Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Bebeği Yatan Annelerin Stres Düzeyleri ve Anne Bebek Temas Engelleri ile Anne Bebek Bağlanması Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 100 - 109, 05.04.2024

Ramazan Gündüzalp , Ayşe Gürol

https://doi.org/10.5281/zenodo.10926659

Öz

Amaç: Çalışmanın amacı, yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan annelerin stres düzeyleri ve anne bebek temas engelleri ile anne bebek bağlanması arasındaki ilişkiyi belirlemektir.
Yöntemler: Çalışma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı nitelikte yürütülmüştür. Araştırmada örneklem seçimine gidilmeden, Ekim 2022- Ocak 2023 tarihleri arasında bebeği yenidoğan yoğun bakımda yatan ve araştırmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan 111 anneye ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında Anneyi ve Bebeği Tanıtıcı Bilgi Formu, Anne-Baba Stres Ölçeği, Anne-Bebek Temas Engelleri Ölçeği ve Anne-Bebek Bağlanma Ölçeği kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan annelerin yaş ortalaması 29,48±5,019 yıl’dır. Çalışmada annelerin en çok bebeklerinin görünümü ve davranışlarından dolayı stres yaşadıkları, annelerin anne-bebek temas engelleri ölçeğinden (50,84±11,872) yüksek puan aldıkları ve anne-bebek bağlanma ölçeğinden düşük puan (1,36±2,536) aldıkları belirlenmiştir. Çalışmada annelerin yaşadıkları stres ile bağlanma düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p > ,05). Çalışmada annelerin algıladıkları temas engelleri ile bağlanma düzeyleri arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki saptanmıştır (p < ,01).
Sonuç: Çalışmada annelerin en çok bebeklerinin görünümü ve davranışlarından dolayı stres yaşadıkları saptanmıştır. Ayrıca annelerin algıladıkları temas engelleri arttıkça stres düzeyinin de arttığı ve anne-bebek bağlanmasının da gecikebileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anne, Anne Bebek Bağlanması, Bebek, Stres, Temas Engelleri

Determination of the Relationship between Stress Levels and Mother-Infant Contact Barriers and Mother-Infant Attachment of Mothers with Their Infants in the Neonatal Intensive Care Unit

Öz

Objective: The aim of the study is to determine the relationship between mother-infant attachment and mother-infant contact barriers and stress levels of mothers whose infants are hospitalized in the neonatal intensive care unit.
Methods: The study was conducted in a descriptive and correlational study type. In the study, 111 mothers whose babies were hospitalized in the neonatal intensive care unit between the October 2022- January 2023 and who met the criteria for inclusion in the study were reached, without choosing a sample. In order to collect the data, Information Form to Introduce Mother and Baby, Mother-Father Stress Scale, Mother-Infant Contact Barriers Scale and Mother-Infant Attachment Scale were used.
Results: The mean age of the mothers participating in the study was 29.48±5.019 years. In the study, it was determined that mothers mostly experienced stress due to the appearance and behavior of their babies, mothers got high points from the mother-infant contact barriers scale (50.84±11.872) and got a low score (1.36±2.536) from the mother-infant attachment scale. In the study, no statistically significant relationship was found between mothers’ perceived stress and their attachment levels (p>.05). In the study, a moderate positive correlation was found between mothers' perceived contact barriers and their attachment levels (p<.01).
Conclusion: In the study, it was determined that mothers mostly experienced stress due to the appearance and behavior of their babies. It has also been determined that as the contact barriers perceived by mothers increase, their stress level also increases and mother-baby bonding may be delayed.

Anahtar Kelimeler

Mother, Mother-Infant Attachment, Infant, Stress, Contact Barriers

Kaynakça

• Akik, B. K., & Batıgün, A. D. (2020). Anne bebek temas engelleri ölçeği (abteö): geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12, 235-254.
• Awi, D. D., & Alikor, E. A. D. (2006). Barriers to timely initiation of breastfeeding among mothers of healthy full-term babies who deliver at the university of port harcourt teaching hospital. Niger J Clin Pract, 9, 57-64.
• Balcı, M. E. (2018). Prematüre bebeği yenidoğan yoğun bakımda yatan annelerde anne bebek bağlanması ve ilişkili faktörler (Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Batman, D. (2014). Prematüre yenidoğanların ebeveynlerine uygulanan web tabanlı eğitimin bebeğin bakımına yönelik özgüven ve kaygı düzeylerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Beyazit, U., Taşçioğlu, G., & Cirhinlioğlu, F. G. (2018). A study on the relationship between self-perception of parental role and marital attitude. European Journal of Education Studies, 5(5), 98-107.
• Brandon, D. H., Tully, K. P., Silva, S. G., Malcolm, W. F., Murtha, A. P., Turner, B. S., & Holditch‐Davis, D. (2011). Emotional Responses of Mothers of Late‐Preterm and Term Infants. Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing, 40(6), 719-731.
• Cho, E. S., Kim, S. J., Kwon, M. S., Cho, H., Kim, E. H., Jun, E. M., & Lee, S. (2016). The Effects of Kangaroo Care in The Neonatal Intensive Care Unit on The Physiological Functions of Preterm Infants, Maternal–Infant Attachment, and Maternal Stress. Journal of Pediatric Nursing, 31(4), 430-438.
• Chourasia, N., Surianarayanan, P., Adhisivam, B., & Vishnu Bhat, B. (2013). NICU Admissions and Maternal Stress Levels. The Indian Journal of Pediatrics, 80(5), 380–384.
• Çağlar, S., Ar, I., Yaşa, B., & Kurt, Ş. (2019). Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Aile Merkezli Bakım: Anne Görüşleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28(2), 120-126.
• Çakır, D., & Alparslan, Ö. (2018). Doğum Tipi Değişkeninin Anne-Bebek Etkileşimi ve Annenin Bebeğini Algılaması Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Journal of Contemporary Medicine, 8(2), 139-147.
• Çekin, B. (2014). Bir Üniversite Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Prematüre Bebeği Yatan Ebeveynlerin Stres Düzeyi ve Baş Etme Yöntemleri (Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Çelen, R. (2013). Prematüre Bebeği Olan Anne ve Babaların Kaygı Düzeyleri ve İlişkili Faktörler (Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Dağlar, G. (2014). Gebelik ve Sonrası Dönemde Anne-Bebek Bağlanma Düzeyi ve Etkileyen Faktörler (Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Dinç, Ş., & Balcı, S. (2021). Determination of Father-Baby Attachment Condition and Father That Effect Thi Condition. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci, 13(1), 8-17.
• Erduran, B., & Yaman Sözbir, Ş. (2022). Effects of Intermittent Kangaroo Care on Maternal Attachment, Postpartum Depression of Mothers with Preterm Infants. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 1-10.
• Gül, F. (2022). Doğum Sonu Depresyon Danışmanlığında Anne-Bebek Bağlanmasını Güçlendiren ve Annenin Kendini Toparlama Gücünü Artıran Uygulamalar (Yüksek Lisans Tezi, Karatay Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
• Güleç, D., & Kavlak, O. (2015). Father-Infant Attachment and Role of Nurse: Review. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing, 7(1), 63–68.
• Gülgün, M. (2014). Bebeğin Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesine Yatışının Aile Üzerine Etkileri (Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Güney, G. (2022). Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Yatmakta Olan ve Oksijen Desteği Alan Yenidoğanların Ebeveynlerinin Stres ve Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü)
• Hwang, H. S., Kim, H. S., Yoo, I. Y., & Shin, H. S. (2013). Parenting Stress in Mothers of Premature Infants. Child Health Nursing Research, 19(1), 39-48.
• Işık, S., & Egelioğlu Cetişli, N. (2020). The Relationship Between Paternal Depression and Father-Infant Attachment. Cukurova Medical Journal, 45(4), 1663-1671.
• Karakulak, H. A., & Alparslan, Ö. (2016). Anne-Bebek Bağlanma Ölçeğinin Türk Toplumuna Uyarlanması: Aydın Örneği. Çağdaş Tıp Dergisi, 6(3), 188-199.
• Kaya, F., Kontaş, A., Cin, G., & Gümüştekin, Ö. (2022). Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesine Yatırılan Bebeklerin Ebeveynlerinde Stres Düzeyi ve İlişkili Faktörler. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 26(1), 1-8.
• Keizer, R., van Lissa, C. J., Tiemeier, H., & Lucassen, N. (2020). The Influence of fathers and mothers equally sharing childcare responsibilities on children’s cognitive development from early childhood to school age: An overlooked mechanism in the intergenerational transmission of (dis) advantages? European Sociological Review, 36(1), 1-15.
• Kınık, E., & Özcan, H. (2020). Maternal bağlanmayı etkileyen faktörler ve primiparlarda maternal bağlanma durumu. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi, 2(1), 47-53.
• Konaklı, K. (2015). Prematüre Bebeklerin Annelerinin Yenidoğan Yoğun Bakım Ortamında Deneyimlerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Lee, T. Y., Wang, M. M., Lin, K. C., & Kao, C. H. (2013). The Effectiveness of Early Intervention on Paternal Stress for Fathers of Premature Infants Admitted to A Neonatal Intensive Care Unit. Journal of Advanced Nursing, 69(5), 1085-1095.
• Manning, A. N. (2012). The NICU Experience: How Does it Affect The Parents’ Relationship?. The Journal of Perinatal & Neonatal Nursing, 26(4), 353–357.
• Miles, M. S., Funk, S. G., & Carlson, J. (1993). Parental Stressor Scale: Neonatal Intensive Care Unit. Nursing Research, 42(3), 148-152.
• Motta, G. D. C. P. D., & Cunha, M. L. C. D. (2015). Prevention and Non-Pharmacological Management of Pain in Newborns. Revista Brasileira De Enfermagem, 68, 131-135.
• Özbey, H., Sezer Efe, Y., & Erdem, E. (2020). Preterm Bebeği Olan Aile ve Hemşirelik Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7(3), 292-298.
• Özkan, H., Arı, Ö., & Özer Uzun, B. (2022). Kuramlarla Emzirme. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(3), 348-357.
• Pazarcıkcı, F., & Efe, E. (2017). Preterm Bebeklerin Taburculuk Sonrası Evde Bakımının Sağlanmasında Hemşirenin Rolü. MAKÜ Sag. Bil. Enst. Derg., 5(1), 45-52.
• Poojari, V. G., Vasudeva, A., & Sudha, V. (2019). Influence of Various Modes of Delivery on Mother-Infant Bonding: A Prospective Observational Study. Current Women's Health Reviews, 15(4), 295-300.
• Rocha, M. C. P. D., Rossato, L. M., Bousso, R. S., Leite, A. M., Kimura, A. F., & Silva, E. M. R. D. (2013). Avaliação Da Dor Por Enfermeiros Em Unidade De Terapia Intensiva Neonatal. Ciência, Cuidado e Saúde, 12(4), 624-632.
• Russell, G., Sawyer, A., Rabe, H., Abbott, J., Gyte, G., Duley, L., & Ayers, S. (2014). Parents’ Views on Care of Their Very Premature Babies in Neonatal Intensive Care Units: A Qualitative Study. BMC Pediatrics, 14 (1), 230.
• Shaw, R. J., Bernard, R. S., Storfer-Isser, A., Rhine, W., & Horwitz, S. M. (2013). Parental Coping in The Neonatal Intensive Care Unit. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 20, 135-142.
• Şahin, B., & Bayrı Bingöl, F. (2021). Postpartum Maternal Travmatik Stres ve Bağlanma Arasındaki İlişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 12(3), 227-236.
• Taylor, A., Atkins, R., Kumar, R., Adams, D., & Glover, V. (2005). A new Mother-to-Infant Bonding Scale: links with early maternal mood. Arch Womens Mental Health, 8, 45-51.
• Turan, T. (2004). Prematüre bebeği olan anne-babaların yoğun bakım ünitesindeki stresörlerden etkilenme düzeylerine hemşirelik yaklaşımlarının etkisi (Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Turan, T., & Başbakkal, Z. (2006). Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi Anne-Baba Stres Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 13(2), 32-42.
• Yılmaz, M. S., & Kostak, M. A. (2021). Prematüre Bebeği Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Annelerin Postpartum Depresyon ve Maternal Bağlanma Düzeyleri. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 71-79.