ATİPİK PSİKOZ ve ANKSİYETE ile KARAKTERİZE ŞİZOFRENİ TANISI ALMIŞ OLAN BİR OLGU

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 48 - 54, 15.12.2019

Esra Erdoğan , Nermin Gürhan

Öz

Şizofreni
belirtileri ile karakterize hastalara kısa ve uzun süreli izleme ile tanı koymak
oldukça zordur. Bu gibi durumlarda 
başvurulan yöntem, “atipik” ya da “başka türlü adlandırılamayan psikoz”
şeklinde geçici bir tanı konulmasıdır (Oral 2005).

En çok
karşılaştığımız soruların başında “maninin bir psikoz olup olmadığı”
gelmektedir. Bu konu da iki açıklama vardır. Bunlardan birincisi; mani yalnızca
hastalığın şiddetli olduğu ve “psikotik özellik” gösterdiği zaman psikozdur
yada “maninin geniş anlamda her zaman psikoz olduğu” yanıtıdır (Oral 2005 ;
Köroğlu 2001).

Organik olmayan psikotik
bozukluklar, DSM tanı sisteminde önceleri “atipik” daha sonra “başka türlü
adlandırılamayan” psikoz olarak tanımlanan kategoriye en çok uyan gruptur.
Atipik psikoz adıyla tanınan “geçici” DSM kategorisi psikotik semptomları olan,
fakat herhangi bir özgül psikotik bozukluğun tanı ölçütlerini karşılamayan
hastalar için kullanılmaktadır. Bazı olgularda, 
özgül bir tanı koymak için bilginin yetersiz olduğu zamanlarda
kullanılır (Yıldızhan, Turkcan ve ark. 2015). Bu olgu da atipik psikoz ve
şizofreni tanısıyla kliniğe yatırılan 20 yaşındaki erkek hasta sunulmaktadır.
Hasta da sinirlilik, öfke, şüphecilik, kaygı, mistik düşünceler, işitsel ve
görsel sanrılar, hezeyanlar, referans düşünceler, perseküsyon düşünceleri,
kontrol edilme sanrısı, düşünce içeriğinde fakirleşme, içine kapanıklık, yemek istememe belirtileri görülmesi
nedeniyle ailesi tarafından hastaneye getirilmiş ve psikiyatri kliniğine yatışı
yapılmıştır. Bu olgu da “ düşünce sürecinde bozulma, bireysel baş etmede
yetersizlik,  rol performansta
yetersizlik, benlik saygısında bozulma, uyku örüntüsünde bozulma, aile de
etkili baş etmede yetersizlik” tanılarına yönelik hemşirelik bakım planı oluşturulmuştur.
Hastanın görüşmeler sırasında oldukça isteksiz bir tutum içerisinde olduğu gözlenmiştir.
Planlanan girişimleri etkili uygulayabilmek için hastanın annesinden destek
istenmiş ve aile de bakıma dahil edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikoz, Anksiyete, Şizofreni

Kaynakça

• AÖzmen, H. , İnanç, L. , Altıntaş, M. , Çıtak, S.(2012). Çok geç başlangıçlı şizofreni benzeri psikoz olgusu. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 22(2), 190-3.
• BBal, N. , İlhan, SF. , Kaplan, B. , CŞentürk, V. ve Çevik, A.(2016). Psikoz sanılan patolojik yas: olgu sunumu. Kriz Dergisi, 22, 13-19.
• Chandrasekaran, R. , Sıvaorakash, B. & Jayestrı, RS.(2002). Copıng strategıes of the relatıves of schızophrenıc, Indian Journal of Psychiatry, 44(1 ),9-13.
• Korkmaz, S. , Kuloğlu, M. , Bahçeci, B. , Atmaca, M.(2010). Paylaşılmış psikotik bozukluk bir olgu sunumu. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 23, 206-209.
• Köroğlu, E. (2001). Amerikan Psikiyatri Birliği Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı,(gözden geçirilmiş dördüncü baskı,DSM-IV-TR).Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Köroğlu, A. , Hocaoğlu, Ç. (2017). Şizofreninin aile üzerine olan etkisi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(3), 170-175.
• Oral, TE.(2005). Şizofreni diğer psikotik hastalıklardan nasıl ayrılmalıdır?.Candansayar, S.(Ed.), Neden nasıl şizofreni. Ankara: Peday Yayınları.
• Yıldırım, A. , Ekinci, M.(2010). Ruhsal eğitimin şizofreni hastalarının ailelerinin aile işlevleri, hastaların sosyal destek düzeyleri ve tedaviye uyum üzerine etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(2), 195-205.
• Yıldırım, A. , Buzlu, S. , AHacıhasanoğlu, R. , Camcıoğlu, TH. , Erdiman, S. , Ekinci, M.(2013). Şizofreni hastalarının ailelerine uygulanan aileden aileye destek programının hastalık hakkında bilgi, aile yükü ve öz yeterlilik üzerine etkisi, Türk Psikiyatri Dergisi,24,1-7.
• Yıldızhan, E. , Turkcan, A. , İnan, S. ,Erenkuş, Z. ,Yalcın, O. ve Erdoğan, A.(2015). İlk psikoz atağı: belirtiler, tedavi başlangıcı ve klinik yanıt ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(2),77-86.
• Zekiye ÇDuman, Z. , Bademli, K.(2013). Kronik psikiyatri hastalarının aileleri: sistematik bir inceleme, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(1),78-94. doi:10.5455/cap.20130506.