Banka Çeşitlendirmesi, Likidite ve Karlılık İlişkisi: Panel Eşbütünleşme Analizi Türkiye Örneği

Yıl 2019, Sayı: 47, 233 - 249, 31.12.2019

Tunahan Avcı

Öz

Bu çalışmanın amacı, bankaların çeşitlendirme gücü, likidite ve karlılık değişkenleri arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. Bu nedenle mevduat bankalarının 2003-2018 dönemi verileri kullanılarak, panel eşbütünleşme testleri ve panel dinamik en küçük kareler yönteminden yararlanılmıştır. Analizde, Türk bankacılık sisteminde faaliyet gösteren 28 mevduat bankası yer almıştır. Panel eşbütünleşme sonuçlarına göre, faiz gelirini çeşitlendirme gücü (Diverrev), likidite ve karlılık değişkenleri arasında, uzun dönemli eşbütünleşik ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Diğer bir sonuca göre, faiz dışı gelirin çeşitlendirme gücü (Divernon), likidite ve karlılık değişkenleri arasında uzun dönemli eşbütünleşik ilişki belirlenmiştir. Panel dinamik en küçük kareler sonuçlarına göre, likidite ve karlılık değişkenleri, faiz gelirinin çeşitlendirme gücünü her iki tahmincide de anlamlı olarak etkilemiştir. Fakat, faiz dışı gelirin çeşitlendirme gücünü ise her iki tahmincide sadece likidite değişkenin anlamlı etkilediği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Panel Eşbütünleşme, , banka çeşitlendirmesi, likidite, karlılık

Kaynakça

• Abuzayed, B., Al-Fayoumi, N., & Molyneux, P. (2018). Diversification And Bank Stability İn The GCC. Journal of International Financial Markets, Institutions And Money, 57, 17-43.
• Akbaş, Y., & Şentürk, M. (2013). MENA Ülkelerinde Elektrik Tüketimi İle Ekonomik Büyüme Arasindaki Karşilikli İlişkinin Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (41), 45-67.
• Atik, M. (2019). Türk Bankacılık Sektöründeki Faiz Dışı Gelirlerin Banka Geliri ve Riski Üzerindeki Etkisinin Ölçülmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (81), 271-292.
• Baltagi, B.H, Bai, H. & Kao, C, (2000). Nonstationary Panels, Cointegration İn Panels: A Survey. Center For Policy Research Working Paper No.16.
• Chiorazzo, V., Milani, C., & Salvini, F. (2008). Income Diversification And Bank Performance: Evidence From Italian Banks. Journal of Financial Services Research, 33(3), 181-203.
• Demir, D. (2018). Küreselleşme, Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Gelir Dağılımı Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Kayseri.
• Dilmaç, M., Gülcü, A., & Sumer, S. (2018). Karlılık ve Çeşitlendirmenin Bankaların Büyümesi Üzerindeki Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi İle Değerlendirilmesi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 3(2), 149-163.
• Dökmen, G. (2012). Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirleri Arasındaki İlişki: Panel Nedensellik Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:27, Sayı:2, Ss.115-143.
• Edirisuriya, P., Gunasekarage, A., & Dempsey, M. (2015). Bank Diversification, Performance And Stock Market Response: Evidence From Listed Public Banks İn South Asian Countries. Journal of Asian Economics, 41, 69-85.
• Esho, N., Kofman, P., Sharpe, L. G., (2005). Diversification, Fee Income And Credit Union Risk. Journal of Financial Services Research, Vol. 27, Issue 3, 259-281.
• Göçer, İ., Kutbay, H., Gerede, C., & Aslan, R. (2014). Vergi Teşviklerinin AR-GE ve İnovasyona Etkisi: Panel Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Maliye Dergisi, 167, 163-183.
• Gutierrez, L. (2003). On The Power Of Panel Cointegration Tests: A Monte Carlo Comparison. Economics Letters, 80(1), 105-111.
• Hou, X., Li, S., Li, W., & Wang, Q. (2018). Bank Diversification And Liquidity Creation: Panel Granger-Causality Evidence From China. Economic Modelling, 71, 87-98.
• Kao, C. (1999). Spurious Regression And Residual-Based Tests For Cointegration İn Panel Data. Journal Of Econometrics, 90(1), 1-44.
• Kızılkaya, O., Sofuoğlu, E., & Ay, A. (2017). Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı Üzerinde Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Dışa Açıklığın Etkisi: Gelişmekte Olan Ülkelerde Panel Veri Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18 (1) 2017, 63-78.
• Kim, H., Oh, K. Y., & Jeong, C. W. (2005). Panel Cointegration Results On İnternational Capital Mobility İn Asian Economies. Journal Of International Money And Finance, 24(1), 71-82.
• Larsson, R., Lyhagen, J. & Lothgren, M. (2001). Likelihood-Based Cointegration Tests İn Heterogeneous Panels. Econometrics Journal 4, 109–142.
• Mercieca, S., Schaeck, K. & Wolfe, S. (2007). Small European Banks: Benefits From Diversification. J. Bank. Finance 31, 1975–1998.
• Meslier, C., Morgan, D.P., Samolyk, K. & Tarazi, A. (2016). The Benefits And Costs Of Geographic Diversification İn Banking. J. Int. Money Finance 69, 287–317.
• Nguyen, T. L. A. (2018). Diversification And Bank Efficiency İn Six ASEAN Countries. Global Finance Journal, 37, 57-78.
• Öztürk, M. (2018). Firmaların Büyüklükleri ve Yaşlarının Karlılıkları Üzerindeki Etkisinin Panel Veri Analizi İle İncelenmesi: BIST İmalat Sanayi Örneği. Azmi Yalçın (Ed.). İktisadi ve İdari Bilimler Cilt 2 içinde (ss. 129-142), Ankara: Akademisyen Yayınevi Bilimsel Araştırmalar Kitabı.
• Pedroni, P. (1999). Critical Values For Cointegration Tests İn Heterogeneous Panels With Multiple Regressors. Oxford Bulletin Of Economics And Statistics, 61(1), 653-670.
• Pedroni, P. (2000). Fully Modified OLS For Heterogeneous Cointegrated Panels. Nonstationary Panels, Panel Cointegration, And Dynamic Panels, 15, 93-130.
• Pedroni, P. (2001). Purchasing Power Parity Tests İn Cointegrated Panels. Review Of Economics And Statistics 83(4), 727-731.
• Pedroni, P. (2004). Panel Cointegration: Asymptotic And Finite Sample Properties Of Pooled Time Series Tests With An Application To The PPP Hypothesis. Econometric Theory, 20(3), 597-625.
• Peker, A. (2014). Türkiye Ekonomisi’nde Tarım Sektörünün Üretim Yapısı ve Karşılaştırmalı Rekabet Gücü, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Konya.
• Saghi-Zedek, N. (2016). Product Diversification And Bank Performance: Does Ownership Structure Matter?. Journal Of Banking & Finance, 71, 154-167.
• Sanya, S. & Wolfe, S. (2011). Can Banks İn Emerging Countries Benefit From Revenue Diversification? J. Financ. Serv. Res. 40, 79–101.
• Sungho, C. & Kotrozo, J. (2006). "Diversification, Bank Risk And Performance: A Cross-Country Comparison." 상업교육연구 26, 179-213.
• Yardımcıoğlu, F. (2013). Eğitim ve Sağlık İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi.