BAZI NUTRASÖTİK MEYVELERİN NÖRODEJENERATİF ETKİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 37 - 45, 22.06.2020

Nilüfer Özkan

Öz

Artan ömür, nüfusun yaşlanmasına ve yaşlılıkla ilişkili hastalıklara ve bakım endişelerine neden olmuştur. Bu durum bireyleri yaşlanmaya karşı korunma ve yaşlanmaya bağlı nörodejeneratif hastalıkların gelişmesini erteleme, azaltma veya tedavi etme özelliklerine sahip besinler aramaya yöneltmiştir. İnsan beyninde hasarları önlemek için önemli bir strateji olarak; diyetsel değişiklikler, besinsel süplemanlar, fonksiyonel gıdalar ve nutrosötikler görülmektedir. Son yıllarda nutrasötikler hastalıkları önlemenin kolay ve çekici bir yolu olarak sağlık pazarına girmiştir. Yaşa bağlı nörodejenerasyon ve bilişsel düşüşü önlemek için fitokimyasal açıdan zengin besinlerle ilgili çalışmalara yoğun ilgi her geçen gün artmaktadır. Nutrasötik besinler; endikasyonlar için formüle edilen sentetik maddeler veya kimyasal bileşikleri içeren besinler değil hastalıkları önleme ve tedavi etme özellikleri olan doğal bileşenleri içerisinde barındıran sağlıklı yiyeceklerdir. Özellikle berry türünde meyveler, üzüm, turunçgiller ve nar üzerinde araştırmalar yoğunlaşmaktadır. Bu meyvelerin tüketilmesi yaşla ilişkili nörodejenerasyonun ve bunun sonucunda bilişsel ve motor fonksiyon değişikliklerinin önlenmesine yardımcı olabileceği bildirilmektedir.
Bu derlemede yaşlı bireylerde görülmekte olan nörolojik hastalıklara en çok etkisi olduğu düşünülen bazı nutrasötik meyvelerin olası etkileri hakkında kısa bilgiler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Nutrasötik meyveler, Nörodejenerasyon, Bilişsel İşlev

Kaynakça

• 1. Miller MG, Shukitt-Hale B. Berry fruit enhances beneficial signaling in the brain. J Agric Food Chem. 2012; 60(23):5709-5715. doi: 10.1021/jf2036033.
• 2. Gupta C, Prakash D. Nutraceuticals for geriatrics. J Tradit Complement Med. 2015; 5(1): 5-14. doi: 10.1016/j.jtcme.2014.10.004.
• 3. Carrasco-Gallardo C, Farías GA, Fuentes P, Crespo F, Maccioni RB. Can nutraceuticals prevent Alzheimer's disease? Potential therapeutic role of a formulation containing shilajit and complex B vitamins. Arch Med Res. 2012; 43(8):699-704. doi: 10.1016/j.arcmed.2012.10.010.
• 4. Gonzalez-Sarrias A, Larrosa M, García-Conesa MT, Tomás-Barberán FA, Espín JC. Nutraceuticals for older people: facts, fictions and gaps in knowledge. Maturitas. 2013; 75(4): 313-334. doi: 10.1016/j.maturitas.2013.05.006.
• 5. Spencer JP. The impact of fruit flavonoids on memory and cognition. Br J Nutr. 2010; 104 Suppl 3:S40-7. doi: 10.1017/S0007114510003934.
• 6. Europen Nutraceutical Association.[internet].[cited 2020 March 02]. Available from https://www.enaonline.eu/
• 7. Scalbert A, Manach C, Morand C, Rémésy C, Jiménez L. Dietary polyphenols and the prevention of diseases. Crit Rev Food Sci Nutr. 2005; 45(4):287-306. doi: 10.1080/1040869059096.
• 8. Basu A, Nguyen A, Betts NM, Lyons TJ. Strawberry as a functional food: an evidence-based review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2014; 54(6):790-806. doi: 10.1080/10408398.2011.608174.
• 9. Zampini IC, Ordonez R, Giannini NP, Blendirger GP, Isla MI. Nutraceutical properties and toxicity studies of fruits from four Cactaceae species grown in Argentine Northwestern. Food Research International. 2011; 44(7): 2345-2351. doi: 10.1016/j.foodres.2011.03.035.
• 10. Xu C, Yagiz Y, Zhao L, Simonne A, Lu J, Marshall MR. Fruit quality, nutraceutical and antimicrobial properties of 58 muscadine grape varieties (Vitis rotundifolia Michx.) grown in United States. Food Chem. 2017; 215: 149-56. doi: 10.1016/j.foodchem.2016.07.163.
• 11. Loef M, Walach H. Fruit, vegetables and prevention of cognitive decline or dementia: a systematic review of cohort studies. J Nutr Health Aging. 2012; 16(7): 626-630. doi: 10.1007/s12603-012-009.
• 12. Nakajima AY, Ohizumi Y, Yamada K. Anti-dementia Activity of Nobiletin, a Citrus Flavonoid: A Review of Animal Studies. Clinical Psychopharmacology and Neuroscience. 2014; 12(2):75-82. doi: 10.9758/cpn.2014.12.2.75.
• 13. Krikorian R, Shidler MD, Nash TA, Kalt W, Vinqvist-Tymchuk MR, Shukitt-Hale B, et al. Blueberry supplementation improves memory in older adults. J Agric Food Chem. 2010; 58(7): 3996-4000. doi: 10.1021/jf9029332.
• 14. Shukitt-Hale B, Galli RL, Meterko V, Carey A, Bielinski DF, McGhie T, et al. Dietary supplementation with fruit polyphenolics ameliorates age-related deficits in behavior and neuronal markers of inflammation and oxidative stress. Age. 2005; 27(1):49-57. doi: 10.1007/s11357-005-4004-9.
• 15. Subash S, Essa MM, Al-Adawi S, Memon MA, Manivasagam T, Akbar M. Neuroprotective effects of berry fruits on neurodegenerative diseases. Neural Regen Res. 2014; 9(16):1557-1566. doi: 10.4103/1673-5374.139483.
• 16. Nooyens ACJ. Fruit and Vegetable Consumption and Cognitive Decline A2. Preedy VR, editor. In Diet and Nutrition in Dementia and Cognitive Decline. Academic Press: San Diego. 2015. p.325-341.
• 17. Keservani RK, Sharma AK, Kesharwani RK. Medicinal Effect of Nutraceutical Fruits for the Cognition and Brain Health. Scientifica (Cairo). 2016; 2016:3109254. doi:10.1155/2016/3109254.
• 18. Krikorian R, Nash TA, Shidler MD, Shukitt-Hale B, Joseph JA. Concord grape juice supplementation improves memory function in older adults with mild cognitive impairment. Br J Nutr. 2010;103(5): 730-734. doi: 10.1017/S0007114509992364.
• 19. Salim S, Patki G, Jannise B.- The Role of Grape Powder in Emotional Well-Being and Memory Improvement A2 - Preedy VR, editor. In Diet and Nutrition in Dementia and Cognitive Decline. Academic Press: San Diego. 2015. p. 925-934.
• 20. Krikorian R, Boespflug EL, Fleck DE, Stein AL, Wightman JD, Shidler MD, et al. Concord grape juice supplementation and neurocognitive function in human aging. J Agric Food Chem. 2012; 60(23):5736-5742. doi: 10.1021/jf300277g.
• 21. Sharma M, Gupta YK. Chronic treatment with trans resveratrol prevents intracerebroventricular streptozotocin induced cognitive impairment and oxidative stress in rats. Life Sci. 2002; 71(21): 2489-2498. doı:10.1016/s0024-3205(02)02083-0.
• 22. HwangSL, Shih PH, Yen GC. Citrus Flavonoids and Effects in Dementia and Age-Related Cognitive Decline A2 - Preedy VR, editor. In Diet and Nutrition in Dementia and Cognitive Decline. Academic Press: San Diego. 2015. p. 869-878.
• 23. Kean RJ, Lamport DJ, Dodd GF, Freeman JE, Williams CM, Ellis JA. Chronic consumption of flavanone-rich orange juice is associated with cognitive benefits: an 8-wk, randomized, double-blind, placebo-controlled trial in healthy older adults. Am J Clin Nutr. 2015;101(3): 506-514. doi: 10.3945/ajcn.114.088518.
• 24. Ataie A, Shadifar M, Ataee R. Polyphenolic Antioxidants and Neuronal Regeneration. Basic and Clinical Neuroscience. 2016; 7(2): 81-90. doi: 10.15412/J.BCN.03070201
• 25. Yang W, Ma J, Liu Z, Lu Y, Hu B, Yu H. Effect of naringenin on brain insulin signaling and cognitive functions in ICV-STZ induced dementia model of rats. Neurol Sci. 2014;35(5):741-751. doi: 10.1007/s10072-013-1594-3.
• 26. Baluchnejadmojarad T, Roghani M. Effect of naringenin on intracerebroventricular streptozotocin-induced cognitive deficits in rat: a behavioral analysis. Pharmacology, 2006;78(4):193-197. doi:10.1159/000096585.
• 27. Hartman RE, Shah A, Fagan AM, Schwetye KE, Parsadanian M, Schulman RN, et al. Pomegranate juice decreases amyloid load and improves behavior in a mouse model of Alzheimer's disease. Neurobiol Dis. 2006; 24(3):506-515. doi:10.1016/j.nbd.2006.08.006.