YÜKSEKÖĞRETİMDE NORM KADRO DEĞİŞİKLİĞİ SONUCU AKTÖRLERİN BAŞA ÇIKABİLME POTANSİYELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 439 - 460, 31.12.2019

Adnan Karataş , Salih Börteçine Avci

Öz

Son
yıllarda sayısı artan üniversitelerde istihdam edilecek akademisyenlerin kadro
durumları politika yapıcılar tarafından tartışılır bir konu haline gelmiştir.
Yüksek Öğretim Kurulu bu tartışmalar ekseninde aldığı kararlar doğrultusunda, 2
Kasım 2018 tarihinde norm kadro yönetmeliğini çıkarmıştır. Bu yönetmelikle
birlikte üniversitelerin kadro sistemlerinde ciddi değişimler öngörülmüştür.
Üniversitelere bazı durumlarda kadro sınırlaması bazı durumlarda ise daha kolay
kadro ihdas etme olanağı sunulmuştur. Norm kadro çalışmaları bireyler nezdinde
örgütlerde yeniden yapılanma ya da örgütsel değişim süreci olarak algılanır ve
buna bağlı bireysel tepkiler geliştirilir. Bu çalışmada bir devlet
üniversitesinde çalışan akademisyenlerin YÖK’ün norm kadro çalışması sonrası
ortaya çıkan algısal değerlendirmeleri ve başa çıkma potansiyellerinin
unvanlara göre farklılıkları ile birlikte görgül olarak incelenmektedir.
Geliştiren yeni bir ölçek yardımıyla elde edilen bulgular akademik unvanın,
bireylerin örgütsel değişimle başa çıkma potansiyelleri üzerinde oldukça etkili
yapısal bir faktör olduğunu göstermektedir. Ayrıca bu çalışmada, araştırmadan
elde edilen bulgular kavramsal ve yönetimsel düzeyde değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Değişim, Norm Kadro, Değişimle Başa Çıkma, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• AKYÜZ, Ö. F. (2006). Değişim rüzgarında stratejik insan kaynakları planlaması (2. bs.). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• ASHFORD, S. J. (1988). "Individual strategies for coping with stress during organizational transitions". The Journal of Applied Behavioral Science, 24 (1), 19-36.
• BANDURA, A. (1982). "Self-efficacy mechanism in human agency". American psychologist, 37 (2), 122-147.
• BİLGİÇ, V. (2013). "Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı". A. Balcı, A. Nohutçu, N. K. Öztürk ve B. Coşkun (Eds.), Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar (3. bs.) içinde. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• CALLAN, V. J., TERRY, D. J., SCHWEİTZER, R. (1994). "Coping resources, coping strategies and adjustment to organizational change: direct or buffering effects?". Work & Stress, 8 (4), 372-383.
• CANMAN, D. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Yargı yayınevi.
• COŞKUN, B. (2013). "Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma Üzerine Bir Değerlendirme". A. Balcı, A. Nohutçu, N. K. Öztürk ve B. Coşkun (Eds.), Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar (3. bs.) içinde. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• EROĞLU, F. (1998). Küreselleşme sürecinde yönetim krizi ve çözüm yolları. Ankara: Berikan Yayıncılık.
• FOLKMAN, S. (1984). "Personal control and stress and coping processes: A theoretical analysis". Journal of personality and social psychology, 46 (4), 839-852.
• FOLKMAN, S., LAZARUS, R. S. (1985). "If it changes it must be a process: study of emotion and coping during three stages of a college examination". Journal of personality and social psychology, 48 (1), 150-170.
• FOLKMAN, S., LAZARUS, R. S., DUNKEL-SCHETTER, C., DELONGİS, A., GRUEN, R. J. (1986). "Dynamics of a stressful encounter: cognitive appraisal, coping, and encounter outcomes". Journal of personality and social psychology, 50 (5), 992-1003.
• FOLKMAN, S., LAZARUS, R. S., GRUEN, R. J., DELONGİS, A. (1986). "Appraisal, coping, health status, and psychological symptoms". Journal of personality and social psychology, 50 (3), 571-579.
• JUDGE, T. A., THORESEN, C. J., PUCİK, V., WELBOURNE, T. M. (1999). "Managerial coping with organizational change: A dispositional perspective". Journal of applied psychology, 84 (1), 107.
• KOÇEL, T. (2014). İşletme yöneticiliği (16. bs.). İstanbul: Beta Yayınevi.
• KOLASA, B. J. (1979). İşletmeler için Davranış Bilimlerine Giriş (Çev.: K. Tosun, F. Aykar, T. Somay ve M. Menteşe). İstanbul: Fatih Yayınevi.
• KREİTNER, R., Kinicki, A., Buelens, M. (2002). Organizational Behavior (2. bs.). London: McGraw Hill.
• LATACK, J. C. (1984). "Career transitions within organizations: An exploratory study of work, nonwork, and coping strategies". Organizational behavior and human performance, 34 (3), 296-322.
• LAZARUS, R. S. (1966). Psychological stress and the coping process. New York: McGraw-Hill.
• LAZARUS, R. S. (1991). "Cognition and motivation in emotion". American psychologist, 46 (4), 352-367.
• LORCU, F. (2015). Örneklerle Veril Analizi SPSS Uygulamalı (1. bs.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• MCCRAE, R. R. (1984). "Situational determinants of coping responses: Loss, threat, and challenge". Journal of personality and social psychology, 46 (4), 919-928.
• MCGRATH, J. E. (1976). "Stress and behavior in organizations". M. D. Dunnette (Ed.), Handbook of industrial and organizational psychology (ss. 1351-1396) içinde. Chicago: Rand McNally.
• MOOS, R. H., BİLLİNGS, A. G. (1982). "Conceptualizing and measuring coping resources and processes". L. Golberger ve S. Breznitz (Eds.), Handbook of stress: Theoretical and clinical aspects (2. bs., ss. 212-230) içinde. New York: The Free Press.
• MORGAN, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor (Çev.: G. Bulut ve Z. Dicleli). İstanbul: Mess yayıncılık.
• OREG, S., BARTUNEK, J. M., LEE, G., DO, B. (2018). "An affect-based model of recipients’ responses to organizational change events". Academy of Management Review, 43 (1), 65-86.
• OREG, S., GOLDENBERG, J. (2015). Resistance to innovation: Its sources and manifestations. Chicago & London: University of Chicago Press.
• OREG, S., SVERDLİK, N. (2011). "Ambivalence toward imposed change: The conflict between dispositional resistance to change and the orientation toward the change agent". Journal of Applied Psychology, 96 (2), 337-349.
• OWENS, R. G. (1995). Organizational behavior in education (3. bs.). New Jersey: Prentice-Hall International Inc.
• ÖNDER, Ç., ERDİL, S.E. (2015) "Aynı kurumsal beklentilere tabi aktörlerin farklılaşan davranışları: Öğretim üyelerinin bilimsel yayın üretkenliklerinin üniversite, bölüm ve birey düzeyindeki yordayıcıları" ODTÜ Gelişim Dergisi, 42 (Aralık), ss.481-519
• PEARLİN, L. I., SCHOOLER, C. (1978). "The structure of coping". Journal of health social behavior, 19, 2-21.
• RESMİ GAZETE (2018) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/11/20181102-14.htm
• SABUNCUOĞLU, Z., TÜZ, M. V. (1998). Örgütsel psikoloji: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• SAMPLE SİZE CALCULATOR. (2018). Creative Research Systems This Sample Size Calculator. Erişim Tarihi 23.01.2019, https://www.surveysystem.com/sscalc.htm
• SCHWEİGER, D. M., DENİSİ, A. S. (1991). "Communication with employees following a merger: A longitudinal field experiment". Academy of management journal, 34 (1), 110-135.
• ŞAYLAN, G. (2006). Postmodernizm (Vol. 3). Ankara: İmge Kitabevi.
• VAN DE VEN, A. H., Poole, M. S. (1995). "Explaining development and change in organizations". Academy of management review, 20 (3), 510-540.
• WALSH, K. (1995). Public services and market mechanisms: competition, contracting and the new public management. New York: Macmillan International Higher Education.