ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN NASRETTİN HOCA İLE İLGİLİ ALGILARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 1, 179 - 188, 15.06.2017

Suat Ungan , Taha Yasir Cevher , Elif Kurt

Öz

Türkiye’de fıkra denince akla
gelen önemli isimlerden birisi Nasrettin Hoca’dır. Nasrettin Hoca, kültürümüzde
bilgeliğiyle, kıvrak zekâsıyla insanlara yol göstermesinin yanında mizahi
kişiliğiyle de insanları eğlendiren ve eğlendirirken düşündüren bir halk
kahramanıdır. Geçmişten günümüze anlatılagelen Nasrettin hoca fıkraları halk
edebiyatı ürünü olarak nitelendirilebilir. Bu çalışmanın temel amacı, ortaokul
öğrencilerinin Nasrettin Hoca ile ilgili algılarını belirleyip
değerlendirmektir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden biri olan olgubilim (fenomenoloji)
deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Antalya ilinde bulunan bir
ortaokulda öğrenim görmekte olan doksan dört 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencisi
oluşturmaktadır.  Çalışma grubunda
bulunan öğrencilerden, “Nasrettin Hoca … gibidir. Çünkü …” cümlesini
tamamlamaları istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile
çözümlenmiştir. Araştırma sonunda elde edilen veriler “Eğlence Unsuru”,
“Bilgelik Unsuru”, “Kahramanlık Unsuru” ve “Kültürel Unsur” olmak üzere 4 ana
temadan oluşmuştur. Ortaokul öğrencilerinin Nasrettin Hoca algılarının
genellikle eğlence ile ilgili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nasrettin Hoca, algı, ortaokul öğrencileri

Kaynakça

• Akkuş, M. (2002). Doğu Kültüründe Nasrettin Hoca Tipinin Benzerleri. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 57-62. Akturan, U. ve Esen, A. (2013). Fenomenoloji.T. Baş ve U. Akturan, (ed.) Nitel Araştırma Yöntemleri (s. 83-89). Ankara: Seçkin. Alpan, N. (1977). Nasrettin Hoca’nın Evrensel Kişiliği. Uluslararası Yunus Emre, Nasrettin Hoca, Karamanoğlu Mehmet Bey ve Türk Dili Semineri Bildirileri, 10-12 Haziran 1977. Konya: Konya Turizm Derneği Yayınları. Arıcı, A. F. (2015). Çocuk Edebiyatının Kaynakları- Hayale Dayalı Türler (Masal, Fabl, Fıkra). Yılar, Ö ve Turan, L. (ed.) Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı (118-140). Ankara: PegemA. Banarlı, N. S. (2001). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi I. Ankara. Milli Eğitim Basımevi. Bayraktar, Z. (2012). Nasrettin Hoca Ve Timur Konulu Fıkraların Gülmede Üstünlük Kuramı Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1 (1), 265-274. Boyraz, Ş. (2010). Nasrettin Hoca Fıkralarına Göre Türk Kimliğini Oluşturan Temel Nitelikler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,3 (12), 81- 88. Coşar, M. ve Usta, Ç. (2016). Nasrettin Hoca Fıkralarında Grice’ın İşbirliği İlkesinin İhlali. Millî Folklor, 28, (109), 141-152. Duran, E. (2012). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Nasrettin Hoca Ve Keloğlan’a İlişkin Bilgi Ve Algı Düzeylerinin İncelenmesi. Turkish Studies, 7 (2), 371-384. Güzel, A. ve Torun, A. (2007). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Akçağ. Kabaklı, A. (1983). Türk Edebiyatı I. Cilt. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları. Olgunsoy, B. ve Temiz, C. (2008). Nasrettin Hoca’nın Günümüz Mizah Dergilerindeki Yeri Nedir? 21. Yüzyılı Nasrettin Hoca ile Anlamak- Uluslar arası Sempozyum Bildiriler, 8-9 Mayıs 2008. Akşehir: Atatürk Kültür Merkezi. Oruç, Ş. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Mizah Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Tutumlarına Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 56-73. Öğüt- Eker, G. (2008). Kültür Ekonomisi Temelinde Gelenek Nasıl Değerlendirilir? 21. Yüzyılı Nasrettin Hoca ile Anlamak- Uluslar arası Sempozyum Bildiriler, 8-9 Mayıs 2008. Akşehir: Atatürk Kültür Merkezi. Özcan, H. (2008). Halk Edebiyatı Metinlerinin Çocuk Edebiyatına Kaynak Olması ve Örneklem Olarak Dede Korkut Hikayeleri. TurkishStudies, 3(2), 582- 603. Özdemir, N. (2010). Mizah, Eleştirel Düşünce ve Bilgelik: Nasrettin Hoca. Millî Folklor, 2010, 87, 27- 40. Sakaoğlu, S. ve Alptekin, A. B. (2009). Nasrettin Hoca. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi. Şanlı, İ. (2009). Nasrettin Hoca Fıkralarında Kültürel Unsurlar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 261- 271. Şenocak, E. (2008). Çocuk Eğitiminde Nasrettin Hoca Olabilmek. 21. Yüzyılı Nasrettin Hoca ile Anlamak- Uluslar arası Sempozyum Bildiriler, 8-9 Mayıs 2008. Akşehir: Atatürk Kültür Merkezi. Tekşan, K. (2012). Türkçe Dersi Öğrenme Alanları Açısından Nasrettin Hoca Fıkralarının Kullanılabilirliği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9 (17), 271-287. Temizkan, M. (2011). Türkçe Öğretiminde Yaratıcı Düşünmeyi Geliştirme Bakımından Nasrettin Hoca Fıkraları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8 (16), 195-223. Türkmen, S. (2008). Türkçenin Söz Varlığında Nasrettin Hoca’nın Yeri. Karadeniz Araştırmaları, 5, (17), 153-159. Uludağ, M. E., (2008). Eleştirel Düşünme Anlayışı Kazandırması Açısından Nasrettin Hoca’nın Fıkralarına Eleştirel Bir Bakış. 21. Yüzyılı Nasrettin Hoca ile Anlamak- Uluslar arası Sempozyum Bildiriler, 8-9 Mayıs 2008. Akşehir: Atatürk Kültür Merkezi. Ungan, S., Arıcı, A. F., Şimşek, T. (2012). Çocuk Edebiyatının Kaynakları. T. Şimşek (ed.) Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı (s. 163- 216). Ankara: Grafiker. Yarman, V. (1977). Nasrettin Hocada Anlatış Güzelliği. Uluslararası Yunus Emre, Nasrettin Hoca, Karamanoğlu Mehmet Bey ve Türk Dili Semineri Bildirileri, 10-12 Haziran 1977. Konya: Konya Turizm Derneği Yayınları. Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin. Yıldırım, D. (1999). Türk Edebiyatında Bektaşi Fıkraları. Ankara: Akçağ.