatlarla Açıklamalı Borçlar Kanunu, C. III, İstanbul 1990.
• Erdem, Nafiz, Türk Borçlar Kanunu Şerhi ve Davaları, Ankara 1988.
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2006.
• Feyzioğlu, N. Feyzi, Borçlar Hukuku, İkinci Kısım, Akdin Muhtelif Nevileri, C. I, İstanbul 1980.
• Giger, Hans, Kommentar zum geplanten Konsumkreditgesetz, Zürich 1980.
• Guhl/Merz/Kummer, Das Schweizerische Obligationenrecht, 8. Auf. Zürich 1991.
• Gürsoy /Eren/Cansel, Türk Eşya Hukuku, Ankara 1978.
• Hatemi/Serozan/ Arpacı, Borçlar Hukuku, Özel Bölüm, İstanbul 1992.
• Havutçu, Ayşe, Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde Temerrüt ve Müspet Zararın Tazmini, İzmir 1995.
• İnceoğlu, Murat, Taksitle Satımlarda Tüketicinin Korunması, İstanbul 1998.
• Keller/Lörtscher, Kaufrecht, Eine Systematische Darstellung, 2. Auf., Zürich 1986.
• Keller/Schöbi, Das Schweizerische Schuldrecht, Band I, Allgemeine Lehren Des Vertragsrechts, Basel und Frankfurt anı Main 1988.
• Kılıçoğlu, Ahmet, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Ankara 2003.
• Kramer, Konsumentenschutz als neue Dimension des Privat-und Wettbewerbsrechts, ZSR Band 120 (1979).
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2000.
• Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, İstanbul 2006.
• Oser/Schönenberger, Züricher Kommentar, Bd. V: Das Obligationenrecht, 2. Teil, (Art. 184-418), 2. Auf., Zürich 1936.
• Ozanoğlu, Hasan, Tüketicinin Korunması Açısından Taksitle Satım Sözleşmesi, Ankara 1999.
• Öz, Turgut, İş Sahibinin Eser Sözleşmesinden Dönmesi, İstanbul 1989.
• Pulaşlı, Hasan, Şarta Bağlı İşlemler ve Hukuki Sonuçlan, Ankara 1989.
• Reisoğlu, Safa, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2002.
• Serozan, Rona, Borçlar Hukuku Özel Bölüm, İstanbul 2006.
• Serozan, Rona, İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme, İstanbul 1994.
• Serozan, Rona, Mülkiyeti Saklı Tutma Anlaşması ve Teminaten Temlik, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu'na 65. Yaş Günü Armağanı, İstanbul 1997.
• Serozan, Rona, Sözleşmeden Dönme, İstanbul 1975.
• Sirmen, Türk Özel Hukukunda Şart, Ankara 1992.
• Tandoğan, Haluk, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. 1/1, İstanbul 1990.
• Taylan, Erbay, Taksitle Satışlar, Yasa Dergisi, Haziran 1980.
• T.C. Adalet Bakanlığı, Türk Borçlar Kanunu Tasarısı, Ankara 2008.
• Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, Tekinay Borçlar Hukuku, İstanbul 1993.
• Tunçomağ, Kenan, Türk Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. il, İstanbul 1977.
• Von Tuhr/Escher, Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrecht, Band il, Zürich 1974.
• Yavuz, Cevdet, Borçlar Hukuku Dersleri, Özel Hükümler, İstanbul 2006.
• Yavuz, Cevdet, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, İstanbul 1997.
• Zevkliler, Aydın, İflasta Mülkiyeti Muhafaza Mukavelesi, AHFM, S. 3-4, Ankara 1968.
• Zevkliler, Aydın/Havutçu, Ayşe, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara 2007.