Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları- İktisadi Büyüme İlişkisi: BRICS-T Ülkeleri Örneği

Yıl 2022, Cilt: 18 Sayı: 1, 28 - 40, 29.06.2022

Fatih Volkan Ayyıldız , Adem Üzümcü

Öz

Ülkeler sürdürülebilir iktisadi büyümelerini ve iktisadi kalkınmalarını gerçekleştirebilmeleri için finansman kaynağına gereksinim duyarlar. Bu finansman kaynağı özellikle yeterli düzeyde iç sermaye birikimi olmayan ve yatırım düzeyi düşük ülkeler için önemli bir sorundur. Dolayısıyla ülkelerin bu sorunu aşmak için kullanabilecekleri alternatif dış finansman kaynaklarından biri ise doğrudan yabancı sermaye yatırımları(DYY)’dır. İktisat yazınında DYY ile iktisadi büyüme ilişkisi birçok kez tartışılmıştır. Buna rağmen bu iki değişken arasında bir bağ olup olmadığı ve bu iki değişken arasında bir bağ varsa bunun yönü halen net biçimde ortaya konulamamaktadır. Bu çalışmanın amacı BRICS-T ülkeleri örneğinde 1995-2020 döneminde DYY ile iktisadi büyüme arasında bir ilişki olup olmadığını ve bu iki değişken arasında ilişki varsa bu ilişkinin yönünü belirlemektir. Bu amaç çerçevesinde BRICS-T ülkeleri örneğinde 1995-2020 döneminde bu iki değişken arasındaki ilişkiyi analiz etmek için Westerlund panel eşbütünleşme ve Dumitrescu-Hurlin panel nedensellik testleri yapılmıştır. BRICS-T ülkeleri örneğinde, 1995-2020 dönemi için yapılan Westerlund panel eşbütünleşme testine göre iktisadi büyüme ve DYY değişkenleri arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmış, Dumitrescu-Hurlin panel nedensellik testi sonuçlarına göre de bu iki değişken arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen bulgular, ilgili literatür yanı sıra neoklasik ve içsel büyüme modellerinin iktisadi politika önermeleri ile genel olarak uyum göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğrudan Yabancı Sermaye, İktisadi Büyüme, BRICS-T Ülkeleri, Panel Eşbütünleşme, Panel Nedensellik Analizi

The Relationship Between Foreign Direct Investments and Economic Growth: Case of BRICS-T Countries

Öz

Countries need financial resources in order to realize their sustainable economic growth and economic development. This source of financing is an important problem especially for countries that do not have sufficient domestic capital accumulation and have low investment levels. Therefore, one of the alternative external financing sources that countries can use to overcome this problem is foreign direct investment (FDI). The relationship between FDI and economic growth has been discussed many times in the economics literature. However, whether there is a link between these two variables and if there is a link between these two variables, the direction of this is still not clear.The aim of this study is to determine whether there is a relationship between foreign direct investment (FDI) and economic growth in the 1995-2020 period in the example of BRICS-T countries. For this purpose, panel cointegration and panel causality tests were conducted to analyze the relationship between these two variables in the example of BRICS-T countries in the 1995-2020 period. In the example of BRICS-T countries, according to the Westerlund panel cointegration test conducted for the 1995-2020 period, it was concluded that there is a cointegration relationship between the economic growth and FDI variables, and according to the Dumitrescu-Hurlin panel causality test results, there is a bidirectional causality relationship between these two variables. The findings obtained from this study are generally compatible with the economic policy propositions of the neoclassical and endogenous growth models, as well as the relevant literature

Anahtar Kelimeler

Foreign Direct Investment, Economic Growth, BRICS-T Countries, Panel Cointegration, Panel Causality Analysis.

Kaynakça

• AGAYEV, S.(2010) Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve ekonomik büyüme ilişkisi: geçiş ekonomileri örneğinde panel eştümleme ve panel nedensellik analizleri.Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,12(1),59–84.
• AL NASSER, O.M.(2010) How does foreign direct investment affect economic growth? the role of local conditions. Latin American Business Review,11,111- 139
• ALVARADO, R., INIGUEZ M. and PONCE P.(2017) Foreign direct investment and economic growth in Latin America. Economic Analysis and Policy,56,176–187.
• ASONGU, S.A. and ODHIAMBO N.M.(2020) Foreign direct investment, information technology and economic growth dynamics in Sub-Saharan Africa. Telecommunications Policy, 44(1),1-14.
• AYYILDIZ, F.V.(2021) Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının iktisadi büyüme üzerindeki etkisi: G-20 ülkeleri ve Türkiye üzerine bir inceleme (Doktora Tezi). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• BAKAN, S. ve ŞENTÜRK M.(2012) Finansal küreselleşme ekseninde Türkiye’ye yönelik sermaye hareketleri üzerine bir araştırma. Adıyaman Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9,45–64.
• BALTAGI B.H.(2008) Econometric analysis of panel data (Fourth Edition), West Sussex: John Wiley & Sons.
• BALTAGI, B.H., FENG, Q. and KAO, C. (2012) A lagrange multiplier test for cross-sectional dependence in a fixed effects panel data model, Journal of Econometrics, 170 (1), 164–177.
• BANDAY, U.J, MURUGAN S. and MARYAM J.(2021) Foreign direct investment, trade openness and economic growth in BRICS countries: evidences from panel data.Transnational Corporations Review 13(2),211–221.
• BORENSZTEIN, E., GREGORIO, J.D. and LEE, J.W.(1998) How does foreign direct investment affect economic growth? Journal of International Economics, 45,115- 135.
• BREUSCH, T.S. and PAGAN, A.R.(1980) The lagrange multiplier test and its applications to model specification tests in econometrics, Review of Economic Studies, 47,239-253.
• BULUT, E. ve COŞKUN Ç.(2015) Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının yerli yatırımlar üzerine etkileri:Türkiye uygulaması. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi,8(4),1–27.
• CANDEMİR, A.(2009) Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını etkileyen faktörler. Ege Akademik Bakış, 9(2),659–675.
• DE MELLO, L.R. (1999) Foreign direct investment – led growth: evidence from time series and panel data. Oxford Economic Papers,51,133 – 151.
• DUARTE, L.D.R.V.,KEDONG Y. and XUEMEI, L.(2017) The relationship between FDI, economic growth and financial development in Cabo Verde. International Journal of Economics and Finance, 9(5),132-142.
• DUMITRESCU, E.I. and HURLIN, C.(2012) Testing for Granger non-causality in heterogeneous panels, Economic Modelling, 29(4),1450-1460.
• DURSUN, S. (2021). Doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: BRICS-T ülkeleri üzerine bir analiz, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ,7(1), 353-368.
• ELBOIASHI, H.A.T.(2011) The effect of FDI and other foreign capital inflows on growth and investment in developing economies (Phd Thesis). Department of Economics, University of Glasgow, Glasgow.
• GÜR, T. ve ERTAN, S.(2012) Gelişen ülkelerde doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik büyümeye etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,30(1), 29-47.
• HICKS, J.R.(1932) Marginal productivity and the principle of variation. Economica, 12,79-88.
• HITAM, M.B. and BORHAN, H.B.(2012) FDI, growth and the environment: impact on quality of life in Malaysia. Procedia - Social and Behavioral Sciences,50(July),333–342.
• IMF(1993) Balance of payments (Fifth Edition) 03.01.2022 tarihinde https://www.imf.org/external/np/sta/bop/bopman.pdf adresinden alındı.
• KILIÇ, M.(2018) Portföy yatırımları ve doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyüme üzerindeki etkisi:yeni sanayileşen ülkeler örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD),10(1),1–9.
• KULA, F.(2003) Uluslararası sermaye hareketlerinin etkinliği: Türkiye üzerine gözlemler. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,4(2),141–154.
• LUCAS, R.(1988) On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics,22, 3-42.
• MAH, J.S.(2010) Foreign direct investment inflows and economic growth of China. Journal of Policy Modeling, 32(1),155–158.
• MENYAH, K.,NAZLIOĞLU Ş. and WOLDE-RUFAEL Y.(2014) Financial development, trade openness and economic growth in African countries: new insights from a panel causality approach. Economic Modelling, 37,386–394.
• MLACHILA, M. and TAKEBE M.(2011) FDI from BRICs to LICs: Emerging growth driver?, IMF Working Paper 03.01.2022 tarihinde https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2011/wp11178.pdf adresinden alındı.
• NUNNENKAMP, P. and SPATZ J.(2004) FDI and economic growth in developing economies: how relevant are host-economy and industry characteristics?, Transational Corparations, 13(3),53–83.
• ODHIAMBO, M.N.(2021) Foreign direct investment and economic growth in Kenya:An emprical investigation. International Journal of Public Administration,1-12.
• PEGKAS, P.(2015) The impact of FDI on economic growth in eurozone countries. Journal of Economic Asymmetries, 12(2),124–132.
• PESARAN, M.H.(2004) General diagnostic tests for cross section dependence in panels, Cambridge Working Papers in Economics, 435.
• PESARAN, M.H. and YAMAGATA, T.(2008) Testing slope homogeneity in large panels. Journal of Econometrics, 142(1), 50-93.
• RACHDI, H. and BRAHIM M.(2014) Foreign direct investment, institutions and economic growth: evidence from the MENA region. Journal of Reviews on Global Economics,3,328–339.
• ROMER, P.M.(1986) Increasing returns and long run growth, Journal of Political Economy, 94,1002-1037.
• ROMER, P.M.(1990) Endogenous technological change. Journal of Political Economy, 98, 71- 102.
• ROMER, P. M (1994) The origin of endogenous growth. Journal of Economic Perspectives, 8(1), 3- 22.
• SAĞDIÇ, E.N., YILDIZ F. ve SAYIN, H.H.(2020) Doğrudan yabancı yatırımlar,vergi geli̇rleri̇ ve ekonomi̇k büyüme İli̇şki̇si̇: kırılgan beşli̇ ülkeler örneği̇. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(28),680–699.
• SEYİDOĞLU, H.(2002) Ekonomik terimler (Üçüncü Baskı),İstanbul: Güzem Cam Yayınları.
• SOLOW, R.(1956) A contribution to the theory of economic growth, Quarterly Journal of Economics, 70, 65-94.
• SOLOW, R.(1957) Technical change and the aggregate production function. The Review of Economics and Statistics, 39(3),312-320.
• UNCTAD(2022) UNCSTAD Stat balance of payments-foreign direct investment 01.01.2022 tarihinde https://unctadstat.unctad.org/wds/TableViewer/table View.aspx?ReportId=96740 adresinden alındı.
• ÜZÜMCÜ, A.(2018) İktisadi büyüme: teori, model ve Türkiye üzerine gözlemler (Üçüncü Baskı), İstanbul: Beta Yayınları.
• YILDIZ, Ş.(2021) Türkiye'de doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin fourier yaklaşımı ile analizi(Editör: Karabulut, Ş.) Ampirik yöntemlerle iktisadi, mali ve finansal uygulamalar, 21-32, Gazi Kitapevi.
• WESTERLUND, J.(2007) Testing for error correction in panel data, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 69,709-748.
• WORLBANK(2022) GDP(constant 2015 US$) 02.01.2022 tarihindehttps://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD adresinden alındı