8. Sınıf Öğrencilerinin Kimya Kavramlarını Günlük Hayatla İlişkilendirmelerini Sağlayacak Tahmin Gözlem Açıklamaya Dayalı Etkinliklerin Geliştirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 1, 32 - 56, 30.04.2021

Nagihan Yıldırım , Pınar Maşeroğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı, 8. sınıf öğrencilerinin kimya kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirmelerine yardımcı olacak ve derse karşı ilgilerini artırmaya yönelik tahmin-gözlem-açıklamaya dayalı etkin geliştirmektir. Çalışmada özel durum yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubunu, Rize ilindeki bir devlet okulunda 8.sınıfta öğrenim gören 19 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Kimya Bilgilerini Günlük Hayatla İlişkilendirme Testi (GHİT), yarı yapılandırılmış mülakat ve yansıtıcı günlükler kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen nicel verilerin analizinde SPSS (Statistical Package for Social Sciences 22.0) paket programı, nitel verilerin analizinde ise betimsel ve içerik analizinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonunda geliştirilen etkinliklerin, öğrencilerin kimya kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirmelerine ve fen dersine yönelik ilgilerine olumlu etkisinin olduğu belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Kimya, tahmin-gözlem-açıklama, günlük hayatla ilişkilendirme.

Destekleyen Kurum

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

Proje Numarası

RTEÜ Bap 2014.105.01.02

Development of Prediction, Observation and Explanation Activities Providing 8th Grade Students to Associate Chemistry Concepts with Daily Life

Öz

In this study, it is aimed to help 8th-grade students to associate chemistry concepts with daily life and to develop an effective based on prediction-observation-explanation to increase their interest in the course. Case study method was used in this study. The sample of the research is composed of 19 8th class students studying in a state school from Rize province. The Associating Chemistry Knowledge with Daily Life Scale (ACKD) and Semi-Structured Interview and Reflective Diaries were used as data collection tools in the research. The quantitative data was analyzed with SPSS (Statistical Package for Social Sciences 22.0), the qualitative data was analyzed with descriptive, and content analyzes. As a result of the study it has been determined that, the developed activities have positive effects on the students' association of the chemistry concepts with daily life and science lesson. 

Anahtar Kelimeler

Chemistry, prediction-observation-explanation, association with daily Life.

Proje Numarası

RTEÜ Bap 2014.105.01.02

Kaynakça

• Akgün, A., Gönen, S., & Yılmaz, A. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının karışımların yapısı ve iletkenliği konusundaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1–8.
• Akgün, Ö. E., & Deryakulu, D. (2007). Düzeltici metin ve tahmin-gözlem-açıklama stratejilerinin öğrencilerin bilişsel çelişki düzeyleri ve kavramsal değişimleri üzerindeki etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 17–40.
• Akgün, Ö. E. (2005). Kavramsal değişim stratejileri, çalışma türü ve bireysel farklılıkların öğrenci başarı ve tutumları üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Atasoy, B. (2004). Fen öğrenimi ve öğretimi. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Ateş, S. & Bahar, M. (2002). Araştırmacı fen öğretimi yaklaşımıyla sınıf öğretmenliği 3. sınıf öğrencilerinin bilimsel yöntem yeteneklerinin geliştirilmesi. V. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, 276, Ankara.
• Ayas, A. (2008). Kavram öğrenimi. İçinde: Çepni, S. (Edt.), Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (126-151). Ankara: Pegem Akademi.
• Ayas, A. ve Coştu, B. (2001). Lise-I Öğrencilerinin Buharlaşma, Yoğunlaşma ve Kaynama Kavramlarını Anlama Seviyeleri, Yeni Bin Yılın Başında Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, İstanbul.
• Aydın, M. (2010). Fen ve teknoloji öğretiminde tahmin-gözlem-açıklama tekniğinin kullanımının kavram yanılgılarının giderilmesine ve öğrenci başarısına etkisinin araştırılması. Yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Ayvacı, H.Ş. (2013). Investigating the effectiveness of predict-observe-explain strategy on teaching photo electricity topic. Journal of Baltic Science Education, 12(5), 548–564.
• Balkan Kıyıcı, F. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının günlük yaşamları ile bilimsel bilgileri ilişkilendirebilme düzeyleri ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bilen, K. (2009). Tahmin et-gözle-açıkla yöntemine dayalı laboratuar uygulamalarının öğretmen adaylarının kavramsal başarılarına, bilimsel süreç becerilerine, tutumlarına ve bilimin doğası hakkındaki görüşlerine etkisi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bilen, K., & Köse, S. (2012). Kavram öğretiminde etkili bir strateji TGA (Tahmin et–gözle–açıkla) “Bitkilerde madde taşınımı”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 21-42.
• Campbell, B., & Lubben, F. (2000). Learning science through contexts: Helping pupils make sense of everyday situations. International Journal of Science Education, 22(3), 239-252.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çepni, S., & Özsevgeç, T. (2006). Farklı sınıflardaki öğrencilerin yüzme ve batma kavramlarını anlama düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, 72, 297-311.
• Çimer, O. S., & Çakır, İ. (2008). Using the predict-observe-explain (POE) strategy to teach the concept of osmosis. XIII. Ioste Symposıum, İzmir
• Çinici, A. ve Demir, Y. 2010. İşbirlikçi ve bireysel TGA etkinliklerinin 9. sınıf öğrencilerinin difüzyon ve osmoz kavramlarını öğrenmelerine etkisi. IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 49, İzmir.
• Demircioğlu, H. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarına yönelik maddenin halleri konusuyla ilgili bağlam temelli materyal geliştirilmesi ve etkililiğinin araştırılması. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi , Trabzon.
• Doğan, S., Kıvrak, E., & Baran, Ş. (2004). Lise öğrencilerinin biyoloji derslerinde edindikleri bil-gileri günlük hayatla ilişkilendirme düzeyleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 57-63.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Alkım Yayınları.
• Enginar, İ., Saka, A. ve Sesli, E. (2002). Lise 2 Öğrencilerinin Biyoloji Derslerinde Kazandıkları Bilgileri Güncel Olaylarla İlişkilendirebilme Düzeyleri. V.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• Er, T.D., Şen, Ö.F., Sarı, U., & Çelik, H. (2013). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi bilgilerini günlük hayatla ilişkilendirme düzeyleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 209-216.
• Gersten, R., Baker, S. 1998. “Real World Use of Scientific Concepts: Integrating Situated Cognition with Explicit Instruction”. Exeptional Children, 65(1), 23-35.
• Hürcan Gürler, N., ve Önder, İ. 2014. 7. Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Öğrendikleri “Bakteri ve Virüs” Kavramlarını Günlük Yaşamla ilişkilendirme Durumlarının Belirlenmesi, III. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi, 80-86, Sakarya.
• İlkörücü-Göçmençelebi, Ş. (2007). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin fen bilgisi dersinde verilen biyoloji bilgilerini kullanma ve günlük yaşamla ilişkilendirme düzeyleri. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• İlkörücü-Göçmençelebi, Ş., & Özkan, M. (2009). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin fen bilgisi biyoloji konularını günlük yaşamla ilişkilendirme düzeylerinin başarıya etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 17(2), 531-537.
• İpek, H., Kala, N., Yaman, F. & Ayas, A. (2010). Using POE strategy to investigate student teachers’ understanding about the effect of substance type on solubility. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 648-653.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kearney, D. M. & Treagust, D.F. (2000). An ınvestigation of the classroom use of prediction-observation-explanation computer tasks designed to elicit and promote discussion of students' conceptions of force and motion. Paper Presented At The Annual Meeting of The National Association For Research in Science Teaching, 28–31, New Orleans, USA.
• Keeratichamroen, W., Panijpan, B. & Dahsah, C. (2007). Using The Predict –Observe – Explain (Poe) To Promote Students’ Learning Of Tapioca Bomb And Chemical Reactions. Proceedings of the ICASE Asian Symposium (Pattaya, Thailand).
• Keleş E. & Demirel P. (2010). A study towards correcting student misconceptions related to the color issue in light unit with POE technique. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 3134–3139.
• Köseoglu, F., Tümay, H. & Kavak, N. (2002). Yapılandırıcı öğrenme teorisine dayanan etkili bir öğretim yöntemi: tahmin et-gözle-açıkla “buz ile su kaynatılabilir mi?. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 670 – 675, Ankara.
• Küçüközer, H. (2004). Yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı olarak geliştirilen öğretim modelinin lise 1.sınıf öğrencilerinin basit elektrik devrelerine ilişkin kavramsal anlamalarına etkisi. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Lee, Y., & Law, N. (2001). Explorations ın promoting conceptual change ın electrical concepts via ontological category shift. International Journal of Science Education, 21(2), 111-149.
• Mayoh, K., & Knutton, S. (1997). Using out-of-school experience in science lessons: Reality or rhetoric. International Journal of Science Education, 19(7), 849-867.
• McCann, W. S. (2001). Science education and everyday action. Doctoral disser¬tation, The Ohio State University, Ohio, USA.
• Mısır, N. & Saka, A.Z. (2009). Fizik öğretiminde elektriksel iş ve ısı konusunda tahmin et–gözle–açıkla yöntemine dayalı olarak geliştirilen etkinlik uygulaması. http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2423-30_05_2012-17_28_01.pdf
• Mutlu, M., & Özel, M. (2008). Sınıf öğretmen adaylarının çiçekli bitkilerin büyüme ve gelişme konuları ile ilgili anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 107–124.
• Özmen, H. (2004). Fen öğretiminde öğrenme teorileri ve teknoloji destekli yapılandırmacı (constructivist) öğrenme. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET), 3(1), 100 – 111.
• Özsevgeç, T. (2007). İlköğretim besinci sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik 5e modeline göre geliştirilen rehber materyallerin etkililiklerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Pınarbaşı, T., Doymuş, K., Canpolat, N. & Bayrakçeken, S. (1998). Üniversite Kimya Bölümleri Öğrencilerinin Bilgilerini Günlük Hayatla İlişkilendirebilme Düzeyleri. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu. Trabzon.
• Russell, D. W., Lucas, K. & Mcrobbie, C. (1999). Microprocessor Based Laboratory Activities as Catalysts For Student Construction of Understanding in Physics. Paper presented at AARE - NZARE Conference Melbourne, 29 November – 2 December 1999. http://www.aare.edu.au/99pap/luc99196.htm.
• Saka, A. (2006). Fen bilgisi öğretmen adaylarının genetik konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde 5E modelinin etkisi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Sünkür, M., İlhan, M., & Sünkür, M. (2013). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin ısı ve sıcaklık konularındaki kavram yanılgılarının giderilmesine tahmin et-gözle-açıkla (TGA) yönteminin etkisi. International Journal of Social Science. 6(4), 519-534.
• Şahin, Ç. & Çepni, S. (2009). Animasyon destekli tahmin-gözlem-açıklama tekniğinin fen öğretiminde kullanılması. 3. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu, 244, Trabzon
• Şeker, H., & Gençdoğan, B. (2006). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tekin, S. (2008). Kimya laboratuvarının etkililiğinin aksiyon araştırması yaklaşımıyla geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 567–576.
• Tokur, F., Duruk, Ü., & Akgün, A. (2014). TGA etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının çiçekli bitkilerin büyüme ve gelişmesi ile ilgili sahip olduğu kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi. Route Educational & Social Science Journal, 1(1), 68-80.
• White, R., & Gunstone, R. (1992). Probing understanding. London and New York: The Falmer Pres.
• Yavuz, S., & Çelik, G. (2013). The effect of predict-observe-explain (POE) technique on the misconceptions of prospective elementary teachers about the gases.
• Karaelmas Journal of Educational Sciences, 1, 1-20.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğit, N., Devecioğlu, Y. & Ayvacı, H. Ş. 2002. İlköğretim Fen Bilgisi Öğrencilerinin Fen Kavramlarını Günlük yaşamdaki Olgu ve Olaylarla İlişkilendirme Düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• Yüzbaşıoğlu, A., & Atav, E. (2004). Öğrencilerin günlük yaşamla ilgili biyoloji konularını öğren¬me düzeylerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 276-285.