Temel Geometri Kavramlarına İlişkin Matematik Öğretmen Adaylarının Genel Alan Bilgisi

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1, 135 - 155, 29.04.2019

Nurullah Yazıcı

https://doi.org/10.17556/erziefd.425538

Öz

Bu araştırma, matematik
öğretmen adaylarının “nokta, doğru, düzlem, doğru parçası, açı” ve “ışın”  kavramlarına ilişkin “Öğretim İçin Matematik
Bilgisi (ÖMB)” modeli bağlamında, genel alan bilgilerinin incelenmesi amacıyla
yapılmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden bütüncül tek durum
çalışması deseniyle yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2017–2018
eğitim-öğretim yılında, İç Anadolu Bölgesi’nde bir üniversitenin ilköğretim
matematik öğretmenliği lisans programında öğrenime devam eden 53 öğretmen adayı
oluşturmaktadır. Araştırma verilerini toplama amacıyla, araştırmacı tarafından
geliştirilen, açık uçlu soru formatında hazırlanmış “Temel Geometri Kavramları”
görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel
analiz teknikleri kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi yapılırken
kavramların tanımlarında MEB’nin 2017-2018 ders kitapları referans olarak
alınmıştır. Araştırma bulguları, öğretmen adaylarının açıklamada en çok hata
yaptıkları ve yetersiz kaldıkları kavramların “düzlem” ve “açı” kavramları
olduğunu göstermektedir. Ayrıca öğretmen adaylarının temel geometri
kavramlarının özelliklerine ilişkin yüzeysel bilgilere sahip ve de genel alan
bilgilerinde eksikliklerin olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Geometri kavramları, matematik öğretmen adayı, ÖMB model, genel alan bilgisi

Kaynakça

• Aksu, H., (2005). İlköğretimde aktif öğrenme modeli ile geometri öğretiminin başarıya, kalıcılığa, tutuma ve geometrik düşünme düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Aslan-Tutak, F. & Köklü O. (2016). Matematik eğitiminde teoriler. (Ed: Bingölbali, E; Arslan S; Zembat İ.Ö.), Öğretmek için matematik bilgisi, (ss. 701-721), Ankara:Pegem Yayıncılık
• Ball, D. L., Thames, M. H. & Phelps, G. (2008). Content knowledge for teaching: What makes it special? Journal of Teacher Education, 59(5), 389-407.
• Bassarear, T. (2007). Mathematics for elementary school teachers: explorations. Houghton Mifflin Company. New York.
• Başkan, G. A. (2001). Öğretmenlik mesleği ve öğretmen yetiştirmede yeniden yapılanma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (20).
• Baykul, Y. (2005). İlköğretimde matematik öğretimi, Ankara:PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö., E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F.(2014). Bilimsel araştırma yöntemleri, 17. Baskı.
• Clements, D. H., Swaminathan, S., Hannibal, M. A. Z., & Sarama, J. (1999). Young children's concepts of shape. Journal for research in Mathematics Education, 192-212.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2002). Research methods in education. Routledge.
• Connel, R. (2009). Good teachers on dangerous ground: Towards a new view of teacher quality and professionalism, Critical Studies in Education, 50(3), 213-229.
• Creswell, J. (2012). Educational research: planning, conducting, and evaluatin quantitative and qualitative research. Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Çelebi Akkaya, S. (2006). Van Hiele düzeylerine göre hazırlanan etkinliklerin ilköğretim öğrencilerinin geometri başarısına ve tutumuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Çetin, Ö. F. & Dane, A. (2004). Sınıf öğretmenliği III. sınıf öğrencilerinin geometrik bilgilere erişi düzeyleri üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), 427-436.
• Dane, A. (2008). İlköğretim matematik öğretmenliği programı öğrencilerinin nokta, doğru ve düzlem kavramları algıları. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 41-58.
• Davis, C. E. (2003). Prospective teachers subject matter knowledge of similarity. Mathematics educations, PhD Thesis, Raleigh.
• Duatepe, A. (2000). An investigation of the relationship between van Hiele geometric level of thinking and demographic variables for pre-service elementary school teachers. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Gökçe, E., & Demirhan, C. (2005). Öğretmen adaylarının ve ilköğretim okullarında görev yapan uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması etkinliklerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38 (1), 43-71.
• Hacısalihoğlu, H.H., Mirasyedioğlu, Ş., & Akpınar, A. (2004). İlköğretim 6-8 matematik öğretimi: matematikte işbirliğine dayalı yapılandırıcı öğrenme ve öğretme (1.Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Hızarcı, S. (2004). Sunuş (Editör: S. Hızarcı, A. Kaplan, A. S. İpek & C. Işık). Euclid geometri ve özel öğretimi. Ankara: Öğreti Yayınları.
• Kılıç, A. S., Temel, H., & Şenol, A. (2015). Öğretmen adaylarının “nokta, doğru, düzlem ve açı” kavramları hakkında bilgi düzeyleri ve kavram yanılgılarının incelenmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 205-229.
• Kılıç, Ç. (2003). İlköğretim 5. sınıf matematik dersinde Van Hiele düzeylerine göre yapılan geometri öğretiminin öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve hatırda tutma düzeyleri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Marjanovic, M. M. (2007). Didactical analysis of primary geometric concepts II. The Teaching of Mathematics, 10(1), 11-36.
• Martin, M. O., Mullis, I. V. S. & Foy, P. (2008). TIMSS 2007 international mathematics report. Findings from IEA’s trends in international mathematics and science study at the fourth and eight grades. Chestnut Hill, MA: IEA TIMSS & PIRLS International Study Center.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). Lise matematik dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) öğretim programı. 10 Ocak 2018 tarihinde http://ttkb.meb. gov.tr/program2.aspx?islem=2&kno=215 adresinden erişilmiştir.
• Mullis I. V.S., Martin, M. O., Gonzalez E. J., Gregory K. D, Garden R. A., O'Connor K. M., Chrostowski S. J., & Smith T. A. (2000). TIMSS 1999 International Mathematics Report: Findings from IEA’s Repeat of the Third International Mathematics and Science Study at the Eighth Grade, Chestnut Hill, MA, Boston College
• Napitupulu, B. (2001). An exploration of students’ understanding and Van Hieles of thinking on geometric constructions. Unpublished master dissertation. Simon Fraser University.
• National Council of Teachers of Mathematics, [NCTM], (2000). Curriculum and evaluation standards for school mathematics. 168s. http://www.nctm.org/standards.htm adresinden 14.02.2018 tarihinde alınmıştır.
• Olkun, S., Toluk, Z. & Durmus, S., (2002). Sınıf öğretmenliği ve matematik öğretmenliği öğrencilerinin geometrik düşünme düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi 16-18 Eylül 2002. Ankara: Devlet Kitapları Basımevi Müdürlüğü. (ss. 1064-1070).
• Özden, Y. (2010). Öğrenme ve öğretme (10.Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Pesen, C. (2003). Eğitim fakülteleri ve sınıf öğretmenleri için matematik öğretimi. (1.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Pusey, E. L. (2003). The Van Hiele model of reasoning in geometry: A literature review. http://repository.lib.ncsu.edu/ir/handle/1840.16/2275. İndirme Tarihi: 10.03.2018.
• Rotaeche, A., & Montiel, G. (2011). Desarrollo histórico como mediador de conocimientos para la enseñanza del concepto de ángulo. Reflexión e Investigación en Matemática Educativa, 191-218.
• Schmidt, W. H. & Houang, R. T. (2012). Curricular coherence and the common core state standards for mathematics. Educational Researcher, 41(8), 294–308.
• Shulman, L. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational Review, 57(1), 1-23.
• Toluk-Uçar, Z. (2009). Developing pre-service teachers understanding of fractions through problem posing. Teaching and Teacher Education, 25, 166–175.
• Tuluk, G. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının nokta, çizgi, yüzey ve uzay bilgileri ve çoklu temsilleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 361-384.
• Ubuz, B. (1999). 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin temel geometri konularındaki hataları ve kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(17), 95-104.
• Uygun, S., Ergen, G., & Öztürk, İ. H. (2011). Türkiye, Almanya ve Fransa'da öğretmen eğitimi programlarında uygulama eğitiminin karşılaştırılması. İlköğretim Online, 10(2).
• Uzun, S., Bütüner, S. Ö., & Yiğit, N. (2010). A comparison of the results of TIMSS 1999-2007: The most successful five countries-Turkey sample. Elementary Education Online, 9(3), 1174-1188.
• Van De Walle, J. A. (2001). Elementary and middle school mathematics: Teaching developmentally. Boston: Allyn and Bacon.
• Yayan, B., & Berberoğlu, G. (2009). Uluslararası matematik ve fen çalışmasında (TIMSS 2007) Türk öğrencilerinin matematik başarısının modellenmesi. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı.
• Yazıcı, (2017). Matematik öğretmenlerinin öğretim için matematik bilgisi: kümelerde temel kavramların analizi. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, S., Keşan, C. & Şuur, N., (2000). İlköğretimde ve Ortaöğretimde geometri öğretimi- öğreniminde öğretmenler-öğrencilerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri, IV. Fen Bilimleri Kongresi Bildirileri 6-8 Eylül, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Yin, R. K. (2017). Case study research and applications: Design and methods. Sage publications.