Investigation of the Environmental Effects of Light Pollution which External Lighting Systems Caused

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 2, 278 - 286, 22.12.2017

Mustafa Şahin , Yunus Akaltun , Yüksel Oğuz

Öz

Özellikle 20. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren
bilim, sanayi ve teknoloji alanlarında önemli gelişmeler meydana gelmiştir. Bu
gelişime paralel olarak aydınlatmaya, özellikle de yapay aydınlatmaya olan
gereksinim artmıştır. Yapay aydınlatma sistemleri ise konut içi hacimlerde
ihtiyaç olduğu kadar park, bahçe, sokak ve şehir aydınlatması gibi harici
alanlarda da neredeyse zorunluluk haline gelmiştir. Harici alanlarda
aydınlatmayı zorunluluk haline getiren en önemli faktör ise insanların
kendilerini güvenli hissetmeleri duygusu yani güvenlik olgusudur. Diğer
taraftan aydınlatmaya ergonomik açıdan bakıldığında seçicilik, dikkat çekicilik
gibi olgular da harici aydınlatmayı zorunlu hale getirtmiştir. Günümüzde ise
önemli bir kısmını şehir aydınlatmasının teşkil ettiği harici aydınlatma
uygulamaları doğru ve planlı bir şekilde yapılmamaktadır. Şehir aydınlatması
ise park, bahçe, sokak, yol, cadde, spor tesisi, turistik tesis, dış cephe
aydınlatması ve güvenlik amaçlı aydınlatma istemlerinden oluşmaktadır. Söz
konusu aydınlatma sistemlerine binaların iç hacimlerinden taşan ışıklar da
eklenince günümüzde büyük bir sorun haline gelen ışık kirliliği problemi ortaya
çıkmıştır. Bu bilgiler doğrultusunda çalışmada, harici aydınlatma kavramı,
doğru aydınlatma ve ışık kirliliği kavramları ayrıntılı biçimde ele alınmıştır.
Dış aydınlatma sistemleri başlığı altında ışık kirliliğini oluşturan faktörler
incelenmiştir. Sonuç olarak elde edilen bulgulardan yararlanılarak ışık
kirliliğinin çevresel etkileri belirlenmiş ve çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Işık Kirliliği, Çevre, Dış Aydınlatma Sistemleri, Işık Kirliliğinin Kontrolü, Önleme

Investigation of the Environmental Effects of Light Pollution which External Lighting Systems Caused

Öz

Especially since the second half of
the 20th century, important developments in the fields of science, industry and
technology have emerged. In parallel with this development, the need to
illuminate, especially to the artificial illumination, has increased.
Artificial lighting systems have become almost imperative in interior spaces as
well as in outdoor spaces such as parks, gardens, streets and city lighting.
The most important factor that makes illuminating in outside areas a necessity
is the sense of security that people feel safe. On the other side, from the
ergonomic point of view, phenomenons such as selectivity and attention-grabbing
have made external illumination compulsory. Nowadays, external lighting
applications, which is an important part of city lighting, are not done
correctly and in a planned way. The city lighting consists of parks, gardens,
streets, roads, streets, sports facilities, tourist facilities, exterior
lighting and security lighting systems. The problem of light pollution, which has
become a big problem nowadays, has come into being when the above mentioned
lighting systems are added to the lights that overflow from the internal
volumes of the buildings. In the light of this information, the concepts of
external lighting, correct lighting and light pollution are covered in detail.
The factors that cause light pollution under the heading of outdoor lighting
systems have been examined. Finally, the environmental effects of light
pollution are determined by using the findings and solution proposal is
presented.

Anahtar Kelimeler

: Light Pollution, Environment, Outdoor Lighting Systems, Control Of Light Pollution, Prevention

Kaynakça

• Aksay, C. S., Ketenoğlu, O., & Kurt, L. 2007. “Işık Kirliliği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi
• Ansarı, B. K. 2013. Işık Kirliliği (Karanlık Kirliliği) ve Çevreye Olan Etkileri
• Aslan, Z., Onaygil, S. 1999. “Işık Kirliliği ve Enerji Tasarrufu”. 18. Enerji Tasarrufu Haftası Ulusal Enerji Verimliliği Kongresi, 3-5 Şubat, Ankara, s. 54-60.
• Aydın, G. Özyürek, C. 2014. “Işık Kirliliği Konusunun Bilgisayar Destekli Kavram Karikatürleriyle Öğretimi”. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 4(2), 54-71.
• Dursun, B. 2005. Dâhili Ortamlarda Aydınlatma Hesaplama Tekniklerinin Analizi Ve Bir Uygulama Örneği. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Türkiye.
• Falchi, F., Cinzano, P., Elvidge, C. D., Keith, D. M., & Haim, A. 2011. Limiting the impact of light pollution on human health, environment and stellar visibility. Journal of environmental management, 92(10), 2714-2722.
• Gordon, G. 2003. Interior Lighting for Designers. Fourth Edition, John Wiley&Sons, Inc. Canada. IDA, 2017. International Dark-Sky Associatio, International Dark-SkyAssociation | IDA | Light Pollution. Küçükdoğu, M. Ş. 2003. “Aydınlatmada Etkin Enerji Kullanımı”. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, Diyarbakır.
• Dawson, D. W. 1984. Light pollution and its measurement. Advances in photoelectric photometry, 2, 30-53.
• Longcore, T.,&Rich, C. 2004. Ecological light pollution. Frontiers in Ecology and the Environment, 2(4), 191-198.
• Lorenz, D., 2006. “Light pollution atlas. Lutz, P. L., Musick, J. A., & Wyneken, J. (Eds.). 2002. Thebiology of seaturtles (Vol. 2). CRC press.
• Özlü, K. 2008. Konut Yaşama Mekânlarında Yapay Aydınlatma. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Türkiye
• Poot, H.,Ens, B., de Vries, H., Donners, M., Wernand, M., &Marquenie, J. 2008. Greenlightfornocturnallymigratingbirds. EcologyandSociety, 13(2).
• Şahin, M. 2014. "Farklı Teknik ve Fiziksel Özelliklerdeki Ortamların Bakım Katsayılarının Belirlenmesi ve Aydınlık Düzeylerinin Yapay Sinir Ağları İle Tahmin Edilmesi", Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Temmuz.
• Şahin. M, Büyüktümtürk. F, Oğuz. Y, 2014. “Technical and Economical Compare Semi Direct and Semi Indirect Lighting’’,Light World, Lighting Industry, 27, pp. 146-170.
• Şahin M., Oğuz Y., Büyüktümtürk F., 2016. "ANN-based estimation of time-dependent energy loss in lighting systems, Energy And Buıldıngs, vol.116, pp.455-467.
• URL-1, Işık Kirliliği ve Enerji Tasarrufu, (2017) 09.04.2017, http://www.tug.tubitak.gov.tr/dokumanlar/isik_kirliligi/kirlilik.html
• URL-2, Deniz Kaplumbağalarının Işığa Yönelmesi, (2017) 13.04.2017
• https://www.wired.com/ URL-3, Light Pollution: The Solution is Easy,(2017) 07.04.2017,https://www.youtube.com/watch?v=vk_yirISflc
• Ülger, A., “Tracing The Darkness”, Box in A Box Idea Magazine, November 2013.
• Velioğlu, S.O., Nazife, T. 2008. Kentsel “Dış Mekânların Aydınlatılması Kapsamında Işık Kirliliğinin İrdelenmesi”. Institute of Science and Technology. 19-Kasım.
• Yapar, T. 2007. Aydınlatma otomasyonu ile enerji tasarrufu (Doctoral dissertation).
• Yener, K.A. 2007. Binalarda Günışığından Yararlanma Yöntemleri: Çağdaş Teknikler. VIII. Ulusal Tesisat Mühendisli Kongresi, Sempozyum Bildirisi, pp:231-241, İzmir, Türkiye.