İSMAİL HAKKI BURSEVÎ’NİN ŞERH-İ KELÂM-I ŞEYH SADÎ ADLI RİSALESİ

Yıl 2016, Sayı: ÖS-III, 193 - 218, 10.12.2016

Ahmet Topal

Öz

Celvetiye
tarikatinin en önemli simalarından biri olan İsmail Hakkı Bursevî dil,
edebiyat, tefsir, hadis, kelam, fıkıh gibi birçok alanda eser kaleme alan
oldukça velud bir mutasavvıftır. Eserleri arasında başta Türkçe olmak üzere
Farsça ve Arapça eserler için kaleme aldığı şerhlerin önemli bir yeri vardır.
Bursevî’nin Şerh-i Kelâm-ı Şeyh Sadî adlı risalesi İran edebiyatının önemli
isimlerinden Sadî-i Şirazî’nin Gülistan adlı eserinde yer alan bir ifadenin
şerhine yer verdiği için bu isimle anılmıştır. Eser genel itibariyle müellifin
çeşitli konulardaki varidatının şerhi niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler

İsmail Hakkı Bursevî, Şeyh Sadî-i Şirazî, tasavvuf, şerh

Kaynakça

• Ceylan, Ö. (2000). Tasavvufî şiir şerhleri. Kitabevi, İstanbul.
• Çakıroğlu, T. O. (2012). İsmail Hakkı Bursevî’nin Şerh-i Pend-i Attâr (Attâr’ın Pendnâmesi’nin Açıklaması) adlı eseri üzerine bir inceleme ve Attâr’ın Pendnâmesi ile karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi, SBE, Ankara.
• Çaylıoğlu, A. (1999). Niyazî-i Mısrî şerhleri. İnsan Yay., İstanbul.
• Çıktım Erik Dalına, İsmail Hakkı Bursevî, Niyazî Mısrî, Şeyhzâde. Haz. Suat Ak, Büyüyen Ay Yay., İstanbul 2012.
• Demirci, M. (2003). İsmail Hakkı Bursevî (ö. 1137/1725)’nin Ecvibe-i Hakkıyyesi. Tasavvuf, S. 10, Ankara. ss. 9-43.
• Döner, N. (2005). İsmail Hakkı Bursevî’nin Kitâb-ı Kebîr’i ve Bursevî’de vâridât kültürü. Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, yıl: 2005, S. 15, s. 311-334.
• Duru, R. (2007). Modern Metin Çözümleme Teknikleri Bakımından Şerh Geleneği ve İsmail Hakkı Bursevi. EÜ, SBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• Füruğî, M. A. (1382). Külliyât-ı Sadî, Tahran.
• İsmail Hakkı Bursevî, Bitmedik Ot Dibinde Doğmadıcak Bir Göcen, Şerh-i Nazm-ı Ahmed. haz. Cemal Kurnaz-Mustafa Tatçı, Akçağ Yay., Ankara 2000.
• İsmail Hakkı Bursevî, Kitâbü’n-Netîce. haz. Ali Namlı-İmdat Yavaş, İnsan Yay., İstanbul 1997, C.1, s. XXIV.
• İsmail Hakkı Bursevi, Ferahu’r-rûh-Muhammediye şerhi. haz. Mustafa Utku, 10 C, Uludağ Yay., Bursa 2010.
• İsmail Hakkı Bursevî, Şerh-i Rümuzât-ı Hacı Bayram Veli, Çalab’ım bir şâir yaratmış. haz. Suat Ak, Büyüyen Ay Yay., İstanbul 2013.
• Kurnaz, C. – Tatçı, M. (2001). Türk edebiyatında şathiyye. Akçağ Yay., Ankara.
• Namlı, A. (2001). İsmail Hakkı Bursevî, hayatı, eserleri, tarikat anlayışı. İnsan Yay., İstanbul.
• Pekolcay, N. – Sevim, E. (1991). Yunus Emre şerhleri. KB Yay., Ankara.
• Polatoğlu, A. (2008). İsmail Hakkı Bursevî’nin Şerh-i Ebyât-ı Hacı Bayram-ı Velî adlı eseri, (metin ve inceleme), DEÜ, SBE, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Şirazlı Şeyh Sa’dî, Gül Suyu, Gülistan Tercümesi. Türkçesi: Niğdeli Hakkı Eroğlu, haz. Azmi Bilgin, Mustafa Çiçekler, Ötüken Yay., İstanbul 2000
• Taştan, A. (1999). İsmail Hakkı Bursevî ve edebî şerhleri. Uludağ Üniversitesi, SBE, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
• Uludağ, S. (2001). Tasavvuf terimleri sözlüğü. Kabalcı Yay., İstanbul.
• Yılmaz, O. (2012). Gülistân şerhi (Sûdî-i Bosnevî). Çamlıca Yay., İstanbul.
• Yurtsever, M. (2000). İsmail Hakkî Bursevî- divan, Arasta Yay., Bursa.
• Zâtî Dîvânı. Gazeller Kısmı, II. Cild (497-1003. Gazeller), hzl.: Ali Nihad Tarlan (1970). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yay.
• Zâtî Dîvânı. Gazeller Kısmı, III. Cild (1004-1825. Gazeller), hzl.: Mehmed Çavuşoğlu, M. Ali Tanyeri (1987). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yay.