“Ses ve Özellikleri” Ünitesinde İşbirlikli Öğrenme Modelinin Uzaktan Eğitim Ortamlarında Uygulanmasının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonlarına Etkilerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 4, 751 - 763, 25.12.2023

Ömer Kara , Fulya Zorlu

https://doi.org/10.17556/erziefd.1275581

Öz

Bu araştırmanın amacı, altıncı sınıf “Ses ve Özellikleri” ünitesinde işbirlikli öğrenme modelinin uzaktan eğitim ortamlarında uygulanmasının öğrencilerin akademik başarılarına ve fen öğrenme yönelik motivasyonlarına etkisini ortaya koymaktır. Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi 2020-2021 eğitim-öğretim yılında MEB’e bağlı bir ortaokulda öğrenime devam eden 53 öğrenciden oluşmaktadır. Deney grubunun dersleri ZOOM uygulaması sayesinde işbirlikli öğrenme modelinin özelliklerine göre işlenmiştir. Kontrol grubunun dersleri ise ZOOM uygulaması üzerinden düz anlatım yöntemi ile işlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Ses Konusu Başarı Testi” ve “Fen Öğrenimine Yönelik Motivasyon Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırma verilerine tanımlayıcı ve kestirimsel istatistiki analizler yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre “Ses ve Özellikleri” ünitesinin uzaktan eğitim ortamında işbirlikli öğrenme modeli kullanılarak öğretilmesinin öğrencilerin akademik başarılarını arttırdığı ve fen öğrenme yönelik motivasyon düzeyleri geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Yüz yüze eğitimin mümkün olmadığı durumlarda sosyalliği ve sınıf yakınlığını korumak amacıyla uzaktan eğitim süreçlerinde işbirlikli öğrenme modelinin kullanılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akademik başarı, fen eğitimi, fen öğrenimine yönelik motivasyon, işbirlikli öğrenme modeli, uzaktan eğitim

Investigation of The Effects of Applying the Cooperative Learning Model in “Sound and Its Features” Unit in Distance Education Environments on the Students' Academic Achievement and Motivation for Science Learning

Öz

The aim of the research is to reveal the effect of applying the cooperative learning model in distance education environments in the sixth grade “Sound and Its Features” unit on the students' academic achievement and motivation for science learning. The research used the pre-test-post-test quasi-experimental design method. The sample of the research consists of 53 students studying at a secondary school affiliated with the MoNE in the 2020-2021 academic year. The lessons of the experimental group were taught according to the characteristics of the cooperative learning model thanks to the ZOOM application. The lessons of the control group were taught with the direct instruction method through the ZOOM application. In the research, the “Sound Subject Achievement Test” (SSAT) and the “Science Learning Motivation Scale” (SLMS) were administered as data collection tools. Data analysis from this research were used descriptive and predictive statistics. This research concluded that applying the cooperative learning model in the distance education environment increased the students' academic achievement and improved their motivation levels for science learning. It is recommended that in the research, using the cooperative learning model in distance education processes in order to maintain sociability and class intimacy when face-to-face education is not possible.

Anahtar Kelimeler

Academic achievement, cooperative learning model, distance education, science education, science learning motivation.

Kaynakça

• Akınoğlu, O. & Tandoğan, R. Ö. (2007). The effects of problem-based active learning in science education on students’ academic achievement, attitude and concept learning. Eurasia journal of mathematics, science and technology education, 3(1), 71-81. https://doi.org/10.12973/ejmste/75375
• Akyol, S. ve Fer, S. (2010). Sosyal yapılandırmacı öğrenme ortamı tasarımının öğrenenlerin akademik başarılarına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi nedir? International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 11-13 Kasım, Antalya.
• Arslan, A. ve Engin, A. O. (2021). İşbirlikli öğretim yönteminin Türkçe dersinde akademik başarı ve tutum üzerindeki etkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(46), 831-854. https://doi.org/10.31795/baunsobed.933111
• Atasoy, Ş., Tekbıyık, A. ve Gülay, A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin ses kavramını anlamaları üzerine kavram karikatürlerinin etkisi. Journal of Turkish Science Education, 10(1), 176196. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.49440-486576
• Avcıoğlu, O. (2008). Lise 2 fizik dersinde newton yasaları konusunda 7E modelinin başarıya etkisinin araştırılması. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Avgın, S. S. ve Uygun, B. (2021). Fen eğitiminde işbirlikli öğrenme kuramı, buluş yoluyla öğrenme stratejisi ve yapılandırmacı yaklaşım basamaklarının akademik başarı üzerinde etkisinin karşılaştırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 1-16. https://doi.org/10.33437/ksusbd.695473
• Aydede, M. N. ve Matyar, F. (2009). Fen bilgisi öğretiminde aktif öğrenme yaklaşımının bilişsel düzeyde öğrenci başarısına etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(1), 115-127.
• Aydın, F. (2009). İşbirlikli öğrenme yönteminin 10. sınıf coğrafya dersinde başarıya, tutuma ve motivasyona etkileri. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Baba, A., Zorlu, Y., & Zorlu, F. (2022). Investigation of the effectiveness of augmented reality and modeling-based teaching in “Solar System and Eclipses” unit. International Journal of Contemporary Educational Research, 9(2), 283-298. https://doi.org/10.33200/ijcer.1040095
• Bakırcı, H. (2014). Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı öğretim materyali tasarlama, uygulama ve modelin etkililiğini değerlendirme çalışması: Işık ve ses ünitesi örneği. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Bakırcı, H. (2021). COVID-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitim sürecinde fen bilgisi öğretmenlerinin mesleki kazanımlarının ve sorunlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aeüsbed), 7(2), 640-658. https://doi.org/10.31592/aeusbed.909184
• Bakioğlu, B. ve Çevik, M. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 109-129. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43502
• Barata Aksoy, Ş. (2017). 7. sınıf fen ve teknoloji dersi insan ve çevre ünitesinin işbirlikli öğrenme modeliyle öğretiminin öğrenci başarısına etkisi (Elazığ ili örneği). [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Barman, C. R. & Miller, J. A. (1996). Two teaching methods and students’ understanding of sound. School Science and Mathematics, 2, 63-67. https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.1996.tb15812.x
• Başar, R. (2022). Türkiye’de salgın döneminde kullanılan uzaktan eğitim platformları ile yaşanan sürecin eğitim profesyonelleri ve öğrenciler tarafından değerlendirilmesi. The Sakarya Journal of Economics, 11(4), 481-510.
• Bayrakçeken, S., Doymuş, K. ve Doğan, A. (2015). İşbirlikli Öğrenme Modeli ve Uygulanması. (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bostan Sarıoğlan, A., Altaş, R. ve Şen, R. (2020). Uzaktan eğitim sürecinde fen bilimleri dersinde deney yapmaya ilişkin öğretmen görüşlerinin araştırılması. Journal of National Education, 49, 371-394.
• Bostan Sarıoğlan, A. ve Ürek, H. (2022). Öğretmen adaylarının pandemi sürecinde ortaya çıkan kavramlarla ilgili argümanları ile bilimin doğasına yönelik inanışlarının ve eleştirel düşünme standartlarının incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(Özel Sayı 1), 225-250. https://doi.org/10.51460/baebd.1122984
• Box, J. A. & Little, D. C. (2003). Cooperative small-group instruction combined with advanced organizers and their relationship to self-concept and social studies achievement of elementary school students. Journal of Instructional Psychology, 30(4), 285-288. https://link.gale.com/apps/doc/A112686162/AONE?u=anon~97202a06&sid=googleScholar&xid=05272feb
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2011). Sosyal bilimler için İstatistik. (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Chen, Y. (2018). Perceptions of EFL college students toward collaborative learning. Canadian Center of Science and Education, 11(2), 1-4. http://doi.org/10.5539/elt.v11n2p1
• Chickering, A.W. & Gamson, Z. (1987). Seven principles of good practice in undergraduate education. AAHE Bulletin, 39(7), 3-7.
• Christian, J. & Pepple, M. (2012). Cooperative and individualized learning strategies as predictors of students’ achievement in secondary school chemistry in rivers state. Journal of Vocational Education & Technology, 9(2), 35-41.
• Erbil, D. G. & Kocabaş, A. (2020). Flipping the 4th grade social studies course in a cooperative way: Effects on academic achievement and motivation. Studies in Educational Evaluation, 66, 100878. https://doi.org/10.1016/j.stueduc.2020.100878
• Fer, S. (2009). Social constructivism and social constructivist curricula in Turkey for the needs of ifferences of young people: Overview in light of the PROMISE project. In T. Tajmel and S. Klaus (Eds.), Science education unlimited: Approaches to equal opportunity in learning science (pp. 179-199). Munster: Waxmann Verlag co. Publisher.
• Gunawan, G., Harjono, A., Sahidu, H., & Nisrina, N. (2018). Improving students’ creativity using cooperative learning with virtual media on static fluida concept. J. Phys.: Conf. Series, 1006. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1006/1/012016
• Häkkinen, P., Järvelä, S., Mäkitalo-Siegl, K., Ahonen, A., Näykki, P., & Valtonen, T. (2017). Preparing teacher-students for twenty-first-century learning practices (prep 21): A framework for enhancing collaborative problem-solving and strategic learning skills. Teachers And Teaching, 23(1). 25-41. https://doi.org/10.1080/13540602.2016.1203772
• Henson, K. T. (2003). Foundations for learner-centered educational: A knowledge base. Education, 124(1), 5-16.
• Johnson, D. W. & Johnson, F. (2011). Joining together: Group theory and group skills. (11th edition). Boston: Pearson.
• Johnson, D. W., Johnson, R. T., & Holubec, E. (1990). Circles of learning: Cooperation in the classroom. Edina: Interaction Book Company.
• Karadeniz, Y. ve Doymuş, K. (2015). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin işbirlikli öğrenme modeli sınıfta uygulamaları ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi: Iğdır il örneği. Kafkas Üniversitesi, E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-12.
• Kılıç, Y. (2016). İşbirlikli öğrenme yönteminin 5. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi vücudumuzun bilmecesini çözelim ünitesinde sahip oldukları kavram yanılgılarını gidermedeki etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kızılaslan, B. (2021). Sekizinci sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi akademik başarısının yordayıcısı olarak öğrenme ihtiyacı, fen öğrenimine yönelimleri ve genel öğretim ilkelerinin kullanılma durumu. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Kistak, Ö. (2014). İlköğretim 8. sınıf fen ve teknoloji dersi ses ünitesinin yaşam temelli yaklaşımla öğretimi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Koç, Y. (2014). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin işbirlikli öğrenme modeli hakkında bilgilendirilmesi, bu modeli sınıfta uygulamaları ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi: Ağrı il örneği. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Kupczynski, L., Mundy, M. A., & Ruız, A. (2013). A comparıion of traditional and cooperative learning methods in online learning. Journal of Educational Technology, 10(82), 21-28.
• Kupczynski, L., Mundy, M. A., Goswami, J., & Meling, V. (2012). Cooperative learning in distance learning: A mixed methods study. International Journal of İnstruction, 5(2), 81-90.
• Küçük, M., Ünal, İ. ve Taşcan, M. (2021). 6. sınıf “Ses ve Özellikleri” ünitesine yönelik fen bilgisi öğretmenlerinin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 2053-2077. https://doi.org/10.17679/inuefd.933963
• Lee, G. G., Jeon, Y. E., & Hong, H. G. (2021). The effects of cooperative flipped learning on science achievement and motivation in high school students. International Journal of Science Education, 43(9), 1381-1407. https://doi.org/10.1080/09500693.2021.1917788
• Matthews, M. R. (1994). Science teaching the role of history and philosophy of science. Newyork, USA, Routledge.
• Meder, E. (2014). Fen ve teknoloji dersinde işbirlikli öğrenme yaklaşımının akademik erişi ve öğrenci tutumlarına etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. ODTÜ, Ankara.
• Merono, L., Calderón, A., & Arias-Estero, J. L. (2021). Digital pedagogy and cooperative learning: Effect on the technological pedagogical content knowledge and academic achievement of pre-service teachers. Revista de Psicodidáctica, 26(1), 53-61. https://doi.org/10.1016/j.psicoe.2020.10.002
• Nichols, J. D. & Miller, R. B. (1994). Cooperative learning and student motivation. Contemporary Educational Psychology, 19(2), 167-178. https://doi.org/10.1006/ceps.1994.1015
• Noor, M. E., Hardyanto, W., & Wibawanto, H. (2017). Penggunaan e-learning dalam pembelajaran berbasis proyek negeri 1 jepara. Innovative Journal of Curriculum and Educational Technology, 6(1), 17-26. https://doi.org/10.15294/IJCET.V6I1.15572
• Oflaz, M. İ. (2021). Ortaokul fen bilimleri derslerinde işbirlikli öğrenme yönteminin kullanılmasına ilişkin öğretmen görüşleri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Okumuş, S. & Doymuş, K. (2021). The effect of seven principles and model-supported cooperative learning on the conceptual understanding and eliminating misconceptions of the particulate nature of matter. MOJES: Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 9(4), 53-71.
• Önce, E. B. ve Gürol, M. (2021). İşbirlikli öğrenme ile zenginleştirilmiş ARCS motivasyon modelinin ingilizce öğrenim motivasyonuna etkisi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 412-441. https://doi.org/10.21733/ibad.881599
• Özden, Y. (2006). 21. yüzyılda eğitimi yeniden canlandırma çabaları. İçinde M. Hesapçıoğlu ve A. Durmuş (Edt.). Türkiye’de eğitim bilimleri: Bir bilanço denemesi (s. 504-522) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Özdoğan, A. ve Berkant, H. (2020). COVID-19 Pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 1, 13-43. https://doi.org/10.37669/milliegitim.788118
• Özer, M. A. (2005). Etkin öğrenmede yeni arayışlar: İşbirliğine dayalı öğrenme ve buluş yoluyla öğrenme. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 105-131.
• Rabgay, T. (2018). The effect of using cooperative learning method on tenth grade students’ learning achievement and attitude towards biology. International Journal of Instruction, 11(2), 265-280. https://doi.org/10.12973/iji.2018.11218a
• Rudhumbu, N. (2022). Antecedents and consequences of effective implementation of cooperative learning in universities in Zimbabwe. Journal of Research in Innovative Teaching & Learning, 13(10), 1-15. https://doi.org/10.1108/JRIT-01-2022-0004
• Siew, N. M. & Ambo, N. (2020). The Scientific Creativity of Fifth Graders in a STEM Project-Based Cooperative Learning Approach. Problems of Education in the 21st Century, 78(4), 627-643. https://doi.org/10.33225/pec/20.78.627
• Silalahi, T. & Hutauruk, A. (2020). The application of cooperative learning model during online learning in the pandemic period. Budapest International Research and Critics Institute-Journal (BIRCI-Journal), 3(3), 1683-1691. https://doi.org/10.33258/birci.v3i3
• Slavin, R. E. (2010). Cooperative learning: What makes group work-work? In: The Nature of Learning: Using Research to İnspire Practice (Ed. H. Dumont, D. Instance & F. Benavides), 161-178.
• Şeşen, B. A., Kırbaşlar, F. G., & Avcı, F. (2019). Instructional curriculum based on cooperative learning related to the structure of matter and its properties: Learning achievement, motivation and attitude. South African Journal of Education, 39(3), 1-14.
• Şimşek, Ü. (2007). Çözeltiler ve kimyasal denge konularında uygulanan jigsaw ve birlikte öğrenme tekniklerinin öğrencilerin maddenin tanecikli yapıda öğrenmeleri ve akademik başarıları üzerine etkisi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Teker, S., Kurt, M. ve Karamustafaoğlu, O. (2017). “Işığın ve Sesin Yayılması” ünitesini buluş yoluyla öğrenmenin öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 835-863. https://doi.org/10.14520/adyusbd.294931
• Tekin, O. (2020). Uzaktan eğitim kullanılan hizmet içi eğitim programlarına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(1), 20-35. https://doi.org/10.17244/eku.643224
• Tran, V. D. (2019). Does cooperative learning increase students' motivation in learning?. International Journal of Higher Education, 8(5), 12-20. https://doi.org/10.5430/ijhe.v8n5p12
• Tran, V. D. & Lewis, R. (2012) Effects of cooperative learning on students at an Giang University in Vietnam. International Education Studies, 5(1), 86-99. http://dx.doi.org/10.5539/ies.v5n1p86
• Tuğran, Z. (2015). İşbirlikli öğrenmenin lise öğrencilerinin matematik özyeterlik algısı ve başarısı üzerindeki etkileri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Ural, A., Umay, A. ve Argün, Z. (2008). Öğrenci takımları başarı bölümleri tekniği temelli eğitimin matematikte akademik başarı ve özyeterliliğe etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(35), 307-318.
• Vygotsky, L. S. (1997). Educational psychology (1st Edition). Boca Raton: St. Lucie Press.
• Wyman, P. J. & Watson, S. B. (2020). Academic achievement with cooperative learning using homogeneous and heterogeneous groups. School Science and Mathematics, 120(6), 356-363. https://doi.org/10.1111/ssm.12427
• Yavuz, S. (2007). The effects of interactive learning environments on cooperative learning achievement and student anxiety in environmental education. Turkish Online Journal of Distance Education-TOJDE, 9(1), 193-204.
• Yılmaz, H. ve Çavaş, P. H. (2007). Fen öğrenimine yönelik motivasyon ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim online, 6(3), 430-440.
• Zhao, C. M. & Kuh, G. D. (2004). Adding value: Learning communities and student engagement. Research in Higher Education, 45(2), 115-138.
• Zorlu, F. (2020). İşbirlikli öğrenme modelinin uzaktan eğitim ortamlarında uygulanmasına yönelik fen bilgisi öğretmen adaylarının görüş ve önerilerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(14), 220-232. https://doi.org/10.20860/ijoses.835074
• Zorlu, F. & Zorlu, Y. (2020). Investigation of the effects of a peer-led team learning instructional model (PLTL) in teaching the simple electrical circuits subject on the seven principles for good practice. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 15(3), 249-266. https://doi.org/10.29329/epasr.2020.270.12
• Zorlu, Y. & Sezek, F. (2019). Investigation of the effects of group research method of applying modeling based teaching method in the particle structure and properties of matter unit on constructivist learning. Sakarya University Journal of Education, 9(3), 455-475. https://doi.org/10.19126/suje.481295
• Zorlu, Y. & Sezek, F. (2020). An investigation of the effect of students' academic achievement and science process skills application together with cooperative learning model and the modeling based teaching method in teaching science courses. International Journal of Progressive Education, 16(4), 135-157. https://doi.org/10.29329/ijpe.2020.268.9
• Zorlu, Y. ve Sezek, F. (2016). Modellemeye dayalı öğrenme ile birlikte öğrenme yöntemlerinin öğrenme ortamları açısından etkilerinin incelenmesi. EKEVademi Dergisi, (68), 415-430