The Investigation of the Effect on Social Skills of Gender and Coping Strategies for Bullying

Yıl 2014, Cilt: 16 Sayı: 1, 139 - 156, 15.02.2014

Adem Peker , Mücahit Gültekin

https://doi.org/10.17556/jef.25574

Cited By: 1

Öz

The purpose of this study is to investigate the effect of gender and coping strategies for bullying on social skills in secondary school students. The research is a survey study. The participants of the study are a total of 403 students from 6th, 7th and 8th classes. Coping Strategies for Bullying Scale and Social Skills Scale were used. The multiple regression were used for data analysis. The multiple regression analysis showed that social skills was predicted by seeking social support and optimisim. However, the results of multiple regression analysis indicated that social skills was not predicted by gender, helplessnes and submission, seeking help, avoidance, and resistance strategies. Results were discussed in the light of literature.

Anahtar Kelimeler

coping strategies for bullying, social skills.

Zorbalıkla Başa Çıkma Stratejileri ve Cinsiyetin Sosyal Beceri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin zorbalıkla başa çıkma stratejileri ve cinsiyetin sosyal beceri üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın katılımcıları 6. 7. ve 8. sınıf düzeylerinden toplam 403 ergenden oluşmaktadır.  Araştırmada Zorbalıkla Başa Çıkma Stratejileri Ölçeği ve Sosyal Beceri Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada, öğrencilerin sosyal beceri düzeylerini sosyal desteğe başvurma ve iyimserlik stratejilerinin yordadığı görülmüştür. Araştırma sonucunda çaresizlik ve boyun eğme, yardım arama, kaçınma, direnme-karşı koyma stratejileri ve cinsiyetin sosyal beceriyi yordamadığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçları literatür doğrultusunda tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

sosyal beceri, zorbalıkla başa, çıkma stratejileri

Kaynakça

• Ada, Ş. (2010). Analyzing peer bullying of 6., 7., and 8. grades primary school stu-dents from the aspect of different variables in Erzurum. Education and Science, 35 (158), 90-100.
• Arora, C.M. (1987). Defining bullying for a secondary school. Educational and Child Psychology, 3-4, 110-120.
• Atik, G., & Kemer, G. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencileri arasındaki zor-balığı yordamada problem çözme becerisi, sürekli öfke-öfke ifade tarzları ve fiziksel özyeterliliğin rolü. Dokuz Eylül Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 198-206.
• Ayas, T., & Pişkin, M. (2011). Lise öğrencileri arasındaki zorbalık olaylarının cin-siyet, sınıf düzeyi ve okul türü bakımından incelenmesi. İlköğretim Onli-ne, 10(2), 550-568.
• Baldry, A.C. (2004). The impact of direct and indirect bullying on the mental and physical health of Italian youngsters. Aggressive Behavior, 30, 343-355.
• Bayram, N. (2009). Sosyal bilimlerde spps ile veri analizi. Bursa: Özge Kitapevi.
• Bilgiç, E. (2007). İlköğretim 1. kademede görülen zorbaca davranışların sınıf değiş-kenleri ve atmosferi algılamalarına göre algılanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. İstatistik, araştır-ma deseni, spss uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Carney, J. V., & Merrell, K. W. (2001). Bullying in schools: Perspectives on unders-tanding and preventing an international problem. School Psychology In-ternational, 22, 364–382.
• Cowie, H., & Wallace, P. (2000). Peer support in action: From bystanding to stan-ding. London: Thousand Oaks.
• Craig, W., Harel-Fisch, Y., Fogel-Grinvald, H., Dostaler, S., Hetland, J., Simons-Morton, B., et. al. (2009). A cross-national profile of bullying and victi-mization among adolescents in 40 countries. Internarional Journal of Public Health, 54(2), 216-224.
• Çınkır, Ş., & Karaman-Kepenekçi, Y. (2003). Öğrenciler arası zorbalık. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 34, 236-253.
• Davidson, L.M., & Demeray, M.K. (2007). Social support as a moderator between victimization and internalizing-externalizing distress from bullying. School Psychology Review, 36 (3), 383-405.
• Demaray, M.K., & Malecki, C.K. (2003). Perceptions of the frequency and impor-tance of social support by students classified as victims, bullies and bully/victims in an urban middle school. School Psychology Review, 32, 471-490.
• Doğan, T., & Çetin, B. (2009). Tromso sosyal zekâ ölçeği Türkçe formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 691-720.
• Dölek, N. (2002). İlk ve ortaöğretim okullarındaki öğrenciler arasında zorbaca davranışların incelenmesi ve zorbalığı önleme tutumu geliştirilmesi programının etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Eşici, H. (2007). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin temel ihtiyaçlarının karşı-lanma düzeyi ile zorbaca davranışları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Eşkisu, M. (2009). Liseli öğrencilerin zorbalık düzeyleri ile aile işlevleri ve algıla-nan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yük-sek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Flaspohler, P. D., Elfstrom, J. L., Vanderzee, K. L., Sink, H. E., & Birchmeier, Z. (2009). Stand by me: The effects of peer and teacher support in mitigating the impact of bullying on quality of life. Psychology in the Schools, 46(7), 636-649.
• Fox, C. L., & Boulton, M. J. (2005). The social skills problems of victims of bullying: Self, peer and teacher perceptions. British Journal of Educational Psychology, 75, 313-328.
• Gürsoy, E. C. (2010). Ergenlerde sosyo demografik özellikler ve algılanan sosyal destek ile akran zorbalığına maruz kalmanın incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Heinrichs, R. R. (2003). A whole-school approach to bullying: Special consideration for children with exceptionalities. Intervention in School and Clinicinal, 38, 195.
• Hilooğlu, S. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin zorbaca davranışlarını yordamada sosyal beceri ve yaşam doyumunun rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Holt, M.K., & Espelage, D.L. (2007). Perceived social support among bullies, victims and bully-victims. Journal Youth Adolescence, 36, 984-994.
• Hunter, S. C., Boyle, J. M., & Warden, D. (2004). Help seeking amongst child and adolescent victims of peer –aggression and bullying: The influence of school stage, gender, victimisation, appraisal and emotion. British Jour-nal of Educational Psychology, 74, 375-390.
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil yayın dağıtım Ltd. Şirketi.
• Kapcı, G. E. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversi-tesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37, 1-13.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kristensen, S.M., & Smith, P.K. (2003). The use of coping strategies by Danish children classed as bullies, victims, bully/victims, and not involved, in response to different (hypothetical) types of bullying. Scandinavian Journal of Psychology, 44, 479-489.
• Kartal, H., & Bilgin, A. (2012). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığın nedenleri ile ilgili algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 25 -48.
• Koç, Z. (2006). Lise öğrencilerinin zorbalık düzeylerinin yordanması. Yayınlanma-mış doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Matson, J.L., Matson, M.L., & Rivet, T.T. (2007). Social skills treatments with children with autism spectrum disorders. Behavior Modifica-tion,31,682-707.
• Morris, K.L. (2007). Familial antecedents of bullying and victimization: The mode-rating role of social support. Yayımlanmamış doktora tezi, Universtiy of California Riverside, California.
• Nansel, T. R., Overpeck, M., Pilla, R.S., Ruan, W. J., Simons-Morton, B.,& Peter S.P. (2001). Bullying behaviors among US youth: Prevalence and association with psychosocial adjustment. Jama, 285 (16), 2094-2100.
• Naylor, P., & Cowie, H. (1999). The effecitiveness of peer support systems in chal-lenging school bullying: The perspective and ezperiences of teachers and pupils. Journal of Adolescence, 22, 467-479.
• Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what We can do? Oxford and Cambridge, MA: Blackwll Publishers.
• Olweus, D. (1995). Bullying or peer abuse at school: Facts and ıntervention. Current Directions in Psychological Science, 4(6), 196-200.
• Olweus, D. (2005). Bullying at school. Australia, Oxford: Blackwell.
• Pişkin, M. (2002). Okul zorbalığı: Tanımı, türleri ilişkili olduğu faktörler ve alına-bilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 2,531.
• Pişkin, M., & Ayas, T. (2005, Eylül). Lise öğrencileri arasında yaşanan akran zor-balığı olgusunun okul türü bakımından karşılaştırılması. VIII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, İstanbul.
• Pişkin, M. (2010). Examination of peer bullying among primary and middle school children in Ankara. Eğitim ve Bilim, 35(156), 175-189.
• Rigby, K. (2004). Addressing bullying in schools: Theoretical perspectives and their implications. School Psychology International, 25(3), 287–300.
• Salmivalli, C., & Nieminen, E. (2002). Proactive and reactive aggression among school bullies, victims and bully-victims. Aggressive Behavior, 28(1), 30-44.
• Seçer, İ. (2013). Zorbalıkla başa çıkma stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İstanbul 2013 Dünya Psikolojik Danışma Reh-berlik Kongresi, 465-466.
• Silvera, D. H., Martinussen, M., & Dahl, T. I. (2001). The tromso social ıntelligence scale, a self-report measure of social intelligence. Scandinavian Journal of Psychology, 42, 313-331.
• Sönmezay, H. (2010). Lise öğrencilerinde zorbalığın iletişim becerileri ve algılanan sosyal destek ile ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Storch, E. A., Nock, M.K., Masia-Warner, C., & Barlas, M.E. (2003). Peer victimi-zation and social-psychological adjustment in hispanic and African-American children. Journal of Child and Family Studies, 12(4), 439-452.
• Takış, Ö. (2007). Orta öğretim kurumları için geliştirilen zorbaca davranışlarla baş edebilme programının etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Totan, T. (2008). Ergenlerde zorbalığın anne, baba ve akran ilişkileri açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üni-versitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Tura, G. (2008). Akran zorbalığına maruz kalmayı yordayan özellikler. Yayınlan-mamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ünalmış, A. (2010). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri arasında yaşanan zorbalığın farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Yıldırım, R. (2012). Akran zorbalığı. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Der-gisi, 10(2), 39-51.
• Yöndem, Z. D., & Totan, T. (2008). Ergenlerde zorbalık ve başetme. Çukurova Üni-versitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 53-68.