Kuruluş yeri seçiminde analitik hiyerarşi süreci: Kayseri’de bir fast-food zinciri uygulaması

Yıl 2020, Sayı: 50, 248 - 261, 30.12.2020

Tevfik Aytemiz Kısmet Cingöz

https://doi.org/10.48070/erusosbilder.830058

Cited By: 2

Öz

Kuruluş yeri seçimi bir restoranın başarısına ya da başarısızlığına etki eden önemli bir faktördür. Uzun dönemli alınan bu stratejik karar şirketin karını direk etkilemektedir. Bu sebeple işletmelerin özellikle üzerinde durduğu ve fizibilite çalışmaları yaptığı bir konudur. Kuruluş yeri kararını etkileyen birçok kriter vardır. Bu kriterler sektörden sektöre farklılık göstermektedir. Karar vericiler en uygun yeri seçerken bu farklı kriterlerin hepsini göz önünde bulundurmaktadır ve alternatifleri bu kriterler altında değerlendirmektedirler. Bu çalışmanın amacı fast-food sektöründe hizmet veren bir işletme için, kuruluş yeri kararını etkileyen kriterleri belirlemektir. Bu kapsamda, altı kriter göz önünde bulundurulmuştur. Bunlar; genel kuruluş yeri, yerin konumu, demografik özellikler, trafik bilgisi, rekabet, maliyet değerlendirmeleridir. Bu kriterler çok kriterli karar verme tekniklerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yöntemi ile değerlendirilmiştir ve bir fast-food restoranının kuruluş yeri seçiminde en önemli ana kriterin demografik özellikler olduğu ve en önemli alt kriterin gelir olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS), Çok Ölçütlü Karar Verme, Kuruluş Yeri Seçimi

Teşekkür

16. Üretim Araştırmaları Sempozyumunda bildiri olarak sunulmuştur.

Analytical hierarchy process in location selection: An application on fast-food restaurant in Kayseri

Öz

Location is a significant factor for to the success or failure of restaurant operations. Long terms strategic decisions taken have an effect upon company profit. There are many criteria influencing on location decision. These criteria differ from sector to sector. Decision makers consider all criteria while selecting optimal location and evaluate alternatives according to these criteria. Aim of this study is to determine the most significant group of criteria on location decisions for a fast food restaurant. In this context, six criteria are considered such as; general location, position of site, demographics, traffic information, competition, and cost consideration. These six criteria are then evaluated using Analytical Hierarchy Process (AHP) method which is one of the multi criteria decision making techniques. As a result, the most significant main criteria is demographics and most important sub criteria is income. 

Anahtar Kelimeler

Analytical Hierarchy Process (AHP), Multi-criteria Decision Making, Location Selection

Kaynakça

• Carnero, M. C. (2005). Selection of diagnostic techniques and instrumentation in a predictive maintenance program. A case study. Decision support systems, 38(4), 539-555.
• Chang, T. H. (2010, December). Restaurant location selection by utilizing the fuzzy preference relations. 2010 IEEE International Conference on Industrial Engineering and Engineering Management (IEEM) içinde (ss. 935-939). Macao, China: IEEE. https://doi.org/10.1109/IEEM.2010.5674218
• Chen, L. F., & Tsai, C. T. (2016). Data mining framework based on rough set theory to improve location selection decisions: A case study of a restaurant chain. Tourism Management, 53, 197-206.
• Erbıyık, H., Özcan, S., & Karaboğa, K. (2012). Retail store location selection problem with multiple analytical hierarchy process of decision making an application in Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 58, 1405-1414.
• Gökşen, A. (2015). Fast food restoranı yer seçimine etki eden faktörlerin modellenmesi: İstanbul örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ho, H. P., Chang, C. T., & Ku, C. Y. (2013). On the location selection problem using analytic hierarchy process and multi-choice goal programming. International Journal of Systems Science, 44(1), 94-108.
• Islam, R., & bin Mohd Rasad, S. (2006). Employee performance evaluation by the AHP: A case study. Asia Pacific Management Review, 11(3), 163-176.
• Khan, M. A. (2015). Restaurant franchising: Concepts, regulations and practices. CRC Press.
• Kobu, B. (2014). Üretim yönetimi (17. Baskı). Beta Basım.
• Liang, W. Y. (2003). The analytic hierarchy process in project evaluation. Benchmarking: An International Journal, 10(5), 445-456.
• McGuire, K. J. (1993). Site selection and territorial issues. İçinde A. J. Sherman (Ed.), The franchising handbook (ss. 103-116). American Management Association.
• Meddaoui, A., & Bouami, D. (2014). Decision making in maintenance using analytical hierarchy process and time-driven activity based costing. International Journal of Productivity and Quality Management, 13(4), 450-470.
• Nelson, R. L. (1958). The selection of retail locations. F. W. Dodge Corporation.
• Owen, S. H., & Daskin, M. S. (1998). Strategic facility location: A review. European Journal of Operational Research, 111(3), 423-447.
• R. K. (2018). A state of the art review of analytical hierarchy process. Materials Today: Proceedings, 5(2), 4029-4035.
• Saaty, T. L. (1994). How to make a decision: The analytic hierarchy process. Interfaces, 24(6), 19-43.
• Saaty, T. L. (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. International Journal of Services Sciences, 1(1), 83-98.
• Sipahi, S., & Timor, M. (2010). The analytic hierarchy process and analytic network process: An overview of applications. Management Decision, 48(5), 775-808.
• Temiz, N. & Cingöz, K. (2015). İş gören seçim sürecindeki kritik faaliyetlerin analitik hiyerarşi süreci ile değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(4), 531-553.
• Timor, M., & Sipahi, S. (2005). Fast-Food restaurant site selection factor evaluation by the analytic hierarchy process. The Business Review Cambridge, (1), 161-167.
• Tzeng, G. H., Teng, M. H., Chen, J. J., & Opricovic, S. (2002). Multicriteria selection for a restaurant location in Taipei. International Journal of Hospitality Management, 21(2), 171-187.
• Ulucan, A. (2007). Yöneylem araştırması. Siyasal Kitabevi.
• Wind, Y., & Saaty, T. L. (1980). Marketing applications of the analytic hierarchy process. Management Science, 26(7), 641-658.
• Yang, Y., Roehl, W. S., & Huang, J. H. (2017). Understanding and projecting the restaurantscape: The influence of neighborhood sociodemographic characteristics on restaurant location. International Journal of Hospitality Management, 67, 33-45.