HEMŞİRELERİN HASTALARIN BİREYSEL HİJYEN GEREKSİNİMLERİNİ KARŞILAMA DURUMLARI

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 48 - 55, 07.03.2014

Songül Göriş , Özlem Ceyhan

Öz

ÖZET

Genel Bilgi: İnsanın yaşamını sürdürebilmesi için öncelikli olarak fiziksel gereksinimlerinin karşılanması gerekmektedir. Bireysel hijyen bu gereksinimlerin en önemlilerinden biridir. Hemşireler hasta bakımında, hastanın yapamadığı gereksinimleri karşılamada ve hastanın gereksinimlerini kendi kendine karşılayabilir hale gelmesinde yardımcı olmalıdır.

Amaç: Bu çalışma Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Fakültesi Hastanelerinde çalışan hemşirelerin hastaların bireysel hijyen gereksinimlerini karşılama durumlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini bakım uygulamalarının yoğun olarak yapıldığı servislerde çalışan toplam 195 hemşire oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, hemşirelerin hastaların bireysel hijyen uygulamalarını karşılama durumlarını belirlemeye yönelik araştırmacılar tarafından literatüre dayanılarak hazırlanan anket formu aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel değerlendirmesinde yüzdelik, dört gözlü ve çok gözlü düzenlerde ki kare testi kullanılmıştır.

Bulgular: Çalışmada hemşirelerin % 46.7' si 24-28 yaş grubunda, % 51.3'ü evli, % 65.6'sı lisans mezunu, % 41.2' sinin çalışma süresi 1-5 yıl,  % 42.5'i dahili kliniklerde çalışmakta, % 81.0' ı gündüz gece dönüşümlü çalışmakta ve  % 33.6'sı ortalama 12 -18 hastaya bakım vermektedir. Çalışma grubundaki hemşirelerin % 86.7' sinin ağız bakımı, % 79.5'inin el-yüz bakımı, % 67.2'sinin perine bakımı,  % 56.4' ünün ayak bakımı,  % 55.9'unun saç bakımı, % 52.8' inin vücut ve yatak banyosu, % 44.1' inin tırnak bakımı uygulamalarını yaptıkları belirlenmiştir. Diğer kliniklerle karşılaştırıldığında yoğun bakımda çalışan hemşirelerin bireysel hijyen uygulamalarını daha fazla yaptıkları bulunmuştur (p<0.001).

Sonuç: Hemşirelerin yarısından fazlasının hastaların bireysel hijyen gereksinimlerini karşıladıkları bulunmuş olup, hijyen uygulamalarının daha da artırılmasını sağlamak için hizmet içi eğitimlerin planlanması ve daha geniş örneklem grubunda gözleme dayalı çalışmaların yapılması önerilmiştir.

 

ABSTRACT

Background: Physical requirements of people should be primarily met in order to survive. Individual hygiene is one of the most important physical requirements. Nurses should help patients in patient care, meet requirements that patients cannot handle and make patients become able to meet their own requirements.

Aim: This descriptive study was conducted to determine the status of meeting individual hygiene requirements of patients by the nurses who worked at Gevher Nesibe Faculty of Medicine Hospitals of Erciyes University.

Material and Method: Sample of the study was composed of totally 195 nurses working in services (units) where care practices were intensely done. Data of the study were collected with a questionnaire form which was designed to determine status of meeting patients' individual hygiene requirements of the nurses after a literature review by the researchers. Percentage and chi-square test in four-eyed and multi-eyed layouts were used for statistical data analysis.

Findings: Of participant nurses, 46.7 % were aged between 24-28 years, 51.3 % were married, 65.6 % graduated from college, 41.2 % had working experience of 1-5 years, 42.5 % worked in internal diseases clinics, 81.0 % worked with a day-night shift and 33.6 % gave care to 12-18 patients on average. Of the nurses, 86.7 % gave mouth care, 79.5 % gave hand-face care, 67.2 % gave perinea care, 56.4 % gave foot care, 55.9 % gave hair care, 52.8 % helped body and bed bathe and 44.1 % gave nail care. When compared with other clinics, nurses working in intensive care units were determined to do more individual hygiene practices of the patients (p<0.001).

Conclusion: More than half of the nurses were found to meet patients' individual hygiene requirements and it was concluded that in-service educations should be held to provide increment in hygiene practices and observational studies be conducted in wider sample size.

Key words: Nursing, patient, care, individual hygiene practices.

 

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik; hasta; bakım; bireysel hijyen uygulamaları

Kaynakça

• Aşti TA, Karadağ A. Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilim ve Sanatı, Ünsal A, Hijyen uygulamaları. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2012:446-448.
• Ay FA. Temel Hemşirelik Kavramlar, İlkeler ve Uygulamalar. İstanbul: Medikal Yayıncılık; 2007.
• Bebiş H. Hemşirelik Öğrencilerinin Kişisel Hijyen Bilgi ve Uygulamaları. Yükseklisans Tezi, Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Ankara, 1997.
• Birol L. Hemşirelik Süreci, İstanbul: Etki Yayınları, 2010.
• Downey L, Lloyd H. Bed bathing patients in hospital. Nursing Standard 2008;22:35-40.
• Güler EK, Eşer İ. Hastanın bakıma katılımında hemşirenin rolü. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008;3:103-117.
• Hooks R, Roberts J. Older peoples' personal care needs: an analysis of care provision: care provision and the roles of key healthcare personnel. Int J Older People Nurs 2007;2:263-269.
• Inan NK, Dinç L. Evaluation of nursing documentation on patient hygienic care. International Journal of Nursing Practice 2013;19:81-87.
• İnanç N, Hatipoğlu S, Yurt V, Avcı E, Akbayrak N, Öztürk E. Hemşirelik Esasları. Ankara: GATA Basımevi, 1999.
• Jones H, Newton JT, Bower E.J. A survey of the oral care practices of intensive care nurses. Intensive and Critical Care Nursing 2004;20:69-76.
• Karadağ S, Taşcı S. Kayseri devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin verdiği hemşirelik bakımı ve bakımı etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri Dergisi 2005;14:13-21.
• Karayaman M. Kırım harbinde sağlık hizmetleri (1853-1855). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2008;1:59-75.
• Platin N, Ocakçı A, Güçsavaş N. Hemşirelerin 8 saatlik çalışma sürelerinin içeriği. Türk Hemşireler Derneği Dergisi 1982;2:52-61.
• Potter PA, Perry AG. Fundamentals of Nursing. 6th ed. St Louis: Elsevier Mosby Company; 2005. Öz bakım ihtiyaçlarının karşılanması için, bireye yardım etmek, hemşirelik bakımının temel parçalarından biridir.