Sektörel Krediler ile Enflasyon Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Katılım ve Mevduat Bankalarının Karşılaştırılması

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 2, 275 - 297, 29.12.2023

Remzi Paker Mustafa Çakır

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye'de mevduat ve katılım bankaları tarafından kullandırılan sektörel krediler ile enflasyon arasındaki nedensellik ilişkisini incelemektir. Kredi-enflasyon ilişkisinin zamanla değişen bir ilişki olup olmadığı, banka türüne ve sektöre göre değişip değişmediği Vektör Otoregresyon Modeli (VAR), Granger Nedensellik Testi (GC) ve Zamanla Değişen Granger Nedensellik (TVGC) Testi kullanılarak analiz edilmiştir. Hem katılım hem de mevduat bankaları tarafından kullandırılan toplam krediler ile enflasyon arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Sektörel kredilerde ise metal ve işlenmiş madenler ile turizm ve denizcilik sektörlerinde mevduat banka kredilerinin enflasyona neden olduğu ancak katılım bankalarının bu sektörlere kullandırdığı kredilerin enflasyona neden olmadığı görülmüştür. Ayrıca tarım ve balıkçılık sektöründe her iki banka tarafından kullandırılan kredilerin enflasyona neden olmadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla elde edilen bulgulara göre, mevduat ve katılım bankaları tarafından kullandırılan sektörel kredilerin enflasyona nedenselliği hem sektörlere hem de banka türüne göre değiştiği görülmüştür. Ayrıca mevduat banka kredilerinin enflasyona olan nedenselliği katılım banka kredilerine göre hem daha uzun hem de daha yüksek seyrettiği görülmüştür. Bu nedenle mevduat bankalarının reel sektörü daha fazla destekleyici kredi politikaları ile katılım bankalarının leasing, istisna, muşaraka, ve mudaraba gibi finansman politikalarının enflasyon baskısını azaltacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Kredi, Mevduat ve Katılım Bankaları, Zamanla Değişen Granger Nedensellik Testi (TVGC)

The Causality between Sectoral Credits and Inflation: Evidence from Deposit and Participation Banks

Öz

This study examines the causality relationship between deposit and participation bank’s sectoral credits and inflation in Türkiye. To assess whether the credit-inflation relationship is a time-varying or it varies by bank type and sectors we use the Vector Autoregression Model (VAR), Granger Causality Test (GC), and Time-Varying Granger Causality (TVGC) Test. The results show a bidirectional causality between participation and deposit banks' total credits and inflation. The results also show that deposit bank credits cause inflation in the metal and processed metals, tourism, and maritime sectors. In contrast, the participation bank loans in these sectors does not cause inflation. However, both banks' credits in agriculture and fisheries do not cause inflation. Therefore, the findings indicate that the causality between sectoral deposit and participation bank credits and inflation varies according to sector and bank type. Moreover, the causality of deposit bank credits to inflation is more prolonged and higher than participation bank loans. Therefore, it is evaluated that credit policies of deposit banks that are more supportive of the real sector and financing policies of participation banks such as leasing, istisna, musharakah and mudarabah will reduce the inflation pressure.

Anahtar Kelimeler

Inflation, Credits, Deposit and Participation Banks, Time-Varying Granger Causality Test (TVGC)

Kaynakça

• Arslan, İ. & Yapraklı, S. (2008). Banka Kredileri ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Ekonometrik bir Analiz (1983-2007). Istanbul University Econometrics and Statistics e-Journal, 0(7), 88- 103.
• Aydın, N. (2006). Bankacılık Uygulamaları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. Aysan, A. F., & Disli, M. (2019). Small Business Lending and Credit Risk: Granger Causality Evidence. Economic Modelling, 83, 245-255.
• Bacha, O. I., & Mirakhor, A. (2021). İslami Sermaye Piyasaları Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım. Kocaeli: Umuttepe Yayınları Yayın No:368 Tercüme Editörleri: Ayfer Gedikli- Seyfettin Erdoğan.
• Bektaş, S., & Baykuş, O. (2020). Seçilmiş Sektörel Krediler ve İktisadi Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi: Türkiye Katılım Bankaları Örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(10), 244-258.
• Can, Ş. S. & İslamoğlu, M. (2023). Türkiye’de Katılım Bankacılığının Gelişimi ve Katılım Bankacılığı Sektörü SWOT Analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (2), 463-474.
• BDDK (2023a). Aylık Bankacılık Sektörü Verileri. http://www.bddk.org.tr/BultenAylik/ BDDK
• BDDK (2023b). Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu . Fintürk-Coğrafi Dağılımı: https://www.bddk.org.tr/BultenFinTurk